نه گفتن را یاد بگیرید ! چطور محترمانه جواب رد بدهیم
بسیاری از مردم با نه گفتن مشکل دارند. بخشی از آن برمی‌گردد به فرهنگ جامعه‌ای که در آن بزرگ شدیم و بخش دیگر به تمایل ذاتی انسان برای راضی نگه‌داشتن اطرافیانش. طوری‌که گاهی فکر می‌کنیم موظف هستیم «بله» بگوییم. فکر نکنید چون کاری از دست‌تان برمی‌آید، حتما باید آن را انجام بدهید!
بهتر است با مطالعه و تمرین بهترین روش نه گفتن به دیگران را پیدا کنید و این‌کار را به شیوه‌ای مؤدبانه انجام دهید تا دقیقا مرزهایتان را روشن کند.
اگر با گفتن نه مشکل دارید و سعی می‌کنید به هر قیمتی به دیگران نه نگویید، شاید وقت آن رسیده که اصول و روش نه گفتن را یاد بگیرید! آموزش روش های نه گفتن به دیگران. در این مقاله از ایده آل مگ قصد داریم به آموزش نه گفتن مودبانه بپردازیم. با ما همراه باشید.
به جای نه گفتن، بگو «بعدا»
اگر تازه‌کار هستید و قبلا جواب منفی را تمرین نکرده‌اید، لازم نیست مستقیم بپرید روی جواب «نه». نه گفتن سخت است، اما کلمه «بعدا» گزینه راحت‌تری است که خیلی جاها به داد شما می‌رسد.
یک پاسخ پیش‌فرض انتخاب کنید مثل «بگذارید با شما تماس بگیرم» و هر زمان خواستید نه بگویید، از آن استفاده کنید. عبارت‌هایی مثل:
- اجازه بدهید برنامه‌ام را چک کنم و بعد با شما تماس بگیرم.
- بگذارید از همسرم بپرسم که برنامه‌ای برای بعد داریم یا نه.
- چه پیشنهاد خوبی! بگذارید کمی در موردش فکر کنم و بعد به شما اطلاع بدهم.
- خیلی هم عالی، بگذار ببینم آن روز قرار است به خانه مادرم بروم یا نه.
البته پاسخ قطعی را همیشه به بعدا موکول نکنید و هرگز دروغ نگویید. چون در دراز مدت زمینه بی‌اعتمادی اطرافیان به شما را فراهم می‌کند و اصطلاحا «حنایتان دیگر رنگی نخواهد داشت».
نه گفتن را تمرین کن
متأسفانه همیشه امکانش نیست جواب منفی خود را با پیام متنی یا ایمیل اعلام کنیم. گاهی اوقات دعوت‌ها و درخواست‌ها کاملا خودجوش و در لحظه اتفاق می‌افتد و باید بتواند فورا پاسخ بدهید.
به همین خاطر بهتر است از قبل نه گفتن را تمرین کرده باشید و بدانید چطور این درخواست‌ها را رد کنید:
- خیلی ممنون از دعوت شما؛ اما این روزها کمی درگیرم و بیشتر سعی می‌کنم روی کارم تمرکز کنم.
- هنوز چند کار تکمیل‌نشده دارم که اول باید به آنها رسیدگی کنم؛ البته خیلی ممنونم که به فکرم بودی. موفق باشی.
- از صمیم قلب متاسفم، اما به خودم قول دادم امشب حتما باشگاه بروم. امیدوارم ناراحت نشوی.
اگر هم نگران این هستید که موقع بیان کلمات شبیه ربات به نظر برسید، می‌توانید روزها این جملات را جلوی آیینه تمرین کنید و سعی کنید موقع ادای کلمات، احساس خود را هم منتقل کنید.
بیشتر بخوانید: چرا در روابط نه گفتن مهم است
مجبور به توضیح دادن نیستی
شاید بهانه آوردن روشی مودبانه برای رد درخواست به نظر برسد، اما خودتان را در موقعیت ناخوشایندی قرار می‌دهد. مثلا:
- دعوت کسی را برای یک فنجان قهوه رد می‌کنید و می‌گویید قبلا برای آن روز برنامه‌ریزی کرده‌اید و طرف مقابل از شما می‌پرسد چه روزی وقت دارید؟
- دعوت به یک مهمانی را رد می‌کنید و می‌گویید کسی را ندارید که مراقب فرزندانتان باشد و طرف مقابل در جواب می‌گوید می‌توانید فرزندانتان را هم با خود بیاورید.
- به کسی می‌گویید نمی‌توانید برای انجام یک پروژه به او کمک کنید چون چند روز دیگر باید یک پروژه مهم را تحویل بدهید و او از شما می‌خواهد بعد از اتمام پروژه فعلی به او کمک کنید.
هر بهانه‌ای هم بیاورید، کسی که مصمم باشد بله را از شما بگیرد، هر طوری شده می‌گیرد! پس یک روش دیگر را امتحان کنید:
- از او برای پیشنهادش تشکر کن.
- مخالفتت را اعلام کن.
- هیچ توضیح دیگری نده.
مثلا به جای آنکه رک و مستقیم بگویید «نه، نمی‌توانم این کار را انجام بدهم» می‌توانید بگویید «واقعا متاسفم، فعلا برنامه‌ای برای این کار ندارم؛ اما از اینکه به فکر من بودی ممنونم و برایت آرزوی موفقیت دارم!»
یک پیشنهاد جایگزین ارائه کن
اگر طرف مقابل شخصی است که ارتباط با او برایتان مهم است، می‌توانید با ارائه یک جایگزین تاثیر کلام خود را کمتر کنید.
- مثلا اگر کسی از شما می‌خواهد که در پروژه‌ای با او همکاری کنید و شما نمی‌توانید، شخص دیگری را معرفی کنید که به موضوع پروژه علاقمند باشد.
- اگر دوست جدیدتان شما را به یک کافه‌رستوران شلوغ دعوت کرده و شما از مکان‌های پرصدا خوشتان نمی‌آید، پیش‌قدم شوید و او را به کافه دنج مورد علاقه خودتان دعوت کنید.
- اگر کارمند تازه‌کاری در دفتر پیشنهاد می‌کند که در یک پروژه مهم به شما کمک کند، اما می‌ترسید مشارکت او به کار لطمه وارد کند، می‌توانید از او بپرسید تمایل دارد با شما در پروژه سبک‌تری همکاری کند یا نه.
هدف این است که با ارائه یک جایگزین قابل قبول هم طرف مقابل ناراحت نشود و هم خود شما احساس عذاب وجدان نکنید.
برای نه گفتن از زبان بدن منفی استفاده کن
حدود 65 تا 90 درصد از ارتباطات انسان غیرکلامی است و بدن ما می‌تواند قبل از آنکه لب به سخن باز کنیم، اشتیاق یا عدم اشتیاق ما به یک مسئله را منتقل کند. از این دانش استفاده کنید و قبل از نه گفتن با زبان بدن خود جواب منفی را اعلام کنید.
- بالاتنه خود را کمی دور کنید؛ مثل موقعی که شخصی سعی می‌کند شما را بغل کند و شما از او متنفرید. با این حرکت بدن پاسخ منفی شما کاملا به مخاطب القا می‌شود.
- دستان خود را به حالت ضربدری روی سینه جم کنید. این حالت بدن یک گارد طبیعی و غیردوستانه است که معمولا موقع محافظت از خود می‌گیریم.
- نوک پا را به یک سمت دیگر نشانه بگیرید. معمولا پای انسان به جهتی که قصد دارد حرکت کند اشاره می‌کند. به این ترتیب وقتی نوک پا به جهت دیگری اشاره می‌کند، یعنی شما به چیز دیگری علاقه دارید.
وقتی با زبان بدن خود جواب منفی را اعلام می‌کنید، فرد مقال به احتمال خیلی زیاد پیام غیرکلامی شما را دریافت می‌کند. این‌طوری نه گفتن کلامی هم برایتان راحت‌تر می‌شود.
با میل به اهمال‌کاری مقابله کن
سختی نه گفتن تا حد زیادی برمی‌گردد به میل درونی ما انسان‌ها به اهمال‌کاری! اینکه از درون تمایل داریم کارهای خودمان را به تعویق بیندازیم و حواسمان پرت مسائلی می‌شود که با اهداف ما همسو نیستند. اگر دست رد به سینه دیگران برای شما سخت است، احتمالا دلیلش این است که به خودتان هم نمی‌توانید نه بگویید.
- کلی درس دارم که باید بخوانم؛ اما می‌توانم بروم بیرون و با دوستانم وقت بگذرانم؟ البته!
- خیلی سیرم؛ اما می‌توانم کل این پیمانه بستنی را بخورم؟ چرا که نه!
- موعد این پروژه فرداست؛ می‌توانم بیشتر از این به تعویق بیندازمش؟ اتفاق ناگواری نمی‌افتد!
- شما هم با این مدل وقت تلف کردن‌ها آشنا هستید؟
میل به اهمال‌کاری یک هیولای بزرگ و ترسناک است که هرچه بیشتر وقت تلف می‌کنیم، بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و تنها راه مقابله این است که به آن «نه» بگوییم.
وقتی به خودمان نه می‌گوییم، این جواب را به عنوان بخش مهمی از واقعیت وجودی خود می‌پذیریم و این‌طوری گفتن نه به دیگران خیلی راحت‌تر می‌شود. این یکی از مهم‌ترین دلایلی است که باید بیشتر به آموزش نه گفتن پرداخته شود.
کلام آخر
هر روز فقط 24 ساعت دارد. این یعنی هر مسئولیتی که می‌پذیریم، امکان انجام کارهای دیگر را محدود می‌کند و برنامه ریزی روزانه را به هم می زند. پس اگر تعهد جدیدی که وارد برنامه یک روز می‌کنیم، به قیمت نرسیدن به فعالیت‌های مهم‌تر آن روز باشد، باید از آن صرف نظر کنیم و به آن نه بگوییم.
در واقع مهم‌ترین فایده آموزش نه گفتن این است که بتوانیم برای خودمان وقت بگذاریم و فضایی ایجاد کنیم که کنترل زندگیمان در اختیار ما باشد.
با استفاده از این راهبردهای ساده اما مؤثر، نه گفتن اصلا سخت نیست. همین امروز آنها را امتحان کنید و نتایج را با ما در میان بگذارید.
پرسش‌های متداول
تا حد امکان بهانه‌تراشی نکنید و رک و مستقیم شرمندگی خود از رد درخواست آنها را اعلام کنید. اگر با طرف مقابل رودربایسی دارید، می‌توانید بگویید باید برنامه‌هایتان را چک کنید و بعدا خبر می‌دهید.
مهم‌ترین دلیل سختی نه گفتن به دیگران این است که ما نمی‌توانیم به خودمان نه بگوییم و قلبا تمایل داریم وقت خود را صرف اهمال‌کاری و به تعویق انداختن فعالیت‌های اصلی کنیم.
نیازی به توضیح نیست؛ بهترین راه رد درخواست دیگران این است که به‌جای بهانه‌تراشی و دلیل آوردن، مودبانه جواب منفی خود را اعلام کنید و هیچ توضیح اضافه‌ای ندهید.
