تفاوت بواسیر و سرطان مقعدی چیست + عوامل و راه درمان

بواسیر (هموروئید) و انواع خاصی از سرطان، به ویژه سرطان روده بزرگ و سرطان مقعد، می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. این ممکن است باعث شود افرادی که خونریزی مقعدی دارند یا متوجه وجود یک توده در مقعد خود می‌شوند، سرطان اولین چیزی باشد که به ذهن‌شان خطور می‌کند.

بواسیر شایع‌تر از سرطان است و به احتمال زیاد دلیل اصلی خونریزی مقعدی است. از هر چهار بزرگسال تقریبا سه نفر هر از گاهی به بواسیر مبتلا می‌شوند.

در مقابل، سرطان مقعد نسبتا نادر است و شیوع بسیار کمتری نسبت به سرطان رکتوم (راست روده) و سرطان روده بزرگ دارد.

در مقاله امروز ایده آل مگ در مورد تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی صحبت می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که این دو بیماری چگونه تشخیص داده می‌شوند و تحت درمان قرار می‌گیرند. با ما همراه باشید.

بواسیر چیست؟

قبل از صحبت در مورد تفاوت سرطان مقعدی و بواسیر باید با این دو بیماری آشنا شویم. بواسیر از وریدهای متورمی شبیه وریدهای واریسی تشکیل شده است که در مقعد و پایین رکتوم قرار دارند.

بواسیر می‌تواند در داخل رکتوم (بواسیر داخلی) یا زیر پوست اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شود.

خوشبختانه، گزینه‌های موثری برای درمان بواسیر وجود دارد و بسیاری از افراد با درمان‌های خانگی و تغییر شیوه زندگی بهبود می‌یابند.

علائم

آشنایی با علائم بواسیر به آگاهی از تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی کمک می‌کند. معمولا علائم و نشانه‌های بواسیر به نوع آن بستگی دارد.

1. بواسیر خارجی

در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود و با علائم زیر همراه است:

• خارش یا سوزش مقعد
• درد یا ناراحتی در اطراف مقعد
• تورم ناحیه مقعد
• خونریزی

2. بواسیر داخلی

بواسیر داخلی همان‌طور که از نام آن مشخص است، در داخل رکتوم قرار دارد. این نوع بواسیر به ندرت باعث آزار شما می‌شود و معمولا نمی‌توانید آن را ببینید یا احساس کنید، اما زور زدن یا تحریک در هنگام دفع مدفوع ممکن است به بروز علائم زیر منجر شود:

• وجود مقدار کمی خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا داخل دستشویی
• بیرون زدن بواسیر که باعث درد می‌شود (پرولاپس)

3. بواسیر ترومبوزه

اگر خون در بواسیر خارجی جمع شود و لخته ایجاد کند، به بروز مشکلات زیر منجر می‌شود:

• درد شدید
• تورم
• التهاب
• توده سفت در نزدیکی مقعد

دلایل

وریدهای اطراف مقعد تحت فشار کشیده می‌شوند و ممکن است برجسته یا متورم شوند. عوامل زیر باعث افزایش فشار در قسمت تحتانی رکتوم و بروز بواسیر می‌شوند:

• زور زدن در هنگام اجابت مزاج
• نشستن طولانی‌مدت روی توالت
• ابتلا به اسهال یا یبوست مزمن
• چاقی
• بارداری
• رابطه جنسی از طریق مقعد
• رژیم غذایی کم فیبر
• بلند کردن مداوم اجسام سنگین

عوامل خطر

با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به بواسیر افزایش می‌یابد؛ چون بافت‌هایی که از وریدهای رکتوم و مقعد حمایت می‌کنند، ضعیف و کشیده می‌شوند. این اتفاق ممکن است در دوران بارداری هم رخ دهد، چرا که وزن جنین به ناحیه مقعد فشار وارد می‌کند.

عوارض

عوارض بواسیر نادر است، اما شامل موارد زیر می‌شود:

• کم خونی (در مواردی که بیمار در طولانی‎‌مدت خون از دست می‌دهد)
• هموروئید خفه شده (قطع خون‌رسانی به بواسیر داخلی که باعث درد شدید می‌شود)
• تشکیل لخته خون در بواسیر که بسیار دردناک است

سرطان مقعدی چیست؟

آشنایی با سرطان مقعدی و علائم آن به تشخیص تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی کمک‌ می‌کند. سرطان مقعد بیماری نادری است که در کانال آنال یا کانال مقعدی ایجاد می‌شود. کانال مقعدی لوله کوتاهی در انتهای رکتوم است که مدفوع از طریق آن از بدن خارج می‌شود.

اکثر افراد مبتلا به سرطان مقعد با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی درمان می‌شوند. اگرچه ترکیب روش‌های مختلف شانس درمان را افزایش می‌دهد، اما به همان میزان می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی را بیشتر کند.

علائم

علائم و نشانه‌های سرطان مقعد عبارتند از:

• خونریزی از مقعد یا رکتوم
• وجود توده در کانال مقعد
• خارش مقعد

دلایل

یک تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی به دلایل بروز آن‌ها مربوط می‌شود. سرطان مقعد زمانی شکل می‌گیرد که یک جهش ژنتیکی سلول‌های سالم و طبیعی را به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل می‌کند.

سلول‌های سالم با سرعت مشخصی رشد می‌کنند و تکثیر می‌شوند و در نهایت در زمان مشخصی می‌میرند؛ اما رشد و تکثیر سلول‌های غیرطبیعی از کنترل خارج می‌شود. این سلول‌ها نمی‌میرند و با تجمع در کنار هم یک توده (تومور) تشکیل می‌دهند.

سرطان مقعد ارتباط نزدیکی با یک عفونت مقاربتی به نام ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) دارد. به نظر می‌رسد کهHPV شایع‌ترین علت سرطان مقعد است.

عوامل خطر

چند عامل خطر مختلف احتمال ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می‌دهند، از جمله:

• بالا رفتن سن: بیشتر موارد ابتلا به سرطان مقعد در افراد 50 ساله و بالاتر رخ می‌دهد.
• رابطه جنسی مقعدی: این نوع رابطه جنسی با افزایشی خطر سرطان مقعد مرتبط است.
• سیگار کشیدن: سیگار از سایر عواملی است که احتمال ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می‌دهد.
• سابقه ابتلا به سرطان: کسانی که سرطان دهانه رحم یا واژن داشته‌اند در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند.
• داروها یا شرایطی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند: افرادی که برای سرکوب سیستم ایمنی خود دارو مصرف می‌کنند (داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی)، مثل بیمارانی که پیوند عضو دریافت کرده‌اند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد باشند. HIV (ویروسی که باعث ایدز می‌شود) سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و خطر ابتلا به سرطان مقعد را افزایش می‌دهد.

عوارض

سرطان مقعد به ندرت به نقاط دورتر بدن، به خصوص کبد و ریه‌ها، گسترش می‌یابد. تنها درصد کمی از تومورها به سایر اندام‌ها متاستاز می‌دهند، با این حال درمان آن‌ها دشوار است.

تقریبا نیمی از سرطان‌های مقعد قبل از متاستاز به خارج از محل اولیه تشخیص داده می‌شوند، در حالی که 13 تا 25 درصد آن‌ها پس از گسترش سرطان به غدد لنفاوی و 10 درصد پس از گسترش به اندام‌های دور تشخیص داده می‌شوند. زمانی که سرطان مقعد زود تشخیص داده شود، درمان آن راحت‌تر است.

مهم‌ترین تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی

بواسیر به وریدهای متورم داخل رکتوم و مقعد اشاره دارد، در حالی که سرطان مقعد به این دلیل اتفاق می‌افتد که سلول‌ها خارج از کنترل رشد می‌کنند. بین علائم بواسیر و سرطان مقعدی شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی وجود دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

علائم مشابه

بواسیر و سرطان مقعدی دو بیماری بسیار متفاوت هستند که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند.

1. خونریزی از رکتوم

خونریزی به شکل‌های مختلفی اتفاق می‌افتد. ممکن است بعد از اجابت مزاج متوجه وجود خون روی دستمال توالت، داخل دستشویی یا مخلوط با مدفوع خود شوید. بواسیر شایع‌ترین علت خونریزی مقعدی است، اما سرطان مقعد هم ممکن است باعث خونریزی شود.

رنگ خون می‌تواند منشاء آن را نشان دهد. خون قرمز روشن بیشتر از قسمت پایینی دستگاه گوارش مانند روده بزرگ و رکتوم می‌آید.

خون قرمز تیره ممکن است نشانه خونریزی در روده کوچک باشد. مدفوع سیاه و قیری رنگ اغلب از خونریزی در معده یا قسمت بالایی روده کوچک ناشی می‌شود.

2. خارش رکتوم و مقعد

هر دو بیماری می‌توانند باعث خارش شوند. مخاط و مدفوع پوست حساس داخل رکتوم و اطراف مقعد را تحریک می‌کنند و باعث خارش می‌شوند. خارش معمولا پس از اجابت مزاج تشدید می‌شود و ممکن است در شب بدتر شود.

3. وجود توده در دهانه مقعد

ایجاد توده در دهانه مقعد می‌تواند از بواسیر و همچنین سرطان روده بزرگ و مقعد ناشی شود.

بواسیر دلیل محتمل‌تر ایجاد توده در مقعد است. بواسیر خارجی باعث شکل‌گیری یک توده زیرپوستی در خارج از مقعد می‌شود. اگر خون در بواسیر خارجی جمع شود، بواسیر ترومبوزه رخ می‌دهد که می‌تواند یک توده سخت و دردناک ایجاد کند.

علائم متفاوت

اگرچه بواسیر و سرطان مقعدی علائم مشابهی دارند، اما می‌توانند علائم بسیار متفاوتی هم ایجاد کنند. در این بخش، تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی را از نظر علائم بررسی می‌کنیم.

1. تغییر در عادات روده

تغییر در عادات روده (دفعات اجابت مزاج و بافت و غلظت مدفوع) یک علامت هشداردهنده مهم برای سرطان است. این تغییرات خود را به شکل اسهال، یبوست یا مدفوع خشک و سفت، مدفوع باریک و وجود خون یا مخاط در مدفوع نشان می‌دهند.

2. ناراحتی مداوم شکم

سرطان روده بزرگ و مقعد هر دو می‌توانند باعث درد یا ناراحتی مداوم شکم، از جمله نفخ و کرامپ (گرفتگی عضلات) شوند. بواسیر علائم شکمی ایجاد نمی‌کند.

3. کاهش وزن ناخواسته

کاهش وزن بی‌دلیل یکی از علائم شایع سرطان است که در افراد مبتلا به بواسیر دیده نمی‌شود. حدود 38 تا 51 درصد افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ بسته به محل و مرحله سرطان، کاهش وزن ناخواسته را تجربه می‌کنند.

4. احساس تخلیه نشدن روده

احساس نیاز به دفع مدفوع علیرغم خالی بودن روده، تنسموس نامیده می‌شود. در این حالت ممکن است درد یا کرامپ داشته باشید یا احساس کنید نیاز به زور زدن دارید. این یکی از علائم سرطان روده بزرگ است، اگرچه بیماری التهابی روده (IBD) هم می‌تواند با چنین علامتی همراه باشد.

5. ضعف یا خستگی

خستگی یکی از علائم رایج انواع مختلف سرطان است. خونریزی در روده می‌تواند باعث کم خونی شود که این امر به ضعف و خستگی منجر می‌شود.

6. درد رکتوم

سرطان روده بزرگ معمولا باعث درد رکتوم نمی‌شود و اغلب بدون درد است. درد رکتوم بیشتر به دلیل بواسیر داخلی ایجاد می‌شود.

تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی از نظر نحوه تشخیص

پزشک معمولا با انجام یک معاینه ساده مقعدی و گرفتن شرح حال می‌تواند بواسیر را تشخیص دهد، اما تشخیص سرطان سخت‌تر است.

اگر پزشک متوجه یک توده غیرعادی شود که بواسیر نیست، ممکن است بیوپسی (نمونه‌برداری) را برای بررسی سرطان مقعد توصیه کند.

فرق سرطان مقعدی و بواسیر از نظر نحوه درمان

جراحی اغلب یک مرحله ضروری در درمان سرطان است. بعضی از بیماران ممکن است به درمان نئوادجوانت شامل شیمی درمانی و پرتو درمانی قبل از جراحی نیاز داشته باشند.

در مقابل، بواسیر را می‌توان با روش‌های خانگی مثل حمام سیتز، اصلاح رژیم غذایی، ورزش و مصرف نرم‌کننده‌های مدفوع درمان کرد. اگر این گزینه‌ها موثر نباشند، ممکن است پزشک جراحی را برای برداشتن بواسیر توصیه کند.

بیماران مبتلا به بواسیر معمولا پیش‌آگهی خوب و امید به زندگی طبیعی دارند؛ اما متاسفانه افراد مبتلا به سرطان مقعدی، به ویژه در مراحل پیشرفته بیماری، پیش‌آگهی ضعیف و امید به زندگی کوتاه‌تری دارند.

آیا بواسیر باعث سرطان می شود؟

اکنون که با تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی آشنا شدید، باید به این سوال پاسخ بدهیم که آیا بواسیر احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد یا خیر.

همه اجابت مزاج دارند، اما اجابت مزاجی که با خون، توده‌های کوچک در دهانه مقعد یا درد همراه باشد می‌تواند از یک مشکل جدی خبر دهد.

در بیشتر موارد، مشکل به یک بیماری خوش‌خیم به نام بواسیر باز می‌گردد؛ اما گاهی اوقات همین علائم نشان‌دهنده شروع سرطان مقعدی هستند.

اگرچه بواسیر و سرطان مقعدی علائم مشترکی دارند (مانند خونریزی، خارش و وجود توده در دهانه مقعد)، اما بواسیر باعث سرطان نمی‌شود.

گاهی اوقات، به دلیل شباهت بین علائم این دو بیماری، بعضی از افراد با این تصور که به بواسیر مبتلا هستند مراجعه به پزشک را به تعویق می‌اندازند که این بی‌توجهی به سلول‌های سرطانی زمان بیشتری برای رشد و تکثیر می‌دهد.

اگر خونریزی مقعدی دارید یا درد و خارشی را احساس می‌کنید که بیش از چند روز طول کشیده است و به درمان‌های خانگی پاسخ نمی‌دهد، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تایید بواسیر و رد سایر بیماری‌ها یک معاینه بدنی انجام می‌دهد که احتمالا شامل معاینه رکتوم می‌شود.

چنانچه اولین بار است که خونریزی مقعدی را تجربه می‌کنید، به خصوص اگر سن‌تان بالاتر از 40 سال است یا خونریزی با تغییر در عادات روده همراه است، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

در صورت تجربه موارد زیر باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید:

• خونریزی شدید از رکتوم
• سرگیجه
• سبکی سر
• غش کردن

درمان بواسیر و سرطان مقعدی

همان‌طور که گفته شد، یک تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی به نحوه درمان آن‌ها مربوط می‌شود. در این بخش درباره راه‌های درمان بواسیر و سرطان مقعد توضیحات بیشتری می‌دهیم.

درمان بواسیر

راهکارهای زیادی برای درمان بواسیر وجود دارد که عبارتند از:

1. درمان‌های خانگی

شما اغلب می‌توانید تورم، التهاب و درد خفیف بواسیر را با روش‌های خانگی تسکین دهید:

• غذاهای پرفیبر بخورید. فیبر را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا دستگاه گوارش شما به آن عادت کند.
• از درمان‌های موضعی استفاده کنید. کرم یا شیاف حاوی هیدروکورتیزون به تسکین علائم بواسیر کمک می‌کند.
• به طور منظم در یک حمام گرم یا حمام سیتز بنشینید. ناحیه مقعد را دو تا سه بار در روز به مدت 10 تا 15 دقیقه در آب گرم ساده قرار دهید.
• مُسکن‌های خوراکی مصرف کنید. می‌توانید به طور موقت از استامینوفن، آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید.

2. داروها

اگر بواسیر خیلی آزاردهنده نباشد، پزشک کرم، پماد، شیاف یا پدهای بدون نسخه را پیشنهاد می‌دهد. این محصولات حاوی موادی مانند فندق جادوگر یا هیدروکورتیزون و لیدوکائین هستند که می‌توانند به طور موقت درد و خارش را از بین ببرند.

3. ترومبکتومی بواسیر خارجی

اگر یک لخته خون دردناک (ترومبوز) در ی بواسیر خارجی ایجاد شده باشد، پزشک می‌تواند بواسیر  را خارج کند. این روش که با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، در صورتی موثرتر است که در عرض 72 ساعت پس از ایجاد لخته انجام شود.

4. روش‌های کم تهاجمی

ممکن است پزشک برای درمان درد و خونریزی مداوم بواسیر یکی از روش‌های کم تهاجمی را توصیه کند. این درمان‌ها معمولا به بیهوشی نیاز ندارند و در کلینیک یا مطب پزشک انجام می‌شوند.

از روش‌های کم‌تهاجمی می‌توان به بستن باند لاستیکی و اسکلروتراپی اشاره کرد.

5. جراحی

معمولا برای بهبود بواسیرهای مقاوم به درمان و بواسیرهای بزرگ به جراحی نیاز است. جراحی به روش‌های مختلف انجام می‌شود، از جمله: برداشتن بواسیر (هموروئیدکتومی) و منگنه زدن.

درمان سرطان مقعدی

تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی از نظر روش درمان قابل توجه است. اینکه چه درمانی برای سرطان مقعد دریافت کنید، به مرحله سرطان، سلامت کلی و ترجیحات شما بستگی دارد.

1. ترکیب شیمی درمانی و پرتو درمانی

پزشکان معمولا سرطان مقعد را با ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی درمان می‌کنند. این کار شانس بهبودی را افزایش می‌دهد.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی، داروها به شکل تزریقی یا خوراکی تجویز می‌شوند. در این روش، مواد شیمیایی در سراسر بدن شما حرکت می‌کنند و سلول‌های در حال رشد مانند سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.

متاسفانه این مواد شیمیایی به سلول‌های سالمی که به سرعت رشد می‌کنند، از جمله سلول‌های دستگاه گوارش و فولیکول‌های مو آسیب می‌زنند که این باعث حالت تهوع، استفراغ و ریزش مو می‌شود.

پرتو درمانی

در پرتو درمانی، از پرتوهای پرقدرت مانند اشعه ایکس و پروتون‌ها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

تابش این پرتوها ممکن است به بافت سالم نزدیک محل سرطان آسیب برساند. عوارض جانبی شامل قرمزی پوست، ایجاد زخم در داخل و اطراف مقعد و سفت و کوچک شدن کانال مقعدی است.

2. جراحی

بر اساس مرحله سرطان از روش‌های مختلفی برای درمان آن استفاده می‌شود:

جراحی برای درمان سرطان مقعد در مراحل اولیه

تومورهای بسیار کوچک مقعد ممکن است از طریق جراحی برداشته شوند. در طی این روش، جراح تومور و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن را برمی‌دارد، اما سعی می‌کند عضلات اسفنکتر مقعدی در اطراف مجرای مقعد را سالم نگه دارند. این عضلات حرکات روده را کنترل می‌کنند.

جراحی برای درمان سرطانی که به سایر روش‌ها پاسخ نمی‌دهد

اگر سرطان شما به شیمی درمانی و پرتو درمانی پاسخ ندهد، ممکن است پزشک یک عمل جراحی گسترده به نام رزکشن ابدومینوپرینئال را توصیه کند.

در طی این روش جراح کانال مقعدی، رکتوم و بخشی از روده بزرگ را برمی‌دارد؛ سپس قسمت باقیمانده روده بزرگ را به یک شکاف (استوما) در شکم متصل می‌کند که از طریق آن مواد زائد از بدن خارج شده و در کیسه کولوستومی جمع می‌شوند.

3. ایمونوتراپی

یک تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی این است که سرطان به ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) نیاز دارد. ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند.

سیستم ایمنی که وظیفه آن مبارزه با بیماری‌ها است ممکن است به سرطان حمله نکند، چون سلول‌های سرطانی پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که آن‌ها را برای سلول‌های سیستم ایمنی غیرقابل تشخیص می‌کند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند به درمان سرطان کمک می‌کند.

4. مراقبت‌ حمایتی

مراقبت حمایتی (تسکینی) یک مراقبت پزشکی تخصصی است که بر تسکین درد و کنترل سایر علائم بیماری‌های جدی تمرکز دارد.

از مراقبت تسکینی می‌توان در حین انجام سایر درمان‌های تهاجمی مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی استفاده کرد. هنگامی که این روش با سایر درمان‌ها ترکیب می‌شود، افراد مبتلا به سرطان احساس بهتری دارند و برای مدت طولانی‌تری عمر می‌کنند.

کلام پایانی

طبیعی است که در صورت مشاهده خون در مدفوع یا احساس یک توده در مقعد نگران سرطان شوید، به خصوص اگر سابقه خانوادگی ابتلا به آن را داشته باشید؛ اما باید بدانید که خوشبختانه بواسیر بسیار شایع‌تر از سرطان مقعدی است و محتمل‌ترین علت این علائم محسوب می‌شود.

مهم است که درمان را به دلیل ترس به تاخیر نیندازید. پزشک می‌تواند علت علائم شما را تشخیص دهد و آن را درمان کند. حتی اگر سرطان داشته باشید، تشخیص زودهنگام بیماری به طور قابل توجهی شانس زنده ماندن شما را افزایش می‌دهد.

در این مقاله، تفاوت بواسیر با سرطان مقعدی را از نظر علائم و نحوه تشخیص و درمان بررسی کردیم. اگر در این مورد سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید آن را از ما بپرسید.

سوالات متداول