مزاج گرم و تر یا دموی چه ویژگی‌هایی دارد؟ + رژیم غذایی مزاج گرم و تر
حتما در اطراف خود آدم‌هایی را دیده‌اید که بسیار خوش‌صحبت و خوش‌مشرب هستند، افرادی که خیلی زود با دیگران گرم می‌گیرند و منبع شادی هستند. احتمالا عصبانیت آن‌ها هم زبانزد است؛ البته خیلی کم اتفاق می افتد. برخی از این افراد نسبتا چاق و پرخور هم هستند. البته فاکتورهای خیلی زیاد دیگری هم هستند که باید در نظر بگیرید ولی تا همین جا هم احتمال اینکه آن‌ها افرادی با مزاج گرم و تر و یا دموی مزاج باشند، زیاد است.
این، همان مزاجی است که قصد داریم در این مقاله درباره آن صحبت کنیم. شناخت یک فرد دموی، جنبه‌های مختلفی دارد؛ خصوصیات ظاهری، آشنایی با حالات روحی و روانی، دانستن رژیم غذایی مفید و موارد ممنوعه برای این افراد.
با ایده آل مگ همراه باید تا مزاج گرم و تر را با هم بررسی کنیم و راه حل‌هایی برای این مزاج به شما پیشنهاد دهیم.
مزاج دموی یا گرم و تر چیست؟
از نظر علم مزاج شناسی در قسمت زیرین صفرا، لایه‌های قرمز و شفاف به نام دم وجود دارد. دم یا همان خون، جگر، قلب و عضلات را می‌سازد و بیشترین حجم را در بدن اشغال می‌کند.
خون در تمام قسمت‌های بدن منتشر می‌شود؛ در صورت افزایش حجم آن، بیش از هر چیزی اندام‌های اصلی و مهمی چون مغز و قلب درگیر می‌شوند و پدیده‌ای به نام انسداد عروق پیش می‌آید.
انواع مزاجها و مقایسه آن‌ها با مزاج گرم و تر
به اعتقاد بقراط، عناصر اولیه یا اربعه در طبیعت عبارتند از: آب، باد، خاک و آتش. او اعتقاد داشت که تمام آنچه در طبیعت رخ می‌دهد حاصل در هم آمیختن این چهار عنصر اصلی با هم و سپس جدا شدن آن‌ها از یکدیگر است. در وجود انسان‌ها و حیوانات هم چهار خلط اصلی وجود دارند که معادل این عناصر اربعه‌اند و عبارتند از:
- خون یا دم که معادل باد است. (گرم و تر)
- صفرا که معادل آتش است. (گرم و خشک)
- سودا که معادل خاک است. (سرد و خشک)
- بلغم که معادل آب است. (سرد و تر)
تمام حالات جسمی و روحی انسان‌ها هم با وجود این چهار مایع در بدن ارتباط مستقیم دارد و در صورتی که این اخلاط از تعادل خارج شوند، بیماری‌های مختلفی ایجاد می‌شود. خروج مزاج از حال تعادل هم می‌تواند ناشی از سبک زندگی نادرست، رژیم‌های غذایی غلط، فشارها و حالات خاص روحی و روانی باشد.
افراد دموی مزاج با طبع گرم و تر چه ویژگی‌هایی دارند؟
عنصر اصلی این مزاج، هوا یا باد است که معادل آن در انسان خون یا دم می‌شود. افراد دارای مزاج گرم و تر یا دموی، خصوصیاتی شبیه هوا دارند. این افراد، درست مثل هوا، نمی‌توانند چیزی را درون خود پنهان کنند. آن‌ها راز نگهدارهای خوبی نیستند و با وجود ظاهر آرام‌شان، می‌توانند باطنی طوفانی داشته باشند.
در مجموع مثل سایر طبع‌ها، این افراد هم به لحاظ ظاهری و هم به لحاظ روحی، خصوصیات و ویژگی‌های خاص خود را دارند که در ادامه آن‌ها را به تفکیک بررسی می‌کنیم.
ویژگی‌های جسمی و ظاهری افراد دموی مزاج
توجه به این ویژگی‌های ظاهری به شما کمک می‌کند که افراد دموی مزاج را بهتر بشناسید.
- دارای اندامی درشت، تنومند و بدنی ماهیچه‌ای و عضلانی هستند.
- پوست سبزه و گلگون یا سرخ و سفید دارند.
- قد آن‌ها متوسط تا بلند است. قفسه سینه پهن و اندامی چهارشانه دارند.
- موهای پرپشت، ضخیم و حالت‌داری دارند. معمولا ریزش مو ندارند؛ اما استعداد طاسی بخصوص در قسمت میانه سر در آن‌ها بالا است.
- منافذ پوستی درشت و تعریق فراوان دارند.
- روی دست‌ها و پاها، گردن و حتی پیشانی، رگ‌های واضح و برجسته‌ای دارند.
- نبض آن‌ها قوی، پر، وسیع، سریع و نرم می‌زند.
- سفیدی چشم این افراد به دلیل پرخون بودن، گرایش به قرمزی دارد و عروق چشمی دیده می‌شود.
- دهانشان معمولا آبدار و مزه صبحگاهی آن، شیرین است.
- زبان افراد دموی، به رنگ قرمز پر‌رنگ است.
- قدرت بدنی بالایی دارند و بسیار پر انرژی هستند.
- هرچند که سرعت عمل افراد با مزاج صفراوی را ندارند؛ اما استقامت بیشتری دارند و مثل صفراوی‌ها زود خسته نمی‌شوند و کنار نمی‌کشند.
- در تکلم، نسبتا سریع هستند و صدای قوی و محکمی دارند.
- خوش‌خواب هستند و دیدن رویاهایی با رنگ غالب قرمز در آن‌ها رایج است.
- بسیار پر‌اشتها هستند و توان هضم بالایی هم دارند.
- از لحاظ میل و توان جنسی، بسیار پرشور و حرارت‌اند.
ویژگی‌های شخصیتی و روحی افراد دموی مزاج
داشتن مجموعه‌ای از خصلت‌های زیر نشان دهنده فردی با مزاج گرم و تر است:
- افراد دموی روابط اجتماعی خوبی دارند و به راحتی با دیگران رابطه برقرار می‌کنند.
- افرادی خونگرم، شوخ و بذله‌گویی هستند.
- افراد دموی افرادی دست و دلباز هستند و به راحتی پول خرج می‌کنند.
- آن‌ها مهربان و خوش اخلاق هستند.
- دموی‌ها افرادی با حوصله‌اند و به راحتی عصبانی نمی‌شوند؛ اما اگر عصبانی شوند به راحتی آرام نمی‌گیرند و حتی ممکن است رفتارهایی از آن‌ها سر بزند که اصلا انتظارش را ندارید. این‌ها همان‌هایی هستند که موقع عصبانیت، به اصطلاح خون جلوی چشم‌شان را می‌گیرد و هر کاری ممکن است از آن‌ها سر بزند؛ پس مراقب باشید که از آرامش آن‌ها سواستفاده نکنید.
- دموی‌ها افراد باهوشی هستند و حافظه آن‌ها هم نسبتا خوب است.
- به حوزه‌های هنری مانند ادبیات و شعر و موسیقی علاقمندند و در این زمینه‌ها استعداد خوبی هم دارند.
- بلندپروازی، شجاعت و جسارت از خصوصیات بارز افراد دموی است. چیزی که آن‌ها را تبدیل به رهبران گروه می‌کند.
- دموی‌ها افرادی پرتحرک، پرانرژی، پرشور و حرارت، با اراده، قوی و با اعتماد به نفس هستند.
- کارهای تکراری را دوست ندارند و از تغییر استقبال می‌کنند.
- شجاعت در ریسک کردن در کنار هوش بالا، از آن‌ها افرادی مخترع، مبتکر و مکتشف می‌سازد.
- دموی‌ها افرادی تنوع طلب هستند و نظم و ترتیب خاصی در کارها و برنامه‌هایشان ندارند.
- آن‌ها ذاتا افرادی خوش‌بین و بیخیال هستند که هیچ چیزی را خیلی سخت نمی‌گیرند.
چه شغل‌هایی برای افراد دارای طبع گرم و تر مناسب است؟
دموی ها افرادی باهوش، با‌حوصله، با سرعت کار بالا و با استقامت در انجام کارها هستند؛ بنابراین آن‌ها در تمام مشاغلی که نیازمند تحرک، هوش و قدرت تصمیم‌گیری زیاد باشند، موفق هستند.این افراد می‌توانند یک پزشک اورژانس یا یک فرمانده نظامی شجاع باشند.
دموی مزاج ها با هوش هیجانی بالا به عنوان یک خلبان به خوبی از عهده انجام وظایف خود برمی‌آیند؛ همچنین می توانند در لباس یک کارگر ماهر یا یک خبرنگار پرانرژی با روابط عمومی بالا موفق باشند. این افراد در ورزش‌های پرتحرک و جسورانه‌ای مانند بوکس و ووشو هم بسیار خوش می‌درخشند.
خوراکی‌ها و رژیم غذایی مزاج گرم و تر کدامند؟
آنچه در ادامه می‌آید مجموعه‌ای از خوراکی‌های مفید برای افراد با مزاج گرم و تر است. چه افراد دموی مزاج و چه سایر افراد باید توجه داشته باشند که علاوه بر رژیم غذایی، سوخت و ساز بدن تابع برخی عوامل دیگر مانند غلبه سایر اخلاط است؛ مثلا اگر فرد دموی دچار یبوست باشد، استفاده از مواد غذایی سرد و خشک، مشکل یبوست او را حادتر می‌کند.
بعد از غلبه اخلاط باید به سراغ آب و هوای محل زندگی و سن رفت؛ بنابراین می‌بینیم که رژیم غذایی با در نظر گرفتن خیلی عوامل دیگر باید تنظیم شود.
رعایت یک اصل همیشه کارساز است. هر فرد باید سعی کند غذاها را با مصلحاتشان متعادل کند؛ مثلا می‌توان سردی عناب را با حرارت و آب کم کرد یا با اضافه کردن آلو به یک خورشت با طبع گرم، کمی گرمای آن را متعادل ساخت.
غذاهای مناسب
غذاهای مناسب برای مزاج گرم و تر عبارتند از:
- آبگوشت سنتی با نخود و زردچوبه بدون رب گوجه و گوجه‌فرنگی، با گوشت بره و همراه با دنبه زیاد
- انواع سوپ‌ها یا آش‌های ایرانی با رعایت اصل متعادل ساختن طبع
- انواع خورشت‌های ایرانی
- برنج، عدسی و سیرابی
میوه
میوه‌های مناسب برای افراد دموی مزاج عبارتند از:
- انار ترش
- بالنگ
- تمر هندی
- گریپ فروت
- نارنج
- سیب
- گلابی
- زغال اخته
- شاه توت
- انواع مرکبات (ترش و شیرین)
- ازگیل
- زرشک
- سنجد
- زیتون
- غوره
- لیمو عمانی
سبزیجات و صیفی‌جات
افراد دموی مزاج می‌توانند از این نوع سبزیجات و صیفی‌جات استفاده کنند:
- هندوانه
- طالبی
- خربزه
- ریواس
- ترشک
- انواع سبزی از جمله گشنیز و اسفناج
- کاهو
- عدس
- ماش
- ارزن
- ذرت
- جو
- انواع جوانه‌ها مثل جوانه گندم
لبنیات
افراد دموی مزاج می‌توانند از کشک و قره‌قروت که طبع سرد و خشک دارند، استفاده کنند. استفاده از شیر، دوغ، ماست، پنیر، خامه، سر‌شیر و کره محلی گاوی با مصلحات (پونه، نعنا، عسل، سیاه دانه) آن‌ها هم مانعی ندارد، به شرط آن که زیاده‌روی نکنند.
نوشیدنی‌ها
نوشیدنی‌ها می‌توانند شامل انواع عرقیات، شربت‌ها و همچنین دمنوش‌ها باشند و عبارتند از:
- شیرخشت
- بابونه
- آلبالو
- عناب
- زرشک
- ترنجبین
- خاکشیر
خوراکی‌های ناسازگار با مزاج گرم و تر کدامند؟
خوردن هر نوع ماده غذایی که رطوبت و حرارت داخلی بدن را بالا ببرد، بدون مصلحات آن، برای یک فرد دموی مزاج مضر است.
مصرف مواد غذایی زیر باید تا حد امکان از سبد غذایی افراد دارای مزاج گرم و تر حذف شود یا مصرف آن‌ها به حداقل برسد:
- شیرینی‌جات قنادی
- دوغ و ماست
- میوه‌هایی مانند انگور، انجیر و خرما و کشمش و توت خشک
- نوشیدن مایعات همراه غذا
- نوشابه‌های گازدار
- گوشت حتی از نوع سفید
- غذاهای نشاسته‌دار و نان گندم
- آب یخ و بستنی
- ادویه‌جات تند مثل فلفل سیاه و زنجبیل
- غذاهای شور
- بادمجان
- تخم‌مرغ ماشینی
- سس‌ها
- رب گوجه‌فرنگی کارخانه‌ای
- سیر
- چای سبز و سیاه
- فست فودها
- ماکارونی
- قهوه
- شکلات
- کاکائو
- انواع ساندویچ‌ها
علائم غلبه خلط دم چیست؟
در صورتی که مزاج فردی دموی از حالت تعادل خارج شود، گاهی گرمی بیشتر غلبه می‌کند و گاهی تری. در حالت غلبه گرمی، فرد دموی مزاجی که تا دیروز خوشحال،خوش صحبت و آرام بود، بی‌قرار می‌شود؛ چون غلبه خلط دم، به سمت صفراوی شدن پیش رفته است. در حالتی که تری بیشتر شود، غلبه دم به سمت بلغمی شدن پیش می‌رود و حالت رخوت، کسالت، پرخوری و پرخوابی در فرد ایجاد می‌شود.
به طور کلی از مجموعه علائم زیر می‌توان به غلبه خلط دم پی برد:
- سرخ شدن صورت و احساس خارش روی پوست
- قرمزی زبان
- کندی حواس و کند فهمی
- احساس سنگینی در بدن، بخصوص در قسمت سر، شقیقه‌ها و پشت چشم‌ها
- خونریزی از قسمت لثه‌ها، بینی یا مقعد
- دیدن خواب‌های هیجان انگیز یا دیدن خون در خواب
- خستگی بدون علت
اصلاح مزاج گرم و تر چگونه انجام می‌شود؟
در صورتی که در بدن یک فرد دموی، گرما و رطوبت از حد تعادل خارج شود، بدن او تحت فشار قرار می‌گیرد. یک فرد دموی باید با کنترل اشتها و قوای هاضمه، بخارات داخلی بدن و همچنین حرارت ذاتی خود را کنترل کند تا به اعضایی مانند قلب، مغز و کبد فشار وارد نشود.
اگر دموی مزاج هستید، حتما تدابیر زیر را بخوانید و آن‌ها را اجرا کنید.
تدابیر لازم برای اصلاح مزاج گرم و تر
به عنوان یک فرد دموی، سبک زندگی خود را با این موارد هماهنگ کنید:
- ورزش کنید. پیاده‌روی صبحگاهی، شنا، کوهنوردی در هوای خنک و به طور کلی ورزش‌های متوسط و نه چندان سخت برای شما مناسب‌اند.
- با آبی هماهنگ با دمای بدن و یا خنک‌تر دوش بگیرید و زمان ماندن در حمام را کوتاه کنید.
- از مصرف غذاهای پرکالری، چرب و سنگین خودداری کنید.
- اعصاب خود را کنترل کنید و از جر و بحث بپرهیزید. خوردن شربتی با طبع خنک مانند بیدمشک و بهارنارنج، اعصاب شما را آرام می‌کند.
- خوردن غذاهای بخارپز، میوه‌ها و سبزی‌های تازه را در سبد غذایی روزانه خود قرار دهید.
- مصرف آجیل، نمک و ادویه‌جات را به حداقل برسانید.
- از مصرف غذاهای دیرهضم پرهیز کنید.
- خوردن غذاهای دریایی برای شما مفید است.
- خوردن غذاهایی با فیبر بالا، باعث اجابت مزاج طبیعی و حال بهتر شما می‌شود.
- سحرخیزی برای شما بسیار عالی است.
- در شبانه‌روز بیش از 8 ساعت نخوابید. معمولا 6 تا 7 ساعت خواب شبانه برای شما کافی است.
- بهتر است خوابیدن در طول روز را حذف کنید؛ اما در صورت ضرورت و در فصل تابستان، یک چرت کوتاه نیم ساعته بعد از غذا مانعی ندارد.
- انجام حجامت برای افراد دموی مزاج بسیار مفید است. این کار غلظت خون شما را کم می‌کند. سالانه 2 تا 3 بار در فصول بهار و تابستان حجامت کنید.
- برای جلوگیری از فشار خون در فصل بهار، به مناطقی با آب و هوایی سرد و خشک سفر کنید.
- تخلیه جنسی شما باید حتما در حد متعارف صورت بگیرد.
- از فعالیت‌هایی که باعث تنهایی و کناره‌گیری از جمع می‌شود، خودداری کنید.
درمان چاقی مزاج گرم و تر
استعداد چاقی در افراد دموی مزاج بسیار بالا است. دموی مزاجها معمولا خوش‌اشتها هستند و دچار اضافه وزن می‌شوند. این افراد برای جلوگیری از چاقی می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند.
- کاهش مصرف غذاهایی با مزاج گرم و تر
- ترک ناهار حداقل به مدت 40 تا 120 روز
- روغن مالی شبانه شکم با روغن سیاه دانه
- خوردن برگه هلو و زردآلو البته نه بیش از اندازه
- خودداری از مصرف آب یخ
- خودداری از مصرف آب و نوشیدنی‌ها در زمان غذا خوردن
- استفاده مستمر از شربت خاکشیر (با عسل)
- استفاده هفتگی از به پخته، سوپ جو، انار شیرین، انجیر
- ترک مصرف چای، نوشابه، شیرینی‌جات قنادی، هل و دارچین، تخم‌مرغ ماشینی، بادمجان، سرکه، ترشی و سیر
دموی مزاجها مستعد ابتلا به چه بیماری‌هایی هستند؟
داشتن یک طبیعت متعادل هیچ گاه بیماری‌زا نیست؛ اما در صورتی که فرد دچار غلبه دم یا خون شود، این بیماری‌ها می‌توانند به سراغش بیایند:
- گرگرفتگی
- حواس‌پرتی و کندی ذهن
- بیقراری
- بروز دمل و بثورات جلدی
- آلرژی فصل بهار
- سوزش ادراری
- تپش قلب
- فشار خون بالا
- کهیر و جوش‌های پوستی
- بیماری‌های قلبی – عروقی
- سکته مغزی
- کلسترول بالا
- بیماری‌های خونی
- دیابت
- آبله
- نقرس
- دیفتری
- حصبه
- ورم طحال و دستگاه تناسلی
سخن آخر
اطلاعات یعنی قدرت! شما با شناخت مزاج خود و اطرافیانتان، زندگی مطلوب‌تر و حال بهتری خواهید داشت. در این صورت از انتظارات و توقعات اشتباه دست برمی‌دارید و با آرامش روحی بیشتری برای حل مشکلات و مسائل مختلف اقدام می‌کنید.
اگر در مورد مزاج گرم و تر، ویژگی‌های شخصیت افراد دارای این مزاج سوالی دارید، می‌توانید آن را از ایده آل مگ بپرسید.
سوالات متداول
دلیل غلبه خلط دم می‌تواند زیاد بودن مقدار خون و وجود آلودگی و غلظت آن باشد. غلبه دم معمولا در فصل گرم و مرطوب بهار رخ می‌دهد. برای مدیریت این موضوع حجامت برای افراد دموی مزاج بسیار مفید است. اگر این افراد تدابیر لازم برای اصلاح مزاج گرم و تر را بکار ببرند تا اندازه زیادی مشکلات خود را مدیریت کرده‌اند و بدن سالمی خواهند داشت.
بهترین مواد غذایی که می‌توانند مصلح لبنیات باشند، عبارتند از: پونه خشک، نعناع خشک، آویشن، گردو، عسل و سیاه دانه
بهتر است این افراد در فصل تابستان به سراغ خوراکی‌هایی با طبع خنک بروند. عرق بیدمشک، بهارنارنج، هلو، گیلاس و شربت سکنجبین از جمله این خوراکی‌ها هستند.
افراد دموی پرنشاط و فعال هستند. این افراد توان و میل جنسی بالایی دارند. افراد دارای این مزاج بهتر است با بلغمی مزاجها ازدواج نکنند.
