علت کوتاه شدن ناگهانی دوره پریودی

یک چرخه قاعدگی طبیعی، تقریبا هر 28 روز یک‌بار اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند بین خانم‌ها متفاوت باشد. بعضی از خانم‌ها هر 21 روز یک‌بار پریود می‌شوند، در حالی که فاصله بین پریودها در برخی دیگر،  35 روز است.

مدت زمان پریود نیز، برای هر شخص می‌تواند متفاوت باشد. در بیشتر خانم‌ها، خونریزی پریود تقریبا سه تا پنج روز طول می‌کشد؛ اما پریودی که تنها دو روز ادامه دارد یا در مورد فردی دیگر، تا هفت روز طول می‌کشد هم، طبیعی تلقی می‌شود. با این حال، اگر به طور ناگهانی با مشکل کوتاه شدن دوره پریود مواجه شدید، باید علت آن را پیدا کنید.

برای اینکه بفهمید چه عواملی می‌توانند روی خونریزی پریود شما تاثیر بگذارند و مدت زمان آن را کاهش دهند، مقاله امروز ایده آل مگ را تا انتها دنبال کنید.

تغییر روش‌های کنترل بارداری

قرص‌ها یا آمپول‌های هورمونی ضدبارداری مانند قرص یاسمین و همچنین دستگاه‌های داخل رحمی (IUD)، می‌توانند باعث کوتاه‌تر و سبک‌تر شدن دوره‌های قاعدگی شوند، زیرا هورمون‌های موجود در آن‌ها باعث نازک شدن پوشش داخلی رحم می‌شوند.

مصرف نوع خاصی از دارو

علاوه‌بر قرص‌های ضدبارداری، داروهای دیگری نیز وجود دارند که به دلیل ترکیبات شیمیایی خاص خود، می‌توانند روی پریودهای شما تاثیر بگذارند.

همچنین داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مثل ایبوپروفن)، داروهای ضدافسردگی، رقیق‌کننده‌های خون، داروهای تیروئید، استروئیدها، تاموکسیفن (داروی سرطان سینه) و جینسینگ، ممکن است باعث کوتاه شدن دوره پریود شوند.

هر یک از این داروها، با روش‌های متفاوتی باعث کوتاه شدن مدت پریود می‌شوند. برای مثال، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند با تاثیر روی برخی آنزیم‌های مرتبط با التهاب بدن، میزان خونریزی را کاهش دهند. 

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و کوتاه شدن دوره پریود

در بدن زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، مقدار زیادی آندروژن (هورمون مردانه) تولید می‌شود که این موضوع می‌تواند تخمک‌گذاری (رشد تخمک و آزاد شدن آن از تخمدان) را سرکوب کند.

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، چرخه‌‌های قاعدگی نامنظم دارند و دوره قاعدگی آن‌ها می‌تواند کوتاه‌تر از حالت عادی باشد. حتی ممکن است در بعضی از ماه‌ها، به دلیل عدم تعادل هورمون‌ها اصلا پریود نشوند. رایج‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:

• رشد کیست‌های خوش‌خیم روی تخمدان‌ها
• دوره‌های قاعدگی نامنظم
• رشد موهای زائد
• خستگی
• نوسانات خلقی
• افزایش وزن
• آکنه
• نازک شدن موها
• ناباروری

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، در اثر برهم خوردن تعادل هورمون‌ها ایجاد می‌شود و از هر 10 زنی که در سنین باروری به‌سر می‌برند، یک نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

انسولین، هورمونی است که توسط پانکراس (لوزالمعده) ساخته می‌شود و به سلول‌ها اجازه می‌دهد، از قند به عنوان منبع انرژی استفاده کنند.

اگر سلول‌ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند، سطح قند خون افزایش می‌یابد؛ در نتیجه، بدن شما انسولین بیشتری می‌سازد تا بتواند سطح قند خون را پایین بیاورد. افزایش انسولین باعث تحریک تولید آندروژن‌ها می‌شود و این موضوع، روی تخمک‌گذاری تاثیر می‌گذارد.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یک بیماری اورژانسی نیست، اما مراجعه زود‌هنگام به متخصص زنان، می‌تواند به کاهش علائم آن کمک کند.

درمان این سندروم، شامل اصلاح سبک زندگی و استفاده از دارو است.

تاثیر نارسایی زودرس تخمدان روی کوتاه شدن دوره پریود

نارسایی زودرس یا اولیه تخمدان زمانی رخ می‌دهد که قبل از 40 سالگی، عملکرد طبیعی تخمدان‌های خود را از دست بدهید. اگر کارکرد تخمدان‌های شما دچار اختلال شود، نمی‌توانند مقدار مناسبی استروژن تولید ‌کنند یا در زمان مقرر، تخمک‌گذاری انجام دهند. این می‌تواند روی چرخه قاعدگی تاثیر گذاشته و باعث کوتاه شدن دوره پریود شود.

خطر ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان، بین 35 تا 40 سالگی افزایش می‌‌یابد. اگرچه موارد قبل از 30 سالگی نادر است، اما این نارسایی، ممکن است در زنان جوانتر و حتی در نوجوانان نیز، رخ دهد. به عنوان مثال، از هر 1000 زن 15 تا 29 ساله، تنها یک نفر درگیر نارسایی زودرس تخمدان می‌شود. 

علائم و نشانه‌های این نارسایی، مشابه علائم یائسگی یا کمبود استروژن است. ناباروری و آمِنوره (قطع قاعدگی) شایع‌ترین علامت آن است. از سایر علائم می‌توان به گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن، خشکی چشم‌ها، کاهش میل جنسی و مشکل در تمرکز اشاره کرد.

نارسایی زودرس تخمدان، با سونوگرافی و آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. اگر فکر می‌کنید ممکن است به این مشکل دچار شده باشید و قصد دارید در آینده باردار شوید، با پزشک صحبت کنید.

اسکار رحم

سندرم آشرمن (asherman syndrome)، یک بیماری نادر است که رحم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بافت رحم افراد مبتلا به این بیماری به دلیل آسیب‌دیدگی ناشی از آن، دچار زوائد چسبیده به پوشش داخلی یا به اصطلاح اسکار رحم می‌شود.

در موارد شدید، تمام دیواره‌های جلویی و پشتی رحم به هم جوش می‌خورند. در موارد خفیف‌تر، چسبندگی در نواحی کوچکتری از رحم ظاهر می‌شود. چسبندگی‌ها می‌توانند به صورت ضخیم، نازک، پراکنده یا ادغام شده باشند.

در افراد مبتلا به سندرم آشرمن، دوره‌های قاعدگی کوتاه‌تر یا آمنوره رخ می‌دهد؛ زیرا فقط قسمت‌هایی از رحم که فاقد اسکار  هستند می‌توانند خونریزی کنند. هر چقدر اسکار بیشتر باشد، خونریزی کمتری رخ خواهد داد.

سایر علائم سندرم آشرمن بر اساس میزان اسکار متفاوت است، اما ممکن است در طول دوره قاعدگی دچار درد لگنی شوید که این مشکل از انسداد جریان قاعدگی به دلیل ایجاد اسکار ناشی می‌شود. علاوه‌بر این، اسکار رحم می‌تواند با ناباروری یا سقط مکرر همراه باشد.

سندرم آشرمن با معاینه هیستروسکوپی تشخیص داده می‌شود. چسبندگی‌ها (یا اسکارها) نیز باید با جراحی برداشته شوند تا خونریزی قاعدگی، به حالت عادی برگردد و در صورت تمایل، توانایی شما برای باردار شدن بهبود یابد.

کوتاه شدن دوره پریود به دلیل شیردهی

بیشتر زنانی که فرزندشان را فقط با شیر خود تغذیه می‌کنند، در دوران شیردهی پریود نمی‌شوند. شیردهی می‌تواند باعث تاخیر در قاعدگی شود یا دوره قاعدگی را کوتاه‌تر کند؛ چرا‌که پرولاکتین (هورمونی که به تولید شیر مادر کمک می‌کند) مانع خونریزی می‌شود.

اکثر زنان شیرده تقریبا 9 تا 18 ماه پس از تولد نوزاد، دوره‌های قاعدگی خود را از سر می‌گیرند. چرخه طبیعی قاعدگی تنها زمانی برمی‌گردد که شیردهی را متوقف کنید یا کاهش دهید؛ اما حتی در این صورت هم ممکن است به دلیل نوسانات هورمونی، مدت زمان پریود شما کوتاه‌تر از حد طبیعی باشد.

تیروئید پرکار

غده تیروئید می‌تواند روی قاعدگی‌تان تاثیر بگذارد. این غده با محوریت هیپوتالاموس (قسمتی از مغز که با تاثیر بر غده هیپوفیز، فعالیت هورمونی بسیاری از غدد بدن را کنترل می‌کند) تنظیم می‌شود.

در‌ واقع هورمون‌های هیپوفیز با هیپوتالاموس و ترشح هورمون‌های تیروئید با هیپوفیز، کنترل می‌شود. وقتی فعالیت بخشی از این محور مختل شود، ممکن است سایر بخش‌های آن نیز، دچار نا‌بسامانی شوند.

هورمون‌هایی که نقش عمده‌ای در تنظیم پریود دارند، در همان ناحیه‌ای از مغز تنظیم می‌شوند که هورمون‌های تنظیم‌کننده تیروئید وجود دارند. اگر هورمون‌های تیروئید بیش از حد تولید شوند، به هیپوتالاموس این پیام را ارسال می‌کنند که تولید را کاهش دهد.

این موضوع باعث می‌شود، ایجاد هورمون‌های تنظیم‌کننده پریود نیز مهار شوند. در نتیجه، زنان مبتلا به پرکاری تیروئید، ممکن است کمتر پریود شوند یا آمنوره را تجربه کنند.

علائم 

سایر علائم پرکاری تیروئید عبارتند از: تغییر اشتها و وزن، مشکل در تنظیم دمای بدن، نازک و شکننده شدن مو، احساس اضطراب و تپش قلب.
اگر این بیماری به موقع درمان نشود، به عوارض زیر می‌انجامد:

• مشکلات قلبی: تعدادی از مهم‌ترین عوارض پرکاری تیروئید، به قلب مرتبط هستند؛ مانند اختلال ریتم قلب (فیبریلاسیون دهلیزی) و نارسایی احتقانی قلب (قلب نمی‌تواند خون کافی به سراسر بدن پمپاژ کند).
• شکنندگی استخوان‌ها: پرکاری تیروئید درمان نشده، می‌تواند به ضعف و شکنندگی استخوان‌ها و در نتیجه پوکی استخوان منجر شود. افزایش هورمون‌های تیروئید، باعث می‎‌شود که بدن نتواند کلسیم را به استخوان‌ها برساند.
• مشکلات بینایی: بعضی از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، به مشکلی به نام بیماری چشمی تیروئید دچار می‌شوند که در افراد سیگاری شایع‌تر است. علائم این عارضه عبارتند از: برآمدگی چشم‌ها، احساس وجود شن در آن‌ها،  احساس فشار یا درد، پلک‌های پف کره، قرمزی یا التهاب، حساسیت به نور و دوبینی.
• تورم و تغییر رنگ پوست: در موارد نادر، افراد مبتلا به بیماری گریوز (بیماری خودایمنی تیروئید) دچار «درموپاتی گریوز» می‌شوند. این بیماری، منجر به تغییر رنگ پوست و اغلب تورم روی ساق پا می‌شود. 
• بحران تیروتوکسیک (طوفان تیروئیدی): گاهی اوقات، طوفان تیروئیدی «تهدیدکننده حیات» است و به مراقبت پزشکی اورژانسی نیاز دارد. علائم این بیماری عبارتند از: تب، ضربان قلب سریع، حالت تهوع، استفراغ. اسهال، کم آبی بدن و گیجی.

خونریزی لانه‌گزینی

لانه‌گزینی بخشی از مراحل اولیه بارداری است که طی آن جنین (یعنی تخمک بارور شده)، به داخل دیواره رحم نفوذ می‌کند.

هنگامی که تخمکِ بارور شده به دیواره رحم متصل می‌شود، ممکن است خونریزی لانه‌گزینی اتفاق بیفتد. بیشتر اوقات، این نوع خونریزی که معمولا سبک‌تر از پریود معمولی است، حدود 24 تا 48 ساعت طول می‌کشد و رنگ آن از صورتی روشن تا قهوه‌ای تیره متغیر است.

خونریزی لانه‌گزینی معمولا 10 تا 14 روز پس از لقاح رخ می‌دهد، یعنی زمانی که اغلب زنان منتظر هستند پریود شوند؛ بنابراین، ممکن است آن را با خونریزی قاعدگی اشتباه بگیرند و گمان کنند دوره پریودشان کوتاه‌تر شده است.

همه زنان باردار، خونریزی لانه‌گزینی را تجربه نمی‌کنند. آمارها نشان می‌دهد که این نوع خونریزی تنها در حدود 15 تا 25 درصد بارداری‌ها اتفاق می‌افتد.

استرس و کوتاه شدن دوره پریود

استرس می‌تواند تقریبا روی همه جنبه‌های زندگی شما تاثیر‌گذار باشد؛ بنابراین، تعجب‌آور نیست که هورمون‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد و باعث تغییر چرخه قاعدگی شود. اگر استرس شدیدی داشته باشید، ممکن است کوتاه شدن مدت پریود را تجربه کنید یا اصلا پریود نشوید.

سطوح بالای استرس می‌تواند باعث افزایش تولید کورتیزول (هورمون استرس) شود و عملکرد طبیعی بدن را مختل کند.

در حالت عادی، هیپوتالاموس مغز با تولید مواد شیمیایی، باعث تحریک هیپوفیز می‌شود تا این غده به تخمدان‌ها پیام دهد که استروژن و پروژسترون آزاد کنند. با افزایش کورتیزول در اثر استرس، این ارتباط مختل و چرخه قاعدگی نامنظم می‌شود.

وقتی نوبت به مدیریت استرس و برگشت عادت ماهانه‌ به حالت عادی می‌رسد، باید راهکاری پیدا کنید که برای شما مناسب باشد. این راهکار می‌تواند شامل طیف وسیعی از روش‌ها باشد؛ مانند ورزش کردن، ماساژ و طب سوزنی.

خبر خوب این است که پس از کنترل استرس، قاعدگی شما به احتمال زیاد به حالت عادی برمی‌گردد.

قرار داشتن در دوران پیش از یائسگی

با بالا رفتن سن ممکن است کوتاه شدن پریود اتفاق بیفتد، به خصوص در سال‌های نزدیک به یائسگی. دوران پیش از یائسگی با تغییرات هورمونی‌ای همراه است که معمولا در دهه 40 زندگی شروع می‌شود و بین چهار تا 6 سال طول می‌کشد. البته در بعضی از زنان، شروع این دوران به اوایل دهه 30 زندگی برمی‌گردد.

در دوران پیش از یائسگی، تخمدان‌ها مقادیر مختلفی از هورمون استروژن را تولید می‌کنند که این باعث تغییر چرخه قاعدگی می‌شود؛ در نتیجه، ممکن است چرخه قاعدگی طولانی‌تر یا کوتاه‌تر و میزان خونریزی کمتر یا بیشتر از گذشته باشد. همچنین این احتمال وجود دارد که اصلا پریود نشوید.

اگر در دوران پیش از یائسگی به‌سر می‌برید، ممکن است به غیر از تغییر پریود، علائم مختلف دیگری مثل گرگرفتگی، تعریق شبانه، اختلال خواب، نوسانات خلقی، خستگی، افزایش وزن، خشکی واژن و کاهش میل جنسی را نیز تجربه کنید.

کلام پایانی

طول دوره قاعدگی شما تا حد زیادی به عوامل هورمونی بستگی دارد. این بدان معنا است که همه چیز از داروها گرفته تا بیماری‌های زمینه‌ای، می‌توانند روی آن تاثیر بگذارند. بعضی از دلایل کوتاه شدن دوره پریود، بی‌خطر هستند؛ اما برخی علل احتمالی وجود دارند که بهتر است هرچه سریع‌تر تشخیص داده شوند.

اگر مدت زمان پریود شما همیشه کوتاه است، جای نگرانی نیست؛ اما اگر به طور ناگهانی چرخه قاعدگی شما تغییر کرده است، توصیه می‌کنیم برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند به شما در پیدا کردن علت این تغییر کمک کرده و در صورت نیاز، درمان مناسب را شروع کند.

سوالات متداول