به ساده‌ترین زبان ممکن، فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که مرکز ژل مانند دیسک به علت جا‌به‌جا شدن مهره‌ها تحت فشار قرار بگیرد. همین اتفاق مشکلات و علائمی به همراه دارد که فرد را نیازمند درمان دیسک کمر می‌کند.
گاهی اوقات این علائم به‌قدری شدید و طاقت‌فرسا هستند که زندگی بیمار را مختل می‌کنند. اولین قدم برای بهبودی، درمان با استراحت، مسکن، تزریق نخاعی و فیزیوتراپی است.
با این روش‌های درمان دیسک کمر بدون جراحی، علائم بیمار طی ۶ هفته بهبود می‌یابد و زندگی فرد به روال عادی بازمی‌گردد؛ اما اگر علائم ادامه‌دار شود، در ادامه جراحی دیسک کمر توصیه می‌شود.
در ادامه این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ همراه ما باشید تا با هم تک تک روش‌های درمان دیسک کمر را مرور کنیم و با روش‌های درمان دیسک کمر بدون جراحی، قرص برای درد کمر و جراحی دیسک کمر آشنا شویم.
درمان دیسک کمر با استراحت
استراحت یک روش درمان دیسک کمر بدون جراحی است که می‌تواند تورم نواحی اطراف دیسک را کمتر کند و فرصتی برای به‌دست آوردن دوباره بهبودی باشد. سعی کنید مدتی استراحت کنید و از ورز‌ش‌کردن و سایر فعالیت‌هایی که باید برای انجام آنها خم شوید یا بلند شوید، خودداری کنید.
احتمالا مساله استراحت را پزشک هم به شما توصیه می‌کند. استراحت کوتاه مدت در بستر می‌تواند فوایدی زیادی برای وضعیت سلامتی شما داشته باشد، اما مراقب باشید در هر مقطع بیشتر از ۱ یا ۲ روز یک‌جا دراز نکشید. سعی کنید هر نیم ساعت مفاصل و ماهیچه‌های خود را حرکت دهید تا ماهیچه‌ها نرم بمانند.
درمان دیسک کمر بدون جراحی با دارو درمانی
برای تسکین موقت درد ناحیه دیسک و درمان دیسک کمر می‌توانید داروهای مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن (Motrin، Advil) یا ناپروکسن (Aleve، Naprosyn) مصرف کنید. این داروها تا حد زیادی درد را تسکین می‌‌بخشند و تورم را کاهش می‌دهند.
همچنین ممکن است پزشک برای اسپاسم کمتر در نواحی کمر و پشت بدن از بیمار بخواهد داروهای شل‌کننده عضلانی مصرف کند. داروهای ضد درد عصبی مثل آمی تریپتیلین (Elavil، Vanatrip)، دولوکستین (Cymbalta)، گاباپنتین (Neurontin)، پره گابالین (Lyrica) و ترامادول (Ultram) گزینه‌های دیگری برای کاهش درد عصبی هستند.
جایگزین: مواد مخدر مثل کدئین یا اکسی کدون-استامینوفن (Percocet) از جمله داروهای ضد درد موقتی هستند. اگر مسکن‌های بدون نسخه مفید واقع نشوند، می‌توان از این داروها به‌عنوان یک روش درمان دیسک کمر بدون جراحی فقط با تجویز پزشک استفاده کرد.
درمان دیسک کمر با فیزیوتراپی
یکی از سخت‌ترین و موثرترین راه‌های درمان دیسک کمر بدون جراحی، ورزش کردن و شرکت در جلسات فیزیوتراپی است. با یک فیزیوتراپیست صحبت کنید تا به شما تمریناتی برای تقویت عضات کمر آموزش دهد.
جلسات فیزیوتراپی معمولا موارد زیر را شامل می‌شوند:
- تمرینات کششی برای منعطف نگه داشتن عضلات
- تمرینات هوازی مثل پیاده‌روی یا دوچرخه ثابت
- ماساژ
- یخ و گرما
- اولتراسوند درمانی (گرمادهی عمقی به بافت‌های نرم بدن)
- تحریک الکتریکی عضلات
درمان دیسک کمر بدون جراحی با یخ یا گرما درمانی
یک راهکار دیگر برای درمان دیسک کمر تسکین نواحی اطراف دیسک با کیسه‌های آب گرم و سرد است. کافی است یک کیسه یخ یا یک حوله مرطوب گرم را روی محل دردناک کمر قرار دهید و اجازه دهید چند دقیقه بماند.
همچنین می‌توانید سرما و گرما را یکی در میان تغییر دهید یا اصلا ببینید به کدام‌یک از آنها حس بهتری دارید و فقط از همان استفاده کنید.
درمان دیسک کمر با تزریق
اگر استراحت، مسکن‌ها و فیزیوتراپی در تسکین درد بیمار موثر نباشند، در مرحله بعدی پزشک معالج اقدام به تزریق داروهایی استروئیدی به فضای اطراف عصب نخاعی می‌کند. این عمل به‌عنوان تزریق اپیدورال شناخته می‌شود.
استروئید نقش موثری در کاهش تورم، حرکت راحت‌تر و تسکین درد ناشی از فتق دیسک دارد. پزشک معالج برای آنکه محل مناسب تزریق دارو را پیدا کند، از اشعه ایکس یا سیتی اسکن استفاده خواهد کرد. در صورت ادامه‌دار بودن درد، تزریق داروهای استروئیدی متفاوت تجویز خواهد شد.
درمان دیسک کمر با عمل جراحی
اکثر افراد مبتلا به دیسک کمر بدون جراحی درمان می‌شوند؛ اما اگر بعد از اعمال تمام راه‌های درمانی فوقو مصرف داروی دیسک کمر، علائم تسکین پیدا نکند، چاره‌ای جز جراحی دیسک کمر باقی نمی‌ماند. مواقعی که شرایط زیر را تجربه می‌کنید، در مورد جراحی دیسک کمر با پزشک خود صحبت کنید:
- خبری از بهبودی نیست و علائم روز به روز بدتر می‌شوند.
- به‌سختی می‌توانید بایستید یا راه بروید.
- نمی‌توانید مدفوع یا ادرار خود را کنترل کنید.
جراحی دیسککتومی
در طی این روش درمان دیسک کمر، جراح برای کم کردن فشار عصب نخاعی، دیسک آسیب دیده را به دو روش متفاوت برمی‌دارد:
- دیسککتومی باز از طریق ایجاد بریدگی در ناحیه کمر یا گردن انجام می‌شود.
- در روش میکرودیسککتومی یک برش بسیار کوچکتر ایجاد می‌شود. جراح لوله نازکی را به همراه یک دوربین در یک سمت قرار می‌دهد تا دیسک آسیب‌دیده را ببیند و خارج کند.
جراحی لامینوتومی
گاهی اوقات جراح لازم می‌بیند تکه کوچکی از استخوان مهره به نام لامینا را بردارد. لامنیا پوشش محافظی است که روی نخاع قرار دارد و پزشک با برداشتن آن به دیسک فتق دسترسی پیدا می‌کند.
برداشتن این تکه استخوان، در بسیاری از مواقع فشار روی عصب نخاعی را کاهش داده و درد پا و سیاتیک را به طور کامل از بین می‌برد.
این تصمیم که لامینا در طول دیسککتومی برداشته شود یا در یک جراحی دیسک کمر جداگانه از بدن خارج شود، با پزشک معالج است.
همجوشی ستون فقرات
پس از عمل‌های دیسککتومی یا لامینوتومی، جراح دو مهره دو طرف دیسک را به هم می‌چسباند تا ستون فقرات را تثبیت کند؛ این عمل همجوشی ستون فقرات نام دارد. ادغام دو دیسک باعث می‌شود استخوان‌ها حرکت نکنند و بیمار دردی احساس نکند.
جراحی دیسک مصنوعی
جراحی دیسک مصنوعی به عنوان یک روش درمان دیسک کمر برای تمام مبتلایان به دیسک کمر توصیه نمی‌شود، زیرا این عمل فقط برای دیسک‌های خاصی که در ناحیه تحتانی ستون فقرات آسیب‌دیده‌اند، اثربخش است.
اگر پزشک شرایط را مناسب این جراحی ببیند، دیسک آسیب‌دیده را تحت این جراحی با دیسک پلاستیکی یا فلزی جایگزین می‌کند. دیسک جدید ستون فقرات را ثابت نگه می‌دارد و به بیمار کمک می‌کند راحت‌تر راه برود.
پرسش‌های متداول
در مراحل اولیه درد کمر، مصرف داروهای مسکن غیر تجویزی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن توصیه می‌شود. در مراحل بعدی پزشک ممکن است داروهای شل کننده عضلانی یا حتی مخدرهای ضد درد را توصیه کند.
بله، بسیاری از دردهای کمر ناشی از آسیب دیسک پس از مدتی گرما درمانی و یخ درمانی برطرف می‌شوند. روزهای اول برای کاهش التهاب و تورم از کیسه آب یخ و در مراحل بعدی برای تسکین درد از کیسه آب گرم استفاده کنید.
روش جراحی با توجه به نوع آسیب‌دیدگی، موقعیت دیسک آسیب‌دیده به تشخیص پزشک انتخاب می‌شود. دیسککتومی، لامینوتومی و جراحی دیسک مصنوعی متداول‌ترین روش‌های جراحی دیسک کمر هستند.
