درمان عفونت واژن
عفونت رحم یکی از رایج‌ترین بیماری‌های زنان است که باعث ایجاد خارش و درد در این ناحیه می‌شود. با اینکه این عفونت در بانوان بسیار شایع است اما عفونت های قارچی در آقایان نیز دیده می‌شود. از رایج ترین راه های درمان عفونت واژن می توان به استفاده از قرص لاکتوفم و مترونیدازول اشاره کرد.
مواردی از قبیل ضعف سیستم ایمنی بدن، زایمان، بارداری، بیماری‌های آمیزشی ، خراشیدگی سطح اندام تناسلی، استفاده از وسایل بهداشتی آلوده مثل اسپری‌های واژنی باعث ایجاد عفونت می‌شوند.
فهرست مطالب
روش‌های پیشگیری از عفونت واژن
- از حمام یا وان و جکوزی‌های عمومی استفاده نکنید.
- دوش واژینال نگیرید (به یکی از راه‌های شستن واژن گفته می‌شود. با اینکه برخی از زنان فکر می‌کنند دوش واژینال باعث تمیز شدن می‌شود ولی این دوش هیچ کمکی به درمان عفونت نمی‌کند و حتی باعث تمیزی نیز نمی‌شود.)
- نوع پوشش نیز در این امر تاثیر بسزایی دارد؛ بطور مثال در ناحیه زیرین و تماس مستقیم با واژن بهتر است از لباس‌های نخی استفاده شود و اکیدا از پوشیدن لباس‌هایی همچون لباس زیر نایلونی و لباس‌های چسبان خودداری شود، چرا که این لباس‌ها باعث می‌شوند هوای تازه و خنک در این نواحی گردش پیدا نکند و باعث بیماری شود.
- محیط‌های مرطوب [مثلا پوشیدن لباس مرطوب] بستر مناسبی برای بروز عفونت هستند.
- هیچوقت ادرار خود را نگه ندارید.
- از نوار بهداشتی‌های معطر استفاده نکنید.
- مصرف مواد غذایی پروبیوتیک نیز می‌تواند کمک کند.
- همچنین داشتن رژیم‌غذایی مناسب نیز توصیه می‌شود.
علائم عفونت واژن
- درد و خارش در ناحیه واژن
- درد در هنگام ادرار و در طول رابطه‌ی جنسی
- قرمزی و تورم ناحیه اطراف واژن
- جوش
- خونریزی خفیف
چگونه عفونت رحم ایجاد می‌شود؟
عامل اصلی این بیماری قارچی به نام کاندیداآلبیکنس می‌باشد. این قارچ به طور طبیعی در بدن ما زندگی می‌کند ولی برهم خوردن تعادل میان باکتری‌ها و قارچ‌های فلور نرمال پوست، باعث رشد این قارچ و ایجاد عفونت‌های برفک دهان و واژن می‌شود. این قارچ راه‌های درمان ساده‌ای دارد که شامل داروهای خوراکی و یا موضعی می‌باشد.
علاوه بر قارچ کاندیداآلبیکنس عوامل دیگری همچون واژینوزباکتریال و تریکومونیازیس نیز می توانند باعث ایجاد عفونت رحم و واژن شوند.
بر اساس اینکه عامل بیماری کدام قارچ است عوامل متفاوتی در بدن مشاهده می شود که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
واژینوزباکتریال
یک عفونت خفیف باکتریای در واژن است. در این نوع عفونت، ترشحات معمولا بوی ماهی می‌دهند که بعد از رابطه جنسی مشهود می‌باشد واژینوزباکتریال مشکلی جدی نبوده و معمولا به طور خودبه‌خود در عرض چند روز برطرف می‌شود. اما گاهی می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تر نیز شود. از این رو بهتر است هنگام بروز علائم به پزشک مراجعه شود.
علت واژینوزباکتریال می‌تواند بخاطر مواردی همچون بی بند و باری جنسی (داشتن بیش از یک شریک جنسی)، استعمال دخانیات، حمام واژن و همچنین کمبود میزان طبیعی باکتری لاکتوباسیل باشد.
واژینوزباکتریال می‌تواند باعث بالا رفتن خطر ابتلا به سایر بیماری‌های جنسی شود. همچنین اگر در حین بارداری رخ دهد می‌تواند خطراتی مانند سقط جنین، تولد زودرس و عفونت رحم را به دنبال داشته باشد.
تریکومونیازیس
تریکوموزیناس یکی از عوامل شایع در عفونت رحم بوده و جزو بیماری‌های آمیزشی محسوب می شود. در زنان بیشتر از مردان رایج است.
تریکومونیازیس در زنان می‌تواند باعث افزایش ابتلا به ویروسHIV و پارگی زودرس غشای محافظ کودک و زایمان زودرس شود.
خارش و ترشحات غیرطبیعی واژن از علایم اصلی این عفونت می‌باشد. علائم دیگر آن در مردان و زنان عبارتند از :
- التهاب در آلت‌تناسلی
- سوزش و خارش واژن
- احساس ناراحتی در طول رابطه جنسی
- ادرار دردناک
- ترشحات خفیف
- درد در ناحیه پایین شکم [در مورد سایر دلایل درد زیر شکم بخوانید]
قارچ کاندیداآلبیکنس
یکی از شایع‌ترین علل عفونت رحم و برفک دهان می‌باشد.
وجود قارچ کاندیداآلبیکنس به تعداد معمول به خودی خود برای بدن مضر نیست، بلکه وجود بیش از اندازه آن است که برای بدن مشکل بوجود می‌آورد. این قارچ در حالت عادی به دستگاه گوارشی بدن کمک می‌کند، اما افزایش بیش از حد آن در بدن، عفونت رحم و برفک دهان را درپی خواهد داشت.
علائم وجود این عفونت:
- ذهن مه‌آلود (حواس پرتی روزمره)
- بوی بد دهان
- کاهش میل جنسی
- عفونت مجاری ادراری
- ترشحات غلیظ و سفیدرنگ
- افسردگی
- ضعف دستگاه ایمنی بدن
- ناراحتی‌های روده
- خستگی مزمن
دلیل ایجاد عفونت در زنان چیست؟
مصرف الکل، مصرف بیش از حد کربوهیدرات و قندها، استرس، مصرف بیش از حد آنتی‌بیوتیک و… دلایلی هستند که باعث ایجاد این عفونت می‌شوند.
عفونت کاندیداآلبیکنس در افراد زیر شایع‌تر می‌باشد:
- نوزادان
- زنان حامله
- افراد دیابتی
- افراد چاق
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
- افرادی که در معرض آب و هوای مرطوب قرار دارند
احتمالا برای درمان این عفونت، داروهای ضد قارچی و پماد تجویز شود. فقط در صورتی امکان بستری در بیمارستان وجود دارد که به تشخیص پزشک، سیستم ایمنی بدن بیمار دچار مشکل باشد.
جالب است بدانید این نوع عفونت می‌تواند با تغذیه مناسب نیز درمان شود مثلا درمان با رژیم‌غذایی کم قند، مصرف سیر، کورکومین(یکی از اجزای اصلی زردچوبه)،روغن نارگیل و ….
درمان خانگی عفونت واژن
تا اینجای کار درباره عفونت واژن، علائم و راه‌های پیشگیری گفتیم اما چگونه می‌توانیم در خانه و با روش‌های سنتی این عفونت را درمان کنیم؟
برگ‌های رزماری
برگ های رزماری را درون آب گرم ریخته و صبر کنید تا سرد شود و با استفاده از پنبه آنرا روی واژن قرار دهید.
کمپرس سرد
هنگام خواب کمپرس آب سرد یا یخ می‌تواند به تسکین درد یا خارش کمک کند.
سیر
سیر با داشتن خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی می‌تواند به درمان انواع عفونت‌ها کمک کند. سیر را می‌توانید به صورت له شده بر روی واژن قرار دهید و یا به صورت خوراکی مصرف کنید.
دارچین
عسل را با دارچین مخلوط کرده و روی واژن قرار دهید.
پیاز
پیاز را می‌توانید با حرارت دادن و قرار دادن در موضع استفاده کرد و یا با غذا مصرف کنید.
عصاره برگ‌زیتون
عصاره برگ‌زیتون در درمان عفونت واژن بسیار موثر است.
برای تهیه این عصاره می‌توانید از روش زیر استفاده نمایید:
- ابتدا تعدادی برگ‌زیتون را خرد کرده و در ظرفی بگذارید و روی آن سرکه بریزید و سپس در ظرف رو بسته و به مدت ۴ هفته در مکانی تاریک نگهدارید
- سپس مایع را صاف کرده و در یک ظرف دیگر بریزید.
- از این محلول روی ناحیه واژن استفاده نمایید(این کار را به مدت چند هفته و روزی چند مرتبه تکرار کنید)
- زغال اخته
مقداری زغال اخته با قره قوروت مصرف نمایید.
جوش شیرین
مقداری جوش شیرین را در وان حمام بریزید و به مدت ۲۰ دقیقه در آن بمانید، می‌توانید تا زمان بهبودی کامل این کار را تکرار کنید.
ماست
باکتری‌های موجود در ماست می‌توانند بدن را عفونت زدایی کنند. می‌توانید ماست را مصرف کرده یا بصورت موضعی روی واژن قرار بدهید، برای این منظور می‌توانید ماست را به پنبه آغشته کنید و ساعت‌ها از آن استفاده کنید.(ماست منجمد به تسکین درد کمک می‌کند)
گردوی سیاه
گردوی سیاه منبعی سرشار از تانن است، که باعث از بین بردن باکتری‌ها می‌شود برای رفع عفونت واژن باید از پوست آن استفاده کرد.(می‌توانید برای جدا کردن پوست گردو‌ها، آنها را به مدت چند ساعت خیس کنید.)
برگ‌های ریحان
دمنوش ریحان یکی دیگر از معجزات آن است که باعث رفع عفونت می‌شود.
برای استفاده از آن ۲ تا ۳ لیوان آب را بجوشانید و سپس برگ‌های خرد شده ریحان را درون آن بریزید(همچنین می‌توانید خمیر درست کرده و روی موضع قرار دهید)و مدتی روی آن را بپوشانید و روزانه ۲ یا ۳ وعده از این دمنشو میل نمایید.
سرکه سیب
سه روش استفاده از سرکه سیب:
- می‌توانید با آب رقیق کرده و روی موضع قرار دهید.
- دو قاشق سرکه سیب را در یک فنجان آب ریخته و روزانه دوبار بنوشید.
- سرکه سیب را به یک حمام آب گرم اضافه کرده و بدن خود را بشویید.
- کالاندولا
گیاهی ضدالتهاب است که می‌تواند در درمان عفونت واژن نقش موثری داشته باشد.
دو برگ از آن را له کرده و روی ناحیه درگیر قرار دهید و این کار را روزی دو سه مرتبه انجام دهید و یا می‌توانید از چای تهیه شده از آن استفاده نمایید البته اگر باردار هستید این نکته توصیه نمی‌شود.
در صورت در دسترس نبودن کالاندولای تازه می‌توانید از پماد کالاندولا استفاده نمایید.
اورگانو
این روغن برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید می‌باشد.
می‌توانید به صورت موضعی استفاده کنید که باعث سوزش پوست می‌شود که در صورت رقیق کردن با روغن زیتون باعث سوزش نمی‌شود و یا روزانه دوبار کپسول روغن اورگانو را استفاده کنید.
سدر
یک قاشق سدر را در یک فنجان آب بجوشانید و سپس بعد از سرد کرد یک تکه دستمال تمیز به آن آغشته کرده و روی موضع بگذارید یا می‌توانید از دمنوش آن میل نمایید.
سیاه‌دانه
برای رفع عفونت بدن و تقویت سیستم ایمنی موثر است. روزانه دو قاشق چای خوری سیاه‌دانه مصرف نمایید.
آویشن
آویشن داری ویتامین c می‌باشد، که برای رفع عفونت مفید است. دمنوش آویشن را روزانه دوبار میل نمایید.
چریش
برگ‌های چریش را داخل ظرف ریخته و آن را حرارت دهید، سپس بکوبید تا خمیر شود، این خمیر را روی موضع قرار دهید. این کار را روزی دو مرتبه تکرار کنید.
- عصاره گریپ فروت
این عصاره دارای توانایی از بین بردن مخمرها و باکتری‌هاست، ۱۰ قطره از عصاره را در یک لیوان آب ریخته و واژن را با آن شستشو دهید.
داروهایی برای درمان عفونت واژن
داروهای بدون نسخه
برای درمان عفونت واژن می توانید داروهای زیر را بدون نسخه پزشک و با مشورت دکتر داروخانه بنویسید:
- میکونازول (Miconazole)
- کلوتریمازول (Clotirmazole)
- تیوکونازول (Tioconazole)
- بوتوکونازول (Butoconazole)
مصرف آنها بین ۱ الی ۷ روز است که در صورت بروز علایم بهبودی نباید مصرف آنها را قطع کنید چون ممکن است عفونت دوباره برگردد پس باید تا ریشه‌کن شدن عفونت مصرف داروها را ادامه دهید. درصورت عدم بهبودی باید به پزشک مراجعه کنید.
سایر داروها برای درمان عفونت واژن
کپسول فلوکونازول
این کپسول برای درمان عفونت قارچی واژن ، دهان، گلو، مری، شکم، ریه‌ها و خون استفاده می‌شود.
در صورت حساسیت به هر عنصر سازنده این کپسول آنرا مصرف نکنید.
عوارض این دارو:
- یکی از علل سرگیجه در بیماران می‌باشد.
- در موارد نادری باعث آسیب جدی به کبد و حتی مرگ می‌شود.
- برخی از داروهای ضدبارداری در دوره مصرف فلوکونازول ممکن است به خوبی عمل نکنند.
- مصرف این دارو در افراد مسن باید با احتیاط انجام شود.
- مصرف این دارو برای زنان شیرده و باردار توصیه نمی‌شود.
- اسهال، اختلال درحس چشایی، حالت تهوع،استفراغ، از دست دادن اشتها، کاهش و کمبود انرژی، زردی پوست، تشنج، خارش بدن، اختلال در تنفس و… از دیگر عوارض کپسول فلوکونازول هستند.
پماد مترونیدازول
برای درمان نوعی از عفونت واژن بکار می رود که در اثر باکتری‌های بی‌هوازی، ژیاردیا و آمیب به وجود آمده باشد.
با توجه به نوع و شدت از نوع‌های مختلف دوز هر ۸ ساعت یک بار مصرف می‌شود،که دوز معمولی ۲۵۰ و ۵۰۰ است.
این دارو مانع همانندسازی DNA باکتری می‌شود و از این طریق باکتری را از بین می‌برد.
نکات و عوارض جانبی:
- شایع‌ترین عوارض عبارتند از حالت تهوع، اسهال و نوروپاتی محیطی
- در طول درمان از مصرف الکل خودداری کنید.
- مصرف مترونیدازول با دوزهای بالا می‌تواند باعث بروز سندرم استیون-جانسون شود.
- استفاده از مترونیدازول در سه ماهه اول بارداری منع شده است.
- و عوارض دیگری همچون سردرد ، سرگیجه، استفراغ، عفونت ثانویه قارچی، برافروختگی، بی‌اشتهایی، کهیر، خارش و… را در پی دارد.
- مترونیدازول را در دمای اتاق و دور از نور نگهدای کنید.
دالاواگ (کلیندامایسین)
سنتز پروتئین‌ها را در باکتری‌های حساس متوقف می‌کند.
بیمارانی که نسبت به یکی از اجزاء خانواده لینکومایسین حساس باشند، نسبت به دیگر هم‌خانواده های لینکومایسین نیز حساس خواهند بود.
عوارض جانبی :
- اسهال، سرگیجه، سردرد، گرگرفتگی ، تورم و…
در کل باید در نظر داشته باشیم وجود این بیماری در بانوان یک امری شایع می‌باشد و حفظ نظافت نقش بسازایی در کاهش این بیماری دارد و در صورت بروز این مشکل باید به پزشک مراجعه شود ، شایان ذکر است که عدم توجه به این مشکل باعث بروز مشکلات جدی‌تر خواهد شد حتی مقدمه‌ایی برای بیماری‌های شدیدتر مثل ایدز نیز می‌تواند باشد.
شستن دستها قبل از دستشویی هم خیلی مؤثره