پارکینسون چیست و مهمترین علائم و روش درمان آن چیست؟

بیماری پارکینسون دومین اختلال شایع عصبی (بعد از بیماری آلزایمر) وابسته به سن است. تخمین زده می‌شود که 7 تا 10 میلیون نفر در سراسر جهان، به این بیماری مبتلا هستند.شیوع پارکینسون، از 41 نفر در هر 100 هزار نفر در دهه چهارم زندگی، تا بیش از 1900 نفر در 100 هزار نفر در بین افرادی که 80 سال و بالاتر دارند، متغیر است.

بیماری پارکینسون یک اختلال حرکتی عصبی است که به مرور زمان، منجر به لرزش، سفت شدن ماهیچه‌ها، کندی حرکت، راه رفتن ناپایدار، مشکلات تعادل و … می‌شود. متاسفانه هنوز هیچ درمان قطعی برای این اختلال کشف نشده است؛ اما تشخیص زودهنگام، می‌تواند در کنترل علائم آن، موثر باشد.

در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی بیماری پارکینسون، علائم و روش‌های مدیریت آن و فاکتورهای افزایش خطر ابتلای این بیماری مرموز بپردازیم. لطفا تا انتها با ما همراه باشید.

پارکینسون چیست؟

پارکینسون یک بیماری سیستم عصبی است که بر توانایی شما در کنترل حرکت، تاثیر مخرب می‌گذارد. این اختلال معمولا به آرامی شروع شده و با گذشت زمان، علائم آن بدتر می‌شوند.

بیماری پارکینسون چیست ؟

توجه: در صورت ابتلا به بیماری پارکینسون، ممکن است لرزش داشته باشید، سفتی ماهیچه‌ها را تجربه کنید و در راه رفتن و حفظ تعادل و هماهنگی خود، با مشکل مواجه شوید. با تشدید بیماری، ممکن است در صحبت کردن، خوابیدن و حافظه، دچار مشکل شوید.

بیماری پارکینسون یک اختلال پیش‌رونده سیستم عصبی است که بر حرکت، تاثیر می‌‎گذارد. علائم پارکینسون به تدریج و با لرزش قابل توجه در یک دست، شروع می‌شوند. سفت شدن یا کند شدن ماهیچه‌ها، علامت بعدی است که در افراد مبتلا به این بیماری، ظاهر می‌شود.

علت بیماری پارکینسون هنوز ناشناخته است. ژنتیک باعث ایجاد حدود 10 تا 15 درصد از کل پارکینسون می‌شود. این در حالیست که 85 تا 90 درصد دیگر موارد، به صورت پراکنده، طبقه بندی می‌شوند.

آشنایی با بیماری پارکینسون

نکته: میزان ابتلا به پارکینسون در مردان، به میزان 1.5 برابر، بیشتر از زنان است.

اگرچه بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروها ممکن است علائم شما را به میزان قابل توجهی، بهبود بخشند. گاهی اوقات، پزشک ممکن است جراحی را برای تنظیم مناطق خاصی از مغز و بهبود علائم شما، پیشنهاد دهد.

علت بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که با ایجاد تغییرات در مغز، ایجاد می‌شود. اگرچه علت دقیق این اختلال، هنوز مشخص نشده است، اما دانشمندان متوجه برخی از تغییرات مغزی در بیماران پارکینسونی شده‌اند:

پزشکان کاهش سطح دوپامین (یک انتقال دهنده عصبی) در مغز را یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد پارکینسون در افراد مختلف می‌دانند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های تولید کننده دوپامین، در مغز می‌میرند.

دوپامین در ارسال پیام به قسمتی از مغز که حرکت و هماهنگی را کنترل می‌کند، نقش دارد. بنابراین سطح پایین دوپامین، می‌تواند کنترل حرکت افراد را برای آن‌ها، دشوارتر کند. هرچقدر که سطح دوپامین مغز کم‌تر شود، علائم پارکینسون نیز شدیدتر می‌شوند.

عوامل بیماری پارکینسون

هنگامی که سطح دوپامین کاهش می‌یابد، باعث فعالیت غیر طبیعی مغز می‌شود. این اتفاق در نهایت منجر به اختلال در حرکت و سایر علائم بیماری پارکینسون می‌شود.

بر اساس تحقیقات انجام شده، عوامل زیر نیز می‌توانند در ابتلای افراد به بیماری پارکینسون نقش داشته باشند:

  1. ژنتیک: محققان جهش‌های ژنتیکی خاصی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند باعث بیماری پارکینسون شوند. به نظر می‌رسد که تغییرات ژنی خاصی، خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش می‌دهند.
  2. عوامل محرک محیطی: قرار گرفتن در معرض برخی سموم یا عوامل محیطی، ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهند.
  3. تجمع Lewy در مغز: تجمع مواد خاصی در سلول‌های مغزی، نشانگرهای میکروسکوپی بیماری پارکینسون هستند. به این اجسام Lewy گفته می‌شود. این مواد، شامل پروتئین طبیعی مهم و گسترده‌ای به نام آلفا سینوکلئین هستند.

عوامل خطر بیماری پارکینسون

در کنار عواملی که در همه افراد مشترک هستند و منجر به ابتلا به بیماری پارکینسون می‌شوند، فاکتورهای زیر هم می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند:

  1. سن: جوانان به ندرت پارکینسون را تجربه می‌کنند. این بیماری معمولا در اواسط یا اواخر زندگی شروع شده و با افزایش سن، خطر افزایش می‌یابد. افراد معمولا در حدود 60 سالگی یا بالاتر، به این بیماری مبتلا می‌شوند.
  2. وراثت: داشتن خویشاوند نزدیک با بیماری پارکینسون، شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. با این حال، احتمال ابتلا هم‌چنان کم است؛ مگر این‌که در خانواده خود، بستگان زیادی با بیماری پارکینسون داشته باشید.
  3. جنسیت: مردان بیشتر از زنان، به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند.
  4. قرار گرفتن در معرض سموم: قرار گرفتن مداوم در برابر علف‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها، ممکن است کمی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد.

علائم پارکینسون

علائم و نشانه‌های این بیماری در افراد مختلف، به صورت‌های متفاوتی بروز می‌کنند. در مراحل اولیه بیماری، علائم به قدری خفیف هستند که به راحتی می‌توان از کنار آن‌ها عبور کرد.

علائم بیماری پارکینسون

به طور معمول نشانه‌های این بیماری در یک طرف از بدن شما شروع می‌شوند و حتی زمانی که هر دو طرف بدن درگیر می‌شوند نیز، باز آن طرفی که ابتدا مبتلا شده است، وضعیت بدتری خواهد داشت.

علائم پارکینسون می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • لرزش: لرزیدن بدن شما معمولا از یک طرف شروع شده و غالبا در دست و انگشتان بروز می‌کند. در این بیماری ممکن است دست شما در شرایط استراحت بیشتر بلرزد
  • حرکت آهسته: با گذشت زمان، پارکینسون حرکت شما را کندتر خواهد کرد. کارهای ساده برایتان وقت گیر و دشوار می‌شوند؛ قدم‌هایتان کوتاه‌تر می‌شوند و حتی ممکن است در طول پیاده روی پاهای خود را بر روی زمین بکشید
  • سفت شدن عضلات: این سفت شدن ممکن است در هر قسمتی از بدن شما رخ دهد و البته دردناک نیز خواهد بود. عضلات سفت می‌توانند دامنه حرکت شما را محدودتر کنند.
  • اختلال در تعادل: وضعیت تعادل بدن شما ممکن است در اثر این بیماری به طور کامل بهم بریزد.
  • از دست دادن حرکات اتوماتیک: شما توانایی حرکات ناخودآگاه از جمله چشمک یا لبخند زدن را از دست خواهید داد.
  • تغییر در تکلم: وضعیت حرف زدن شما با آنچه که از قبل داشته‌اید متفاوت شود.
  • تغییر در نوشتن: نوشتن برای شما دشوار می‌شود و کلماتی که می‌نویسید کوچک‌تر می‌شوند.

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم ؟

در صورتی که هر یک از علائم بالا را در خود مشاهده نمودید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. فراموش نکنید که تشخیص این بیماری در مراحل اولیه، می‌تواند از ظهور علائم شدیدتر جلوگیری نماید.

عوارض بیماری پارکینسون

این بیماری معمولا با عوارضی خارجی نیز همراه است. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند :

  • مشکلات تفکر: فرد مبتلا به این بیماری ممکن است عوارض مانند زوال عقل و مشکلات در فکر کردن را تجربه کند. البته این علائم در مراحل شدید پارکینسون خود را نشان می‌دهند.
  • افسردگی و اشکالات عاطفی: ممکن است گاهی اوقات در مراحل اولیه دچار افسردگی شوید. غلبه بر این افسردگی می‌تواند در درمان سایر جنبه های بیماری به شما کمک کند.
  • مشکلات بلع: با شدیدتر شدن بیماری، شما ممکن است در بلعیدن به مشکل بربخورید. بزاق دهن به دلیل کند شدن بلع در دهان شما جمع می‌شود و ممکن است باعث بروز برخی از مشکلات شود
  • جویدن دشوار: در شدیدترین حالت بیماری پارکینسون بیمار نمی‌تواند به خوبی بجود و این ممکن است باعث تغذیه نامناسب و حتی خفگی شود
  • مشکلات و اختلالات خواب: مشکلاتی از قبیل بیدار شدن مکرر در طول خواب، بیدار شدن زودتر از موقع و خواب آلودگی در طول روز در افراد مبتلا به این بیماری بروز می‌کنند
  • مشکلات مثانه: ممکن است بیمار به مواردی از قبیل عدم کنترل ادرار و یا درد در هنگام ادرار دچار شود

عوارض بیماری پارکینسون

افراد مبتلا به پارکینسون، در مواردی ممکن است مشکلات زیر را نیز تجربه نمایند:

  • تغییر فشار خون
  • اختلال در بویایی
  • خستگی
  • درد
  • اختلال در عملکرد جنسی

راه‌های پیشگیری از پارکینسون

از آن‌جا که علت ظهور این بیماری ناشناخته است، راه‌های پیشگیری از آن نیز مانند یک راز باقی مانده‌اند. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که ورزش‌های هوازی، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند.

برخی از محققان به این نتیجه رسیده‌اند افرادی که کافئین بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند. یکی دیگر از مواردی که به نوعی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری موثر است، چای سبز است.

البته باید در نظر داشته باشید که هیچکدام از موارد بالا به صورت قطعی اثبات نشده‌اند و صرفا در حد مشاهدات تجربی باقی مانده‌اند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با بیماری ام اس

راه‌های تشخیص و درمان بیماری پارکینسون

متاسفانه هیچ آزمایشی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. متخصص مغز و اعصاب، این اختلال را بر اساس سابقه پزشکی، بررسی علائم و نشانه‌ها و معاینه عصبی و فیزیکی شما تشخیص می‌دهد.

علاوه بر این، ممکن است پزشک شما یک اسکن کامپیوتری با انتشار تک فوتونی (SPECT) را پیشنهاد کند که اسکن ناقل دوپامین (DaTscan) نامیده می‌شود. آزمایش خون نیز در مواردی، می‌تواند به تشخیص منشا اصلی علائم شما، کمک کند.

DaTscan چست

توجه: تشخیص بیماری پارکینسون، ممکن است یک فرایند زمان‌بر و طولانی باشد. پزشک ممکن است در چندین جلسه متوالی، علائم و نشانه‌های شما را بررسی کند تا در نهایت، بتواند به صورت قطعی، این بیماری را شناسایی کند.

همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز اشاره شد، بیماری پارکینسون قابل درمان نیست. با این وجود، برخی از داروها می‌توانند علائم و عوارض این اختلال را کنترل کنند. در موارد ویژه‌ای، عمل جراحی روی بخشی از مغز هم توسط پزشکان، پیشنهاد می‌شود.

پزشک ممکن است تغییر سبک زندگی (به ویژه تمرینات هوازی مداوم) را توصیه کند. در برخی موارد، فیزیوتراپی که بر تعادل و حرکات تمرکز دارد نیز مهم است. علاوه بر این، آسیب‌شناس گفتار، ممکن است به بهبود مشکلات گفتاری شما کمک کند.

داروها ممکن است به شما در مدیریت مشکلات راه رفتن، حرکت و لرزش کمک کنند. این داروها باعث افزایش یا جایگزینی دوپامین می‌شوند. برخی از این داروها عبارتند از:

کاربیدوپا-لوودوپا (Carbidopa-levodopa)

لوودوپا موثرترین دارو برای درمان بیماری پارکینسون است. این ماده شیمیایی، به مغز شما منتقل شده و به دوپامین تبدیل می‌شود. لوودوپا با کاربیدوپا (لودوسین) ترکیب می‌شود تا از تبدیل زودهنگام و خارج از مغز لوودوپا به دوپامین، جلوگیری کند.

Carbidopa-levodopa

تذکر: عوارض جانبی این دارو، ممکن است شامل حالت تهوع یا سبکی سر (افت فشار خون ارتوستاتیک) باشد.

ممکن است پس از مصرف دوزهای بالاتر لوودوپا، حرکات غیر ارادی (دیسکینزی) را تجربه کنید. در این شرایط، پزشک دوز شما را کاهش داده یا زمان دوزها را برای کنترل عوارض، تنظیم می‌کند.

آگونیست‌های دوپامین (Dopamine agonists)

برخلاف لوودوپا، آگونیست‌ها تبدیل به دوپامین نمی‌شوند. عملکرد این داورها به این صورت است که بعد از ورود به بدن، شروع به تقلید نقش دوپامین می‌کنند. این داورها به اندازه لوودوپا موثر نیستند؛ با این وجود، ماندگاری بیشتری دارند.

Dopamine agonists

آگونیست‌های دوپامین شامل پرامیپکسول (Mirapex)، روپینیرول (Requip) و روتیگوتین (Neupro) هستند. آپومورفین (Apokyn) نیز یک اگونیست کوتاه اثر است که برای تسکین سریع، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی از عوارض جانبی آگونیست‌های دوپامین، مشابه عوارض جانبی کاربیدوپا-لوودوپا است. با این حال، آن‌ها همچنین می‌توانند باعث توهم، خواب آلودگی و رفتارهای اجباری مانند بیش جنسی، قمار و غذا خوردن بیش از حد شوند.

در صورتی که بعد از مصرف این داروها، احساس می‌کنید رفتارهای شما شباهتی با شخصیت واقعی‌تان ندارند، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

مهار کننده‌های MAO B

این داروها شامل سلژیلین (Zelapar)، راساژیلین (Azilect) و سافینامید(Xadago) هستند. آن‌ها با مهار آنزیم مغزی مونوآمین اکسیداز (MAO B)، از تجزیه دوپامین مغز، جلوگیری می‌کنند.

Zelapar

عوارض جانبی مهار کننده‌های MAO B ممکن است شامل سردرد، تهوع یا بی‌خوابی باشد. این داروها هنگامی که به کاربیدوپا-لوودوپا اضافه می‌شوند، خطر توهم را افزایش می‌دهند.

استفاده از این داروها، اغلب به دلیل واکنش‌های بالقوه جدی اما نادر، در ترکیب با اکثر داروهای ضد افسردگی یا برخی از مخدرها، ممنوع است. قبل از مصرف هرگونه داروی اضافی با مهار کننده MAO B، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

درمان خانگی برای بهبود پارکینسون

با پیشرفت بیماری و استفاده مداوم از داروهای پارکینسون، افراد شاهد حرکات غیر ارادی خواهند بود؛ عارضه‌ای که به عنوان دیسکینزی شناخته می‌شود. متاسفانه در این شرایط، کارهای ساده مانند لباس پوشیدن، حمام کردن یا حتی قدم زدن در خانه، می‌تواند خسته کننده باشد.

تاثیر ورزش بر بهبود پارکینسون

ورزش بخش مهمی در مدیریت علائم این بیماری است. شنا، یوگا و پیاده روی می‌توانند به عضلات شما در حالت پارکینسون، کمک کنند. تمرینات کششی زیر، می‌تواند به تسکین ماهیچه‌های سفت، بهبود انعطاف پذیری و سهولت کارهای روزمره، کمک کنند:

  1. دستان خود را برای حفظ تعادل به دیوار تکیه دهید و در همین حالت، بازوها و پشت خود را بکشید.
  2. پشت خود را به دیوار تکیه داده و شروع به دویدن ثابت کنید. زانوها را تا حد توان، بالا بیاورید.
  3. روی یک صندلی با پشت بلند و مستقیم بنشینید و دستان خود را در پشت آن بکشید و تا جایی که می‌توانید، شانه‌ها را به عقب برگردانید.

علاوه بر ورزش کردن، یک رژیم کم پروتئین نیز می‌تواند به تاثیر بیشتر داروهای پارکینسون کمک کند. با یک رژیم غذایی مناسب، می‌توانید برخی از علائم این بیماری از قبیل لرزش غیر ارادی و یبوست را کنترل کنید.

به عنوان مثال، رژیم های غنی از پروتئین، می‌تواند جذب لوودوپا (دارویی رایج که در مدیریت بیماری پارکینسون استفاده می‌شود) را محدود کند. در نتیجه، برخی پزشکان توصیه می‌کنند افراد مبتلا به پارکینسون، میزان پروتئین مصرفی خود را به 12 درصد از کل کالری روزانه، محدود کنند.

توصیه می‌کنیم برای درمان بهتر پارکینسون، از مصرف مواد غذایی زیر خودداری کنید:

  1. گوشت یا ماهی پخته، تخمیر شده یا خشک شده
  2. کلم تخمیر شده
  3. محصولات سویا
  4. نوشیدنی‌های الکلی
  5. مکمل‌های آهن

ماهی پخته شده

علاوه بر این، میوه‌ها و سبزیجات در رژیم غذایی شما، ممکن است از عملکرد سلول‌های عصبی محافظت کرده و احتمالا به کنترل علائم پارکینسون کمک کند.

کلام آخر

پارکینسون یک بیماری ناشناخته است که عوامل و روش‌های درمانی آن، هم‌چنان برای بشر، کشف نشده‌اند. اما فراموش نکنید که پارکینسون پایان زندگی نیست و با رعایت برخی از موارد پزشکی، می‌توانید علائم این اختلال را کنترل و مدیریت کنید.

در این مقاله به بررسی بیماری پارکینسون، عوامل و علائم آن و هم‌چنین روش‌های مدیریت این بیماری پرداختیم. در صورتی که هم‌چنان در این رابطه سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات همین مقاله با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.

سوالات متداول 

آیا پارکینسون ارثی است؟

خیر. به صورت کلی نمی‌توان گفت که بیماری پارکینسون ارثی است. با این حال، اگر در خانواده شما، فردی دارای بیماری پارکینسون باشد، خطر ابتلای شما به این اختلال، بیشتر خواهد شد.

مراحل پیشروی بیماری پارکینسون چگونه است؟

این بیماری در ابتدا با لرزش دست‌ها و سفت شدن ماهیچه‌ها شروع می‌شود. اما به تدریج، علائمی مانند عدم کنترل حرکات، ناتوانی در ایستادن و راه رفتن، مشکل در نوشتن و … نیز ظاهر می‌شوند.

امتیاز شما به این پست
منبع mayoclinic parkinson medicalnewstoday
ممکن است شما دوست داشته باشید
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x