Retic در آزمایش خون چیست؟ تست شمارش رتیکولوسیت

هر کدام از ما حداقل یکبار آزمایش خون داده‌ایم. در برگه این آزمایش با علائم اختصاری مختلفی مواجه می‎شویم که بعضا دوست داریم آن‌ها را شخصا و در منزل تفسیر کنیم.

امروز  با یکی از همین علائم، یعنی فاکتور retic در آزمایش خون بیشتر آشنا خواهیم شد. اگر به دنبال روش‌هایی برای خواندن برگه آزمایش خون خود هستید توصیه می کنم مقاله مربوط به آن را نیز مطالعه نمائید.

Retic به شمارش رتیکولوسیت‌ها یا همان سلول‌های قرمز (RBC) نابالغ اختصاص دارد. این سلول‌ها در مغز استخوان ساخته شده‌ (مواد اسفنجی داخل استخوان) و در جریان خون آزاد می‌شوند.

رتیکولوسیت‌ها به طور معمول، فقط حدود 1٪ از کل گلبول‌های قرمز خون را تشکیل می‌دهند و تنها زمانی قابل توجه هستند که به عنوان درصدی از تعداد کل گلبول‌های قرمز گزارش شوند.

آشنایی با فاکتور Retic در آزمایش خون

شمارش رتیکولوسیت‌ها (retic  در آزمایش خون) در واقع، تعداد این گلبول‌های قرمز نابالغ در جریان خون را اندازه‌گیری می‌کند. این کار، ایده‌ای از سرعت ساخت این سلول‌ها در مغز استخوان را ارائه می‌دهد.

retic در آزمایش خون به افتراق مغز استخوان از کم خونی، خونریزی یا همولیز کمک کرده و به ارزیابی فعالیت مغز استخوان و پاسخ به مداخلات درمانی کمک می‌کند. برخی از نتایج آزمایش، شامل کسری رتیکولوسیت نابالغ (IRF) است که توسط توانایی رنگ‌آمیزی رتیکولوسیت تعیین می‌شود.

رتیکولوسیت‌های جوان درجه بالاتری از رنگ‌آمیزی RNA دارند. مقدار بیش از حد طبیعی سلول‌های رتیکولوسیت نابالغ، می‌تواند شرایطی را نشان دهد که تولید گلبول‌های قرمز بیشتر باشد، مانند بعد از تجویز اریتروپویتین. IRF همچنین در تشخیص اریتروپوئز جدید یا افزایش یافته پس از پیوند مغز استخوان یا سلول‌های بنیادی مفید است.

چرا فاکتور Retic  اندازه گیری می‌شود؟

این آزمایش برای تعیین اینکه آیا سلول‌های قرمز خون با سرعت مناسب در مغز استخوان ایجاد می‌شوند، انجام می‌گیرد. تعداد رتیکولوسیت‌ها در خون نشان از سرعت تولید و آزاد شدن آن‌ها توسط مغز استخوان دارد.

این تعداد می‌تواند زیاد باشد زیرا رتیکولوسیت‌های بیشتری تولید می‌شود تا جایگزین RBC های بالغ شود که توسط بیماری از بین می‌روند. این آزمایش همچنین می‌تواند برای بررسی اینکه آیا درمان کم‌خونی موثر است یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد.

آماده‌سازی برای آزمایش شمارش رتیکولوسیت

آماده سازی خاصی لازم نیست. در روز آزمایش، پوشیدن پیراهن یا لباس آستین کوتاه برای کودک می‌تواند کار را برای تکنسین خونگیری آسان کند. به پزشک اطلاع دهید که آیا فرزند شما در 3 ماه گذشته انتقال خون داشته است یا خیر. زیرا این امر می‌تواند بر تعداد رتیکولوسیت‌ها تأثیر بگذارد.

روش آزمایش شمارش رتیکولوسیت

یک متخصص بهداشت، معمولاً پس از تمیز کردن سطح پوست با مواد ضد عفونی کننده و قرار دادن یک نوار الاستیک (تورنیکت) در اطراف بازو، خون را از داخل ورید خارج می‌کند تا فشار وارد کند و باعث تورم رگ‌ها با خون شود. یک سوزن به داخل ورید وارد می‌شود و خون از بدن خارج می‌شود و در یک ویال یا سرنگ جمع می‌شود.

پس از عمل، نوار الاستیک برداشته می‌شود. پس از جمع‌آوری خون، سوزن برداشته شده و منطقه با پنبه یا بانداژ پوشانده می‌شود تا خونریزی متوقف شود. جمع‌آوری خون برای این آزمایش فقط چند دقیقه طول خواهد کشید.

جمع‌آوری یک نمونه خون ،فقط به طور موقت ناخوشایند است و می‌تواند مانند وارد شدن سوزن به داخل پوست، سریع باشد. پس از آن، ممکن است کبودی خفیفی ایجاد شود، که باید طی چند روز برطرف شود.

وقتی سوزن برای خونگیری وارد می‌شود، بعضی از افراد کمی احساس درد می‌کنند. بعضی دیگر فقط احساس خارش یا گزگز می‌کنند. پس از آن، ممکن است کمی کبودی وجود داشته باشد که به زودی از بین می‌رود.

تعداد مطلق رتیکولوسیت‌ها

تعداد رتیکولوسیت‌ها با تقسیم تعداد رتیکولوسیت‌ها بر تعداد کل گلبول‌های قرمز خون محاسبه می‌شود:

تعداد رتیكولوسیت (درصد) = تعداد رتیكولوسیت / تعداد گلبول‌های قرمز

وقتی تعداد گلبول‌های قرمز خون کم باشد (در صورت کم‌خونی)، مغز استخوان معمولاً با افزایش تعداد گلبول‌های قرمز نابالغ (رتیکولوسیت‌ها) که در گردش خون آزاد می‌شوند، پاسخ می‌دهد. انتظار می‌رود که تعداد رتیکولوسیت با کم‌خونی در درجات مختلف افزایش یابد.

اگر رتیکولوسیت افزایش پیدا نکند، نشان می‌دهد که مشکلی در مغز استخوان یا کمبود مواد مورد نیاز برای ساخت گلبول‌های قرمز وجود دارد.

نکاتی در ارتباط با سنجش Retic در آزمایش خون

رتیکولوسیت معمولاً با استفاده از تجزیه و تحلیل خودکار آزمایش می‌شود، اما آزمایش ممکن است به صورت دستی یا هنگامی که نتایج بدست آمده زیر سوال است، انجام شود.

محدودیت‌های آزمایش شمارش رتیکولوسیت

چند محدودیت در شمارش رتیکولوسیت وجود دارد که می‌تواند منجر به نتایج کمتر دقیق یا نادرست شود. اگر فردی اخیراً انتقال خون داشته باشد، شمارش، هم خون فرد را و هم خون اهدا شده را نشان می‌دهد. اشتباهات آزمایشگاهی، مانند شمارش نادرست (وقتی به صورت دستی انجام می‌شود)، مشکلات رویه‌ای در خون‌گیری، یخچال نامناسب برای نگهداری نمونه یا آلودگی گاهی اوقات رخ می‌دهد.

تست‌های مکمل

شمارش رتیکولوسیت ها معمولا همراه با شمارش کامل خون (آزمایش CBC) انجام می‌شود. شمارش کامل خون (CBC) شامل تعداد کل انواع مختلف سلول‌های خونی است:

• شمارش گلبول‌های قرمز خون (RBC)
• شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC)
• پلاکت

شاخص‌های گلبول قرمز موجود در CBC خصوصیات گلبول‌های قرمز خون را توصیف می‌کند و هنگامی که با تعداد رتیکولوسیت‌ها ترکیب شود در تشخیص کم‌خونی بسیار مفید است.

• متوسط ​​حجم (MCV در آزمایش خون) اندازه متوسط ​​گلبول‌های قرمز است.
• میانگین غلظت هموگلوبین بدن (MCHC) اندازه‌گیری میزان هموگلوبین گلبول‌های قرمز خون است (و متعاقبا توانایی آنها در حمل اکسیژن)
• میزان پراکندگی حجم گلبول‌های قرمز (RDW) تغییر اندازه در گلبول‌های قرمز خون را اندازه‌گیری می‌کند

علاوه بر این آزمایشات، ممکن است آزمایش‌های دیگری برای ارزیابی کم‌خونی، از جمله اسمیر خون محیطی برای مورفولوژی، مطالعات آهن و غیره انجام شود.

دریافت نتایج آزمایش شمارش رتیکولوسیت

نمونه خون توسط دستگاه پردازش می‌شود و نتایج معمولاً پس از چند ساعت یا روز بعد در دسترس است. اگر تعداد رتیکولوسیت غیرطبیعی باشد، ممکن است آزمایش بیشتری برای تعیین علت ایجاد مشکل و نحوه درمان آن لازم باشد.

بازه‌ی مقادیر متوسط بین آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است به طور نامحسوس متفاوت باشد. بعضی از آزمایشگاه‌ها از اندازه‌گیری‌های مختلف استفاده می‌کنند یا نمونه‌های مختلف را آزمایش می‌کنند. با ارائه‌دهنده خدمات مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد معنی نتایج آزمایش خاص خود صحبت کنید.

تفسیر نتایج retic در آزمایش خون 

محدوده طبیعی تعداد رتیکولوسیت‌ها بدون کم‌خونی به شرح زیر است:

با بروز کم‌خونی، انتظار می‌رود که رتیکولوسیت بالا باشد، زیرا پاسخ به کم‌خونی برای افزایش تولید مغز استخوان است. در این شرایط، شمارش کم یا حتی طبیعی رتیکولوسیت ممکن است نشانه‌ای از عملکرد مغز استخوان در حد لازم باشد.

نتایج غیر عادی چه چیزی را نشان می‌دهند؟

تعداد بالاتر از رتیکولوسیت‌ها ممکن است نشانگر موارد زیر باشد:

• کم‌خونی به دلیل تخریب گلبول‌های قرمز زودتر از حد طبیعی (کم‌خونی همولیتیک)
• خون‌ریزی
• اختلال خون در جنین یا نوزاد (اریتروبلاستوز جنین)
• بیماری کلیه، با افزایش تولید هورمونی به نام اریتروپویتین

تعداد کمتر از نرمال رتیکولوسیت ممکن است نشانگر موارد زیر باشد:

• نارسایی مغز استخوان (به عنوان مثال، استفاده از یک داروی خاص، تومور، پرتودرمانی یا عفونت)
• سیروز کبدی
• کم‌خونی ناشی از سطح پایین آهن، یا سطح پایین ویتامین B12 یا فولات
• بیماری مزمن کلیوی

تعداد رتیکولوسیت‌ها ممکن است در دوران بارداری بیشتر باشد. برای تفسیر تست حاملگی و تشخیص بارداری می توانید مقاله ی HCG در آزمایش خون را مطالعه نمایید.

خطرات آزمایش شمارش رتیکولوسیت

شمارش رتیکولوسیت یک روش ایمن در نظر گرفته می‌شود. با این حال، همانند بسیاری از آزمایشات پزشکی، برخی از مشکلات می‌توانند در خونگیری ایجاد شوند. گرفتن خون خطر کمی دارد. اندازه وریدها و عروق از فردی به فرد دیگر و از یک طرف بدن به طرف دیگر متفاوت است.

خون گرفتن از بعضی افراد ممکن است دشوارتر از دیگران باشد. سایر خطرات مرتبط با خونگیری ناچیز است اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• غش یا احساس سبکی سر
• هماتوم (تجمع خون در زیر پوست و ایجاد توده یا کبودی)
• درد همراه با چندین سوراخ برای تعیین محل رگ
• عفونت (در زمان شکافتن پوست)