مهم ترین مشکلات دوران بلوغ دختران {جسمی و روحی}
دوران بلوغ به عنوان یکی از مهم‌ترین دوران زندگی دختران محسوب می‌شود که معمولا با یکسری مشکلات جسمی و روحی ظهور پیدا می‌کند. سازگاری با مسئله بلوغ هم برای والدین و هم برای نوجوانان می‌تواند دشوار باشد.
آمارها نشان می‌دهند که مادران نقش اساسی در آموزش مسائل مربوط به این دوره به دختران خود دارند. بنابراین مخاطبین ما در این نوشته، هم دختران (که به سن بلوغ رسیده‌اند) و والدین آنها است.
با توجه به اهمیت مشکلات دوران بلوغ دختران در این مقاله از ایده آل مگ سعی داریم تا به مشکلات دوران بلوغ دختران پرداخته و در صورت امکان برای برخی موارد، توصیه‌هایی داشته باشیم.
منظور از بلوغ و مشکلات دوران بلوغ دختران چیست؟
بلوغ واژه‌ای است که برای تشریح یک آستانه خاص از عمر انسان‌ها استفاده می‌شود. منظور ما از این مفهوم، آن زمانی است که فرد کودکی را پشت سر گذاشته و برای زندگی در قامت یک بزرگسال آماده می‌شود.
این مسئله حتما با تغییرات فیزیکی، روانی و عاطفی نمایان می‌شود. تغییرات در بلوغ عبارتند از:
- رشد و تکامل فیزیکی در داخل و خارج از بدن
- تغییرات در اندام‌های جنسی
- تغییرات مغزی
- تغییرات اجتماعی و عاطفی
هر کدام از این موارد می‌توانند به وجود آورنده مشکلات دوران بلوغ دختران و پسران شوند. مهم این است که والدین با آگاهی از این موارد، درصدد کنترل و همراهی با فرزندان خود برآیند. اما خوب است که بدانیم بلوغ دقیقا از چه زمانی شروع می‌شود.
بلوغ از چه زمانی شروع می‌شود؟
بلوغ زمانی شروع می‌شود که تغییرات در مغز فرد باعث می‌شود هورمون‌های جنسی از غدد جنسی (که تخمدان‌ها و بیضه‌ها هستند) شروع به ترشح کنند.
این کار معمولا در حدود 10-11 سال برای دختران و حدود 11-12 سال برای پسران اتفاق می‌افتد. اما طبیعی است که شروع بلوغ بین 8 تا 13 سال در دختران و 9 تا 14 سال در پسران باشد.
بلوغ می‌تواند در حدود 18 ماه کامل شود یا تا 5 سال طول بکشد. این محدوده نیز کاملا طبیعی است.
مشکلات جسمی دختران در دوران بلوغ
مشکلات دوران بلوغ دختران را می‌توان در دو بازه زمانی مختلف مورد بررسی قرار داد. این دو بازه عبارتند از:
حدود 10-11 سال
توجه داشته باشید که در این بازه زمانی یک جهش رشد رخ می‌دهد. به این معنا که برخی از قسمت‌های بدن – مانند سر، صورت و دست‌ها ممکن است سریع‌تر از اندام‌های دیگر رشد کنند.
این نوع رشد که معمولا سریع و ناگهانی است، ممکن است باعث شود که کودک شما برای مدتی به لحاظ جسمی، نامتناسب به نظر برسد و این مهم را یکی از مشکلات دوران بلوغ دختران بداند. اما با توضیح مناسب درباره این امر، می‌توانید آنها را در مورد مسائلی از این دست، آگاه کنید.
همچنین به طور متوسط، قد دختران 5-20 سانتی‌متر رشد می‌کند. رشد آنها معمولا در حدود 16-17 سالگی متوقف شده و در این مدت، شکل بدن تغییر خواهد کرد.
به عنوان مثال، باسن یک دختر از حالت اولیه خود کمی پهن‌تر می‌شود. اندام تناسلی خارجی (فرج) و موهای ناحیه شرمگاهی شروع به رشد خواهند کرد. موهای این ناحیه با گذشت زمان تیره‌تر و ضخیم‌تر می‌شوند.
حدود 12-14 سال
در این بازه زمانی، موها زیر بغل شروع به رشد می‌کنند. همچنین یکی دیگر از مواردی که به عنوان مشکلات دوران بلوغ دختران شناخته می‌شود، ترشحات شفاف یا سفید رنگ از واژن است که چندین ماه قبل از شروع قاعدگی دیده می‌شوند.
توجه داشته باشید که اگر او اذعان دارد این ترشحات خارش به همراه دارند، دردناک بوده یا بدبو هستند، حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
پریودها معمولا در عرض 2 سال قبل از شروع رشد سینه آغاز می‌شوند، اما ممکن است شروع این امر تا 4 سال بعد از آن هم طول بکشد.
با این اوصاف مشکلات دختران در بلوغ را می‌توان به خوبی درک کرد و تنها با کمی صبر و ملایمت در این بازه‌های زمانی حساس، حامی آنها بود.
مشاهده آکنه در صورت
ممکن است دچار آکنه شوند. آکنه وضعیت پوستی است که به صورت برجستگی ظاهر می‌شود. بیشتر در صورت، گردن، شانه‌ها، قسمت بالایی پشت کمر و سینه دیده می‌شود.
این برجستگی‌ها می‌توانند جوش‌های سر سیاه، سر سفید، جوش‌ها چرکین یا کیست‌ها باشند. تغییرات هورمونی در دوران بلوغ باعث ایجاد آکنه در نوجوانان می‌شود و از جمله مشکلات دوران بلوغ دختران است.
رشد مغز
این مورد در نوجوانان بر رفتار و مهارت‌های اجتماعی آنها تأثیر مستقیم می‌گذارد. فرد در ابتدا شروع به خودکنترلی کرده و در ادامه مهارت‌های برنامه ریزی، حل مسئله، تصمیم گیری و مواردی از این دست را می‌آموزد.
قدرت فیزیکی
در این دوره قدرت و اندازه عضلات افزایش می‌یابد. هماهنگی دست و چشم فرد به مرور زمان بهتر شده و آنها می‌توانند بسیاری از امور را به تنهایی حل و فصل کنند.
رشد دندان‌ها
انسان‌ها دندان آسیاب دوم خود را در حدود 13 سالگی به دست می‌آورند. دندان آسیاب سوم یا همان «دندان عقل» هم ممکن است بین 14 تا 25 سالگی ظاهر شود.
این دندان‌ها می‌توانند به صورت تکی، جفتی، به صورت مجموعه‌ای کامل از ۴ دندان عقل ظاهر شوند (یا اصلا ظاهر نشوند). دندان‌ها و لثه‌های سالم برای سلامت نوجوانان مسئله‌ای حیاتی است، بنابراین مراقبت از دندان‌های نیز بسیار مهم است.
تعریق
نوع جدیدی از غدد برای تعریق بدن در زیر بغل و ناحیه تناسلی در دوران بلوغ ایجاد می‌شود. باکتری‌های پوست از عرق تولید شده توسط این غده تغذیه می‌کنند که می‌تواند منجر به بوی بدن شود.
این مهم را می‌توان با رعایت بهداشت فردی کنترل کرد تا از جمله مشکلات دوران بلوغ دختران به حساب آورده نشود.
تغییرات وزنی
افراد معمولا در دوران بلوغ چاق می‌شوند و به غذای سالم بیشتری نیاز دارند. این مسئله به این دلیل است که حجم معده و روده نوجوانان افزایش می‌یابد و آنها به انرژی، پروتئین و مواد معدنی بیشتری نیاز دارند.
غذاهای حاوی کلسیم و آهن فراوان برای رشد استخوان و گردش خون آنها در این دوران مهم هستند.
قاعدگی یکی از مشکلات دوران بلوغ دختران
مشکلات جسمی دختران در دوران بلوغ معمولا با پریود شدن بیشتر به چشم می‌آید. قاعدگی‌ها بخشی از یک چرخه ماهانه هستند که در آن پوشش داخلی رحم، با آماده شدن بدن برای بارداری ضخیم می‌شود. یک بار در ماه (اگر حاملگی اتفاق نیفتاده باشد) پوشش دیوار رحم طی چند روز ریخته می‌شود.
بد نیست که در مورد دو مسئله مهم و مربوط به قاعدگی هم صحبت کنیم.
بی‌نظمی قاعدگی
درست است که قاعدگی‌ها به‌عنوان یک چرخه عمل می‌کنند، اما این چرخه می‌تواند هر ماه زمان‌های متفاوتی را داشته باشد. برای مثال، ممکن است یک ماه بعد از 24 روز و ماه بعد از 42 روز پریود شوید.
به این مورد «دوره‌های قاعدگی نامنظم» می‌گویند. قاعدگی‌های نامنظم به خصوص در چند سال اول بلوغ، بسیار رایج هستند.
درد قاعدگی
ممکن است درست چند روز قبل یا در شروع قاعدگی، درد یا گرفتگی عضله داشته باشید. ورزش سبک، کیسه آب گرم که روی شکم نگه داشته می‌شود یا داروهای مسکن می‌توانند در تسکین این مورد از مشکلات دوران بلوغ دختران کمک کننده باشند. اگر درد بیش از حد شد، لازم است که به دکتر مراجعه شود.
مشکلات روحی دختران در دوران بلوغ
احتمالا می‌دانید که تغییرات جسمی که در دوران بلوغ رخ می‌دهند، بر روان فرد نیز تأثیر گذاشته و می‌تواند موجب بروز مشکلات روحی دختران در دوران بلوغ شود. اجازه دهید این مهم را نیز به صورت مفصل در ادامه مبحث بررسی کنیم.
تغییرات و مشکلات روحی که ممکن است دختران در دوران بلوغ تجربه کنند می‌تواند در آینده آنها نقش مهمی داشته باشد. برای مثال اگر فرد از این بازه زمانی دچار افسردگی شود، این مسئله تا سال‌ها او را آزار داده و روند زندگی او را به چالش خواهد کشید.
بد نیست بدانید که تغییرات عاطفی، گاهی قبل از تغییرات فیزیکی بلوغ اتفاق می‌افتند. اما در نهایت بسیاری از نوجوانان با گذر از دوران بلوغ می‌خواهند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند.
آنها همچنین مسائلی مانند این موارد را نیز تجربه می‌کنند:
- احساس می‌کند از قبل بزرگ‌تر شده و بر برخی مسائل تسلط دارند (احساس بزرگ‌تری می‌کنند).
- به تدریج علایق جنسی در آنها نمایان می‌شود.
- تغییرات خلق و خو، انرژی و الگوهای خواب آنها قابل مشاهده است.
در کنار این موارد، چالش‌های عاطفی دیگر هم وجود دارند که از جمله مشکلات دوران بلوغ دختران بوده و ممکن است در این زمان ظاهر شوند. دو مورد از مهم‌ترین این چالش‌ها به این شرح هستند:
- کنار آمدن یا دید منفی داشتن به تغییرات جسمی
- احساس ناامیدی و عصبانیت زمانی که به هدفی دست پیدا نمی‌کنند
این تغییرات عاطفی بخش مهمی از زندگی فرد هستند که ارزش‌های اخلاقی، هویتی و حتی ارتباطی او را مشخص می‌کنند.
بلوغ و مسئله افسردگی
اجازه دهید قبل از ورود به مسئله ارتباطات و تغییرات عاطفی دختران در این مورد، نگاهی هم به مسئله افسردگی در دوران بلوغ داشته باشیم.
بسیاری از مشکلات عاطفی و روحی که دختران در این زمان تجربه می‌کنند با مسئله افسردگی همراه است. به همین دلیل نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.
از دوران بلوغ به بعد، دختران دو تا سه برابر بیشتر از پسران در معرض افسردگی هستند. تحقیقات نشان داده است که وقتی دختران یا پسران زودتر از همسالان خود به بلوغ می‌رسند (به عبارت دیگر، زمان بلوغ زودتر را تجربه می‌کنند)، بیشتر در معرض خطر افسردگی و اضطراب هستند.
اگر این مورد کنترل نشود و با همراهی خانواده‌ها به خوبی برطرف نشود، حتما آینده فرد را تحت تأثیر قرار داد و در ابتدای امر مشکلات ارتباطی فراوانی برای او به همراه خواهد داشت.
گوشه گیری، پرخاشگری، کم حرفی، درگیری با واگویه‌های شخصی، خواب زیاد از حد، پرخوری، عدم تمایل به حضور در اجتماع و مسائلی از این دست، همگی در سایه افسردگی قرار دارند و می‌توانند از جمله مشکلات دوران بلوغ دختران باشند.
پس مناسب است والدین (به خصوص مادران) با برقراری ارتباط مناسب، فرزند خود را در این مهم همراهی کرده و از آستانه بلوغ به سلامت بگذرانند.
یک نکته مهم در مورد مشکلات دوران بلوغ دختران
از آنجایی که ذهن و جسم افراد در دوران بلوغ بسیار سریع رشد می‌کنند، مراکز ثقل آنها هم تغییر می‌کند. به این معنا که ممکن است عادت‌های ذهنی و عملکرد مغز آنها تا رسیدن به نظم مناسب خود، نیاز به زمان داشته باشد.
این امر بر تعادل افراد تأثیر می‌گذارد و ممکن است برای مدتی بی‌نظم به نظر بیایند. خوب است که بدون برچسب زدن به آنها (عباراتی مانند دست و پا چلفتی و غیره) و یا انتقاد بیش از حد از رفتارشان، با همراهی به موقع این مسائل را برطرف کنیم.
مشکلات ارتباطی دختران در دوران بلوغ
مشکلات روحی دختران در دوران بلوغ در کنار تغییرات، با رشد جسمانی و تغییرات در روابط بین فردی همراه است. شروع بلوغ زودرس و حتی دیررس با انواع پیامدهای منفی رفتاری اجتماعی مانند افسردگی، پرخاشگری، بزهکاری، سوء مصرف مواد، مشکلات در برقراری رابطه و بارداری در نوجوانی مرتبط است.
به یاد داشته باشید بلوغ مساوی با زمانی است که نوجوانان از والدین خود دور شده و به اصطلاح برای مستقل شدن آماده می‌شوند.
تغییرات فیزیکی سریع در بلوغ با تغییرات اساسی در نقش‌ها و روابط اجتماعی همراه است که بر تعامل نوجوانان با همسالان آنها تأثیر می‌گذارد. با شناخت مناسب از این موارد می‌توان آنها را مدیریت کرده و از غوطه‌ور شدن نوجوانان در مسائل روحی، پیشگیری کرد.
مهم‌ترین مشکلاتی که دختران در دوران بلوغ در ارتباط با دیگران دارند
برقراری ارتباط برای اکثر نوجوانان سخت است. آنها وارد مرحله‌ای از زندگی شده‌اند که قبلا آن را تجربه نکرده و نمی‌دانند باید چگونه پیش بروند. دختران معمولا از تغییرات جسمی خود ناراضی هستند و نمی‌خواهند این موارد را شاهد باشند.
اینجاست که نقش پررنگ مادران به چشم می‌آید. با توضیحات صحیح و به موقع می‌شود از بسیاری مشکلات جلوگیری کرد.
اما اگر نوجوان به حال خود گذاشته شود، حتما مسائل مختلفی او را احاطه کرده و رهایی از آنها برایش دشوار خواهد شد. برای مثال جامعه گریزی یکی از مشکلات دختران در دوران بلوغ است.
جامعه گریزی بدترین نوع از مشکلات دوران بلوغ دختران
بعضا دیده می‌شود که نوجوان با کسی صحبت نمی‌کند و تمام وقت خود را در اتاقش با در بسته می‌گذراند. این رفتار یکی از شایع‌ترین مشکلات دوران بلوغ دختران است.
این نوع رفتار باعث نگرانی جدی می‌شود و خارج از حوزه رشد عادی نوجوانی است. شما باید دریابید که آیا فرزند شما تحت نوعی ضربه روحی (قلدری، تجاوز جنسی) قرار گرفته است یا از مواد مخدر یا الکل سوء استفاده می‌کند.
این رفتار همچنین می‌تواند نشان دهنده شروع یک مشکل جدی سلامت روان مانند افسردگی، اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی باشد که همه آنها در اواخر نوجوانی و اوایل دهه 20 شایع‌تر می‌شوند.
به عنوان مثال، پناه بردن به دنیای آنلاین، جایگزین قابل قبولی برای صحبت با مردم در زندگی واقعی نیست. روابط اینترنتی می‌تواند خیلی سریع و سخت پیش برود. خوب است که به عنوان یک مادر بدانیم دوستان مجازی دخترمان چه کسانی هستند و چه تأثیر بر رفتار او دارند.
تعامل بیش از حد با دوستان
این نوع رفتار، نقطه مقابل بحث قبلی است و این مسئله را نشان می‌دهد که دختر در برقراری ارتباط با والدین دچار مشکل شده و به دیگران (غریبه‌ها) پناه می‌برد.
در این میان مهم است که والدین ابتدا رفتار خود را ریشه‌یابی کرده و بعد به فکر چاره‌ای برای مشکلات دوران بلوغ دخترشان باشند.
آیا همیشه در حال نصیحت کردن هستید؟ آیا بیش از حد لازم به دختر خود سخت می‌گیرید؟ آیا برای انجام هر کاری او را بازخواست می‌کنید؟ تمام این موارد می‌توانند نوجوان را در تنگنا قرار داده و او را از خانه فراری دهند.
با این تفاسیر نقش والدین در درک نوجوانان بسیار حائز اهمیت است. اما چگونه می‌توان این درک متقابل را به وجود آورد؟
چگونه دختران را در دوران بلوغ درک کنیم؟
مشکلات جسمی دختران در دوران بلوغ به مرور زمان برطرف می‌شوند و آنها به چهره تازه خود عادت می‌کنند. اما مشکلات روحی و عاطفی همیشه روی شانه آنها سنگینی خواهند کرد.
برای برقراری ارتباط مناسب با فرزند خود، باید ابتدا نیازهای او را بشناسیم. برخی از این نیازها عبارتند از:
نیاز به ایمنی بدنی و رشد جسمانی سالم
فقر، بی خانمانی، خشونت، مراقبت‌های بهداشتی ناکافی، تغذیه ناکافی، سوء مصرف مواد همگی می‌توانند به مشکلات دوران بلوغ دختران دامن زده و وضعیت روحی نوجوان را به هم بریزند.
نیاز به اعتماد، عشق، احترام
اعتبار بخشی به نوجوان از جانب بزرگسالان دلسوز برای تقویت رشد عاطفی سالم و ایجاد روابط مثبت ضروری است. با احساس رها شدگی و اختلال در عملکرد خانواده، ارتباطات بیش اعضای خانواده ضعیف می‌شود.
نیاز به الگوهای مثبت
این مهم را فراموش نکنید که دختران پا جای پای مادر خود می‌گذارند. پس با ایجاد تغییرات در روند رفتار خود، می‌توانید الگوی مناسبی برای آنها باشید.
با توجه به این نیازهای مهم می‌توانید برای درک بهتر نوجوانان و کاهش مشکلات دوران بلوغ دختران، از راهکارهای زیر استفاده کنید.
راهکارهایی برای رفع مشکلات دوران بلوغ دختران
- بیشتر از اینکه صحبت کنید گوش کنید: به یاد داشته باشید که به همه ما دو گوش و یک دهان داده شده است. این نعمت به ما یادآوری می‌کند که باید دو برابر بیشتر از صحبت کردن برای گوش دادن وقت بگذاریم.
- زمانی را برای گذراندن با هم اختصاص دهید: نوجوانان اغلب مشغول مدرسه، دوستان و سایر علایق خود هستند، اما می‌توانید در وعده صبحانه و شام یا پیک‌نیک‌های آخر هفته با آنها گفتگو کنید.
- به آنها حریم خصوصی بدهید: نوجوانان به فضای خودشان نیاز دارند. به عنوان مثال، قبل از رفتن به اتاق آنها در بزنید.
- با علایق آنها همراه باشید: به موسیقی آنها گوش دهید، برنامه‌های تلویزیونی را با آنها تماشا کنید و به جلسات تمرین ورزشی آنها بروید. به علاقه فعال به زندگی آنها ادامه دهید تا مشکلات دوران بلوغ دختران کاهش پیدا کند.
- پدر و مادری مهربان باشید: عشق خود را با استفاده از هر تماس فیزیکی که با آن راحت هستند، نشان دهید. دستاوردهای آنها را جشن بگیرید، اشتباهات آنها را ببخشید، وقتی مشکلی دارند به آنها گوش دهید و به نحوه برنامه ریزی آنها برای حل آن مشکل، علاقه نشان دهید.
کلام آخر
مشکلات دختران در دوران بلوغ هم می‌تواند جنبه جسمی داشته باشد و هم روحی. مهم است که با همراهی خانواده این مسائل برطرف شده و موانع احتمالی برای آینده آنها کنار زده شود.
در این مقاله سعی کردیم به صورت جامع مشکلات این دوران را مرور کنیم. اگر شما هم تجربه و یا سؤالی در مورد مشکلات دوران بلوغ دختران دارید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید تا دیگران هم از تجربیات شما استفاده کنند.
سوالات متداول
بله. از آنجایی که در دوران بلوغ بدن در حال رشد است، نوجوانان با اضافه وزن روبرو می‌شوند. ورزش و رژیم غذایی مناسب می‌تواند این مسئله را کنترل کند.
با توجه به اینکه دختران روحیه حساسی دارند، می‌توان با گوش کردن فعال به حرف‌هایشان، ایجاد اعتماد به نفس و القای حس ارزشمندی به آنها، بیشتر مشکلات مربوط به این دوران را کنترل کرد.
