رژیم تک خوری یا مونو : لاغری انفجاری !
از آنجایی که در تمام ادوار کاهش وزن، آن هم از طریق رژیم غذایی بسیار پرطرفدار بوده و هست در حال حاضر رژیمهای غذایی بسیار زیادی وجود دارند که در بین حجم عدید موارد مفید و کاربردی آنها، مواردی هم وجود دارند که برای سلامتی مضراند. حال به بررسی یکی از معروفترین آنان یعنی رژیم غذایی تک خوری میپردازیم که برای افرادی که میخواهند کاهش وزن داشته باشند بسیار عالی و مناسب است پس با ما همراه باشید.
شروع و پیدایش رژیم تک خوری
پیدایش رژیم لاغری تک خوری از آنجایی شروع شد که در سال 2006 پن جیلت شعبدهباز آمریکایی در عنوان کتاب خود از این جمله استفاده کرد: “چگونه من بیش از 45 کیلوگرم وزن کم کردم”.
او در کتاب خود به خوانندگان یاد میدهد که چگونه با یک رژیم مناسب میتوانند به میزان کاهش وزن دلخواه خود در مدت دو هفته رسیده و آن را حفظ نمایند. پایه و اساس این رژیم بر آن اساس بود که طبق گفتهی او فرد باید روش تغذیهی خود را از شیوهی معمول تغییر داده و از الگوی تغذیهای سالمتری استفاده نماید.
رژیم شخصی او بدین شکل بود که به مدت دو هفته هر روز تنها 5 عدد سیبزمینی میخورد. سپس او خوردن میوهها و غلات دیگر را به مرور شروع کرد، مدتی بعد که کتاب او چاپ شد رژیم غذایی ابداعی او تحت عنوان تکخوری بسیار معروف شد و افراد دنبال کنندهی زیادی کسب کرد. خیلیها معتقدند این روش، یک رژیم لاغری شکم موثر است.
رژیم مونو چگونه است؟
رژیم لاغری تک خوری بدین شکل است که فرد اجرا کنندهی آن باید تنها از یک غذا تا چند روز یا چند هفته میل کند. اقلام زیادی برای استفاده در این روش کاهش وزن وجود دارد که میتوان از بین آنان به مواردی همچون تخممرغ، موز، سیبزمینی و شکلات اشاره کرد. از ویژگیهای بارز این سبک از الگوی غذایی آن است که هیچ قاعده و قانون مشخصی برای آن وجود ندارد.
پایه و اساس آن تنها متکی بر استفادهی یک نوع ماده غذایی در مدت معینی است که مدت آن، نوع ماده غذایی، و سایر اغلام خوراکی مجاز به استفاده در طول دوره به نسبت میزان سوخت و ساز و قالبهای بدنی افراد مختلف متفاوت است و باید توسط فرد استفاده کننده بررسی و تنظیم شود.
مزایا و معایب رژیم غذایی تک خوری
فواید رژیم غذایی تک خوری
سادگی
در انواع رژیم غذایی موارد زیادی از جمله شمارش کالری و تهیه مواد مختلف لازم است؛ اما در رژیم غذایی تک خوری هیچ یک از این سختیها وجود ندارد و فرد اجرا کننده از خستگی و کلافگی اجرای دقیق آنان آسوده است. زیرا شما تنها ملزم به استفاده یک نوع ماده غذایی هستید و هیچ نگرانی و دغدغه خاصی از بابت تهیه اقلام آن را ندارید.
بازده مناسب
وقتی که تنها از یک نوع مادهی غذایی استفاده میکنید، کالری دریافتی بدن شما به شدت کاهش مییابد. حتی اگر مادهی غذایی مورد استفادهتان بسیار پرکالری باشد باز هم از مقداری که در روزهای عادی بدون رژیم استفاده میکردید، کمتر است.
در طول رژیم غذایی تک خوری معمولا دچار کاهش سریع آب بدن و یا نفخ میشوید. علاوه بر این کاهش بافت عضلانی بدن نیز میتواند در کاهش وزن شما تاثیرگذار باشد.
اگر فکر میکنید رژیم مونو سریع جواب میدهد، هنوز با رژیم سه روزه آشنا نشدهاید!
هر چند که نتایج این رژیم معمولا کوتاه مدت هستند. بعضی از موافقان آن ادعا میکنند که این سبک تغذیه باعث کاهش وسوسهی شما به خوردن غذاهای دیگر میشود؛ اما افرادی که تجربهی آن را داشتهاند به خوبی میدانند که در این گونه موارد شما به جهت ضعف شدید به شدت هوس خوردن غذاهایی را میکنید که از خوردن آن منع شدهاید.
حال در ادامه به بیان برخی مواردی میپردازیم که شاید نظر مثبت شما را دربارهی رژیم غذایی مونو تغییر دهد و دانسته های شما نسبت به معایب این رژیم هم بیشتر شود تا بتوانید رژیمی مناسب را برای بدن خود انتخاب کنید.
معایب رژیم غذایی تک خوری
محدود کنندگی بسیار زیاد
یکی از بزرگترین مضرات و معایب آن، عدم مصرف مواد لازم بدن در طول روز است که میتواند باعث بروز کمبود آن مادهی غذایی در بدن شود و در بین دنبالکنندگان آن، شیوع عوارضی از جمله خستگی، کاهش سوخت و ساز، سوتغذیه و کاهش حجم عضلات اشاره کرد.
عدم تقویت عادات مناسب در فرد
جهت داشتن کاهش وزن ایده آل باید مشخص کنید که از هر میزان منابع غذایی روزانه و مورد نیاز بدن از جمله: پروتئین، قند و نشاسته، چربی، ویتامین، آب و مواد معدنی به چه مقدار مصرف میکنید. چرا که این 6 مورد مواد غذایی همگی گروههای غذایی مورد نیاز و ضروری بدن هستند که باید برای جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مختلف در طول روز مصرف شوند.
اما در راستای اجرای این رژیم شما مجبور به استفاده از تنها یکی از این موارد هستید؛ آن هم به میزان بسیار کم. از طرفی این نوع رژیم غذایی در میزان خواب، استرس و میزان روابط عاطفی شما با اطرافیانتان تاثیرات منفی شدیدی دارد که اینها همگی جهت داشتن یک روند روتین و منظم در مسیر دستیابی به وزن دلخواه لازم هستند.
سختی بسیار زیاد در دراز مدت
تحمل و تنظیم گرسنگی و همچنین مصرف به موقع وعدههای غذایی در طول رژیم امری مشکل است. در واقع گرسنگی زیاد که نقطه اتکای این روند کاهش وزن است که باعث اعمال تاثیرات منفی در انجام امورات روزانهی شما شده و سیر صعودی با شیب بالایی را در زندگی فردی و اجتماعی شما سبب میشود.
نظر متخصص درباره رژیم غذایی مونو
ویدی چاولا، متخصص تغذیه، درباره رژیم غذایی مونو نوشت:
«ممکن است آدم دلایل متعددی برای کم کردن وزن داشته باشد، اما اگر در سفر خود برای کاهش وزن بیمار شوید، معلوم میشود که عملیترین راه را برای رسیدن به هدفتان انتخاب نکردهاید.
از نظر بالینی، این رژیم هیچگونه اطلاعات و آماری ندارد که از ادعاهایش حمایت کند. با وجود اینکه خیلی از آدمهای معروف از آن برای کم کردن سریع وزن استفاده کردهاند، پزشکان و متخصصان این رژیم را توصیه نمیکنند، چون احتمالا ضررش بیشتر از نفعش است.
متخصصان به دلایل زیر با این رژیم موافق نیستند:
- باعث از دست رفتن عضلات میشود: اگر در این رژیم کمتر از میزان لازم پروتئین بخورید، بدن عضلات را به آمینو اسید تبدیل میکند.
- کمبود مواد مغذی: خوردن فقط یک نوع خوراکی نمیتواند تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین کند.
- باعث عادتهای غذایی ناسالم میشود: این رژیم میتواند باعث ایجاد اختلال خوردن شود.
خب، اگر یک رژیم این همه بعد منفی دارد، چرا بعضیها آن را ترجیح میدهند؟ اگر بخواهم ساده بگویم، این رژیم برای آدمهای تنبل است. رژیم مونو دو ویژگی دارد: باعث کاهش وزن سریع میشود، اجرای آن راحت و ارزان است. برای اجرای آن لازم نیست یک فهرست طولانی از مواد غذایی بخرید یا زیاد به آن فکر کنید.
در نهایت، چه رژیم موز باشد و چه رژیم شکلات، اگر میخواهید بدن سالمی داشته باشید، رژیم مونو چیزی نیست که دنبال آن بروید. اگر میخواهید وزن کم کنید، شاید بتوانید راههای سالمتر و پایدارتری را انتخاب کنید. بله، ممکن است بیشتر طول بکشد تا به هدف خود برسید، اما دست کم به بدنتان آسیب نمیزند.»
روشهای جایگزین برای رژیم غذایی تک خوری
با این که راههای مختلفی برای کم کردن وزن از طریق تمرکز بر یک غذا وجود دارد اما اگر شماهم اضافه وزن و علاوه بر آن قصد خوش هیکل شدن دارید؛ پیشنهاد میکنیم از راههای زیر استفاده کنید.
رژیم حذف تک غذا
جهت اجرای این روش تنها کافیست یکی از غذاهای ناسالم و یا پرکالری را از رژیم خود حذف کنید. مثلا اگر روزانه بعد از وعدهی غذایی خاصی دسر پرکالری استفاده میکنید؛ آن را حذف کنید.
رژیم تک نوشیدنی
نوشیدنیهای دارای شکر، الکل و موارد پرکالری را حذف نموده و به جای تمامی آنان آب زیاد بنوشید. تنها با حذف نوشیدنیهای سرشار از قند که در طول روز به طور متنوعی مصرف میشود میتوانید تا 1000 کالری از کالری دریافتی روزانهی خود را کمتر کنید.
رژیمهای غذایی تکخوری پیشنهادی
حالا برای کاهش وزن چه بخوریم؟ در رژیم تک خوری یا مونو، اینها پیشنهاد ما به شما است:
تخممرغ
نحوهی عمل
رژیم تخم مرغ انواع مختلفی دارد؛ از رژیم غذایی تک خوری با تخممرغ تا دیگر رژیمها که حاوی سبزیجات، کربوهیدراتها و دیگر پروتئینهای بدون چربی و کم چرب با تخممرغ هستند یا رژیمهای کتوژنیک که در آن، تخم مرغ و یا پنیر اضافه میشود.
سلامت
تخممرغ سرشار از پروتئینها، چربیها، ویتامینها و مواد معدنی است که برای بدن شما یک نیاز ضروری است اما آنها به تنهایی توانایی برطرف کردن مواد غذایی مورد نیاز بدنتان را ندارند. در نتیجه مانند دیگر رژیمهای مونو، این الگو را نیز دنبال نکنید.
سادگی
رژیم تخممرغ مثل دیگر رژیمهای تکخوری تعداد انتخابهای شما را کاهش میدهد، درنتیجه این رژیم ساده و آسان است و استفاده از آن سخت و دشوار نیست.
قابلیت ادامه دار بودن
رژیم غذایی تخممرغ نمیتواند کالری و کربوهیدرات مورد نظر شما را برای انجام کارهایتان فراهم کند و این امر میتواند باعث ایجاد عوارض جانبی ناخوشایندی مانند استفراغ و یبوست و سردرد شود که این عوارض باعث ایجاد خطراتی در این رژیم میشود.
قارچ
نحوه عمل
این قانون اینگونه میباشد که شما بایستی یک وعده از وعدههای غذایی روزانهتان را با قارچ درست کرده و میل کنید و اینکه نوع قارچ فرقی ندارد و میتوانید از انواع قارچهای موجود استفاده کنید اما باید مصرف روغن برای درست کردن این وعده غذایی را به مرور کنار گذاشته تا قارچ تاثیر بیشتری روی بدن شما داشته باشد.
سادگی
در رژیم غذایی تک خوری با قارچ نیازی به تغییرات در مراحل و آمادهسازی غذا نیز ندارد و همچنین این رژیم نیازی به اندازهگیری و محاسبه مقدار چربی و… هم ندارد.
قابلیت ادامه در دراز مدت
تحقیقات ثابت کرده است که این رژیم بسیار سالم بوده و میتوان آنرا تا مدتهای طولانی ادامه داد، به خصوص اگر شما بعضی از غذاهای اصلی روزانه خود را با غذاهایی که در آن از گوشت استفاده شده است را با غذاهایی که در آن از قارچ استفاده شده است عوض کنید.
بیشتر بخوانید: غذاهای رژیمی برای کاهش وزن – 10 غذای لذیذ و سالم
نحوه عمل
در رژیمهای غذایی با کالری بسیار پایین، درواقع شما هیچ غذایی میل نمیکنید؛ بلکه به جای آن، تمامی مواد مغذی دارای کالری بسیار بالا را از نوشیدنیهای موردنظر جایگزین وعدههای غذایی، دریافت میکنید.
سلامت
این رژیم غذایی با تجویز پزشک قابل استفاده است و پزشکان میبایست روی این رژیم نسبت به بدن شما نظارت کنند، که تنها در این شرایط این رژیم غذایی سالم است.
سادگی
عدم مصرف غذای جامد، ادامه حیات را برای انسانها دشوار میکند، ولی این رژیم با تجویز پزشک صحیح و سالم است چون همهی مزایا و معایب آن از قبل در نظر گرفته شده است و کسانی که رژیم گرفتهاند لازم نیست که نگران کالری شماری و انتخاب وعدههای غذایی و یا حجم وعده غذایی که صرف میکنند باشند.
قابلیت ادامه در دراز مدت
طول عمر این رژیم کوتاه است و پس از آن، آن را به برنامههای کاهش وزن و حفظ وزن تبدیل میکند.
سخن پایانی
با اینکه رژیم تکخوری میتواند بهترین راه برای کاهش وزنتان باشد ولی با این رژیم به بدن خود آسیب زده و مواد مغذی برای بدنتان تامین نمیکنید و معایب آن نسبت به مزایای آن بیشتر است. پس نتیجه میگیریم استفاده از یک رژیم غذایی سالم به زمان و انرژی نیاز دارد.
اگر رژیم غذایی سالم برای خود داشته باشید و مرتب ورزش کنید، انرژی و اعتماد به نفس بالاتری نیز دارید و همچنین سلامتی بدن خود را حفظ کرده و سالم میمانید.