کمرویی: 7 راه حل عملی برای غلبه بر کمرویی و خجالت
کمرویی نوعی احساس ناهنجاری یا دلهره است که بعضی از افراد به طور مداوم، هنگام نزدیک شدن یا ارتباط با دیگران احساس میکنند. کمرویی پاسخی به ترس است و تحقیقات نشان می‌دهد که گرچه یک نوروبیولوژی از کمرویی وجود دارد (مجموعه رفتاری که توسط مدار خاصی از سلول‌های عصبی در مغز تنظیم می‌شود) اما به شدت تحت تأثیر شیوه‌های تربیتی والدین و تجارب زندگی است.
کمرویی اصطلاحی معمولی است که بیشتر اوقات برای برچسب زدن به حالت عاطفی احساس اضطراب و مهار در موقعیتهای اجتماعی استفاده می‌شود. همانطور که از منظر روانشناختی اجتماعی انتظار می‌رود، شرایط در قدرت ایجاد واکنش‌های اضطراب اجتماعی متفاوت است.
رتبه‌بندی حوادث ناشی از کمرویی نشان می‌دهد که تعامل با غریبه‌ها، به ویژه در برخورد با جنس مخالف، برخوردهایی که نیاز به رفتار قاطعانه دارند و تنظیمات صریح ارزیابی، مانند مصاحبه شغلی، شدیدترین احساس اضطراب اجتماعی را تحریک میکنند. آرامش، بیزاری از نگاه و زبان بدن ناجور از رایج‌ترین نشانه‌های رفتاری کمرویی است.
کمرویی به عنوان ویژگی هیجانی و شخصیتی
کمرویی به عنوان یک حالت عاطفی تلقی می‌شود، تقریباً یک تجربه جهانی است و کمتر از 10٪ از پاسخ دهندگان به نظرسنجی‌ها، گزارش می‌دهند که هرگز احساس خجالتی بودن نکرده‌اند. فراگیر بودن کمرویی این سوال را مطرح می‌کند که آیا ممکن است ارزش انطباقی داشته باشد؟
روانشناسان معاصر که دیدگاه تکاملی در مورد رشد عاطفی دارند، خاطرنشان میکنند که میزان متوسطی از احساس احتیاط در مورد غریبه‌ها و موقعیتهای ناآشنا یا غیرقابل پیش‌بینی، ممکن است دارای ارزش انطباقی قابل توجهی باشد.
اضطراب اجتماعی هنگامی عملیاتی می‌شود که انگیزه آمادگی و تمرین برای وقایع مهم بین فردی را ایجاد کند و کمرویی با مهار رفتارهای فردی که از نظر اجتماعی قابل قبول نیست، به تسهیل زندگی گروه‌های همکاری کمک می‌کند. علاوه بر این، عدم وجود کامل حساسیت به احساس خجالتی بودن از حداقل زمان یونانیان باستان، به عنوان یک ویژگی ضد اجتماعی شناخته شده است.
بنابراین کمرویی موقعیتی به عنوان یک حالت عاطفی گذرا به نظر می‌رسد یک جنبه طبیعی و عملکردی از رشد انسان و زندگی روزمره بزرگسالان است.
کمرویی و ویژگی شخصیتی
با این حال، برای برخی از افراد، کمرویی چیزی فراتر از یک واکنش موقتی است. با تکرار و شدت کافی رخ می‌دهد تا یک ویژگی شخصیتی محسوب شود. حدود 30٪ تا 40٪ بزرگسالان در جهان خود را افرادی خجالتی می‌دانند. سه چهارم پاسخگویان خجالتی گفتند که اینقدر خجالتی بودن را دوست ندارند و دو سوم آنها خجالتی بودن خود را یک مشکل شخصی می‌دانند.
اگرچه کمرویی دارای مفاهیم مثبتی مانند تواضع یا ملایمت است، اما به طور کلی به عنوان یک ویژگی نامطلوب به ویژه برای مردان ارزیابی می‌شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد خجالتی بودن، می‌تواند مانعی برای رفاه شخصی، سازگاری اجتماعی و تحقق شغل باشد.
برخی از افراد ترجیح می‌دهند وقت خود را به تنهایی سپری کنند و در محیط‌های اجتماعی نیز احساس راحتی میکنند. چنین افرادی درون‌گرای غیر مضطرب هستند، که ممکن است اجتماعی نباشند اما خجالتی نیز نیستند. نقطه مقابل خجالتی بودن، اعتماد به نفس اجتماعی است نه برونگرایی. مشكل افراد واقعاً خجالتی این است كه اضطراب آنها مانع از مشاركت در زندگی اجتماعی در صورت تمایل یا لزوم می‌شود.
تفاوت‌های فردی در کمرویی
یک روش برای دستیابی به تمایز بین افراد خجالتی و افرادی که خجالتی نیستند بدین صورت است: افراد کمرو و خجالتی تنش جسمی، نگرانی و مهار رفتار را بیشتر، شدیدتر و در طیف وسیعی از موقعیت‌ها نسبت به افرادی که این کار را ندارند، تجربه میکنند. در فرآیندهای روانشناختی نیز تفاوت‌های کیفی وجود دارد.
به عنوان مثال، افراد خجالتی موقعیتهای مختلف را ذاتاً کمتر صمیمی و دارای ارزیابی بیشتری می‌دانند و بازخورد بین فردی مشابه منفی بودن آنها را در مقایسه با افرادی که خجالتی نیستند، درک میکنند. افراد خجالتی هنگامی که با مشکلات اجتماعی روبرو می‌شوند نسبت به افرادی که خجالتی نیستند جزئیات منفی بیشتری را به خاطر می‌آورند.
مطالعات تحقیقاتی بر روی دوقلوهای یکسان نشان می‌دهد که استعداد مزاجی برای کمرویی دارای یک مولفه ژنتیکی قابل توجه است. نوزادانی که دارای این خلق و خوی بسیار واکنش‌پذیر در سال اول زندگی هستند، احتمال دارد در پایان سال دوم نسبت به غریبه‌ها محتاط بوده و یا ترس داشته باشند و همچنین توسط مربیان مهد کودک خود، خجالتی توصیف می‌شوند.
مهار مزاجی در دوران نوزادی، به طور حتم به کمرویی کودک منجر نمی‌شود. والدینی که به ماهیت مزاج کودک مهار شده خود حساس هستند و نقش فعالی در کمک به کودک در ایجاد روابط با همبازیان دارند و مشارکت در فعالیت‌های مدرسه را تسهیل میکنند، تأثیر کمرویی در سازگاری اجتماعی بعدی کودک را بهبود می‌بخشند.
کمرویی و تجربه‌های اجتماعی در داخل و خارج از خانواده
کمرویی در دوران کودکی، محصولی مشترک از خلق و خوی و تجربه‌های اجتماعی شدن در داخل و خارج از خانواده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که 75٪ از بزرگسالان جوانی که می‌گویند در اوایل کودکی خجالتی بوده‌اند، همچنان خود را به عنوان افراد خجالتی معرفی میکنند. به هر حال، به همان اندازه قابل توجه است که حدود نیمی از بزرگسالان خجالتی گزارش میکنند که تا زمانی که در سنین 8 تا 14 سالگی نبودند، از کمرویی نگران نبودند.
بیشتر کودکانی که برای اولین بار در اواخر کودکی و اوایل نوجوانی خجالتی می‌شوند، استعداد خلقی برای کمرویی ندارند. در عوض، کمرویی دیررس، معمولاً به دلیل مشکلات سازگاری در رشد اجتماعی نوجوان ایجاد می‌شود.
تغییرات بدنی بلوغ، توانایی شناختی تازه به دست آمده برای تفکر انتزاعی در مورد خود و محیط، و خواسته‌ها و فرصت‌های جدید ناشی از تغییر نقش‌های اجتماعی، باعث می‌شود نوجوانان به شدت احساس خودآگاهی اجتماعی کنند. خودآگاهی نوجوان پس از 14 سالگی به تدریج کاهش می‌یابد و کمتر از 50٪ افرادی که در اواخر کودکی و اوایل نوجوانی خجالتی می‌شوند، هنوز خود را تا 21 سالگی خجالتی می‌دانند.
چه عواملی باعث کمرویی می‌شوند؟
کمرویی از چند مشخصه اصلی پدیدار می شود: خودآگاهی، خود تمایلی منفی، عزت نفس پایین و ترس از قضاوت و طرد شدن. افراد خجالتی معمولاً مقایسه‌های غیرواقعی اجتماعی انجام می‌دهند و خود را در برابر پر جنب و جوش‌ترین افراد یا افراد منزوی قرار می‌دهند. با اعتقاد به اینکه دیگران دائماً آنها را ضعیف ارزیابی میکنند، افراد خجالتی فرصت‌های جدید اجتماعی را رها میکنند.
آیا افراد، خجالتی متولد می‌شوند؟
خجالتی بودن با خودآگاهی بیش از حد، ارزیابی شخصی منفی و مشغولیت منفی شخصی از خصوصیات متضمن احساس خود است. از آنجا که احساس، خود در حدود 18 ماهگی ایجاد می‌شود، می‌توان ادعا کرد که افراد نمی‌توانند خجالتی به دنیا بیایند. حدود 20 درصد کودکان با خلق و خوی بسیار واکنشی، متولد می‌شوند، اما این تضمین نمی‌کند که آنها خجالتی نباشند.
چه عواملی باعث کمرویی در کودکان می‌شود؟
کمرویی توسط نیروهای زیست شناختی و نیروهای محیطی هدایت می‌شود. نوزادان با مزاج‌های متفاوتی به دنیا می‌آیند و آنهایی که دارای مزاج فوق‌العاده حساس هستند؛ بیشتر خجالتی می‌شوند. با این حال، والدین حمایتی و حساس، می‌توانند در برابر ایجاد فرزند کمرو یا با اضطراب اجتماعی محافظت کنند.
چه عواملی باعث کمرویی در نوجوانی می‌شود؟
کمرویی را می‌توان در دوران نوجوانی افزایش داد، زیرا نوجوانان باید از کلاس‌ها تا دوستی‌ها تا بلوغ در موقعیتهای جدید حرکت کنند. آنها ممکن است از خجالت کشیدن، طرد شدن، یا کاملاً شناخته شدن، ترس داشته باشند. والدین می‌توانند نوجوانان را ترغیب کنند تا به این فکر کنند که اگر این ترس‌ها غیرمرتبط باشند؛ چگونه عمل میکنند و سپس به آنها کمک میکنند تا این رفتارها و مهارت‌ها را پرورش دهند.
تفاوت بین کمرویی و درونگرایی چیست؟
کمرویی از درونگرایی متمایز است. افراد درونگرا تنها با گذشت زمان احساس انرژی میکنند. افراد خجالتی غالباً می‌خواهند با دیگران ارتباط برقرار کنند، اما نمی‌دانند چگونه اضطراب و ترس از قضاوت منفی ناشی از تعامل انسانی را تحمل کنند. تمایل آنها به سمت داخل برای نظارت بر رفتار خود و کاستی‌های درک شده، می‌تواند مانع از ایجاد روابط شود.
کمرویی و فرهنگ چه ارتباطی دارند؟
ارزش‌های فرهنگی که کودکان از والدین خود دریافت میکنند و جامعه‌ی بزرگتر، بر گرایش‌های اجتماعی آنها تأثیر می‌گذارد. تقریباً 40 تا 50 درصد بزرگسالان آمریکایی خود را خجالتی می‌دانند، در حالی که 60 درصد ژاپنی‌ها همین حرف را می‌زنند. سبک‌های فرهنگی تعیین سرزنش و ستایش، احتمالاً به این تفاوت‌های فرهنگی کمک می‌کند.
چگونه بر کمرویی غلبه کنیم
افراد خجالتی می‌توانند بدون تغییر در احساس هویت خود، با موفقیت به چالش‌های اجتماعی بپردازند. محققان دریافتند که اغلب بهتر است افراد به کمرویی خود اعتراف کنند و سعی کنند خود را از احساس خودآگاهی رها کنند.
تعدادی از استراتژی‌های مشخص می‌توانند اعتماد به نفس اجتماعی را تقویت کنند. افراد خجالتی می‌توانند به جای اجتناب از وقایع اجتماعی، آنها را از قبل برنامه‌ریزی کرده و مهارت‌های اجتماعی خود را زودتر از موعد تمرین کنند. آنها می‌توانند چند سوال و نکته گفتگو را برنامه‌ریزی کنند و قبل از مشارکت، بحث را مشاهده کنند. آنها همچنین می‌توانند به جای اینکه تصور کنند واکنش منفی اجتناب‌ناپذیر است، برای بازآرایی ذهنیت خود تلاش کنند.
چگونه می‌توانم بر خجالتی بودن خود غلبه کنم؟
آماده شدن برای یک موقعیت اجتماعی، می‌تواند تمرکز شما را از آنچه ممکن است اشتباه باشد به سمت آنچه درست است تغییر دهد. سوالاتی را برای دیگران و حکایاتی که می‌خواهید به اشتراک بگذارید، آماده کنید. در مورد چیزهای مشترک خود تأمل کنید. کنجکاو بودن در مورد دیگران و انتقاد از خود نیز می‌تواند مفید باشد.
آیا می‌توانم از کمرویی فراتر بروم؟
کمرویی به خودی خود از بین نمی‌رود. افراد خجالتی زمانی موفقیت بیشتری کسب میکنند که خجالتی بودن خود را تصدیق و درک کنند و سپس بر اساس آن خودآگاهی عمل کنند. آنها تشخیص می‌دهند که گفتگوهای کوچک ممکن است به طور طبیعی پیش نیاید، بنابراین آنها از قبل برنامه‌ریزی میکنند، سوالات و حکایات را تکرار میکنند و زود می‌رسند تا در محیط جدید احساس راحتی کنند.
چطور می‌توانم به فرزندم کمک کنم که خجالتی نباشد؟
والدین می‌توانند به کودکان خجالتی کمک کنند تا روابط دوستانه را ایجاد کنند بدون اینکه آنها را تحت فشار قرار دهند تا شخصی باشند که نیستند. والدین می‌توانند احساسات کودک را تشویق کنند، زیرا دوستی می‌تواند حول یک فعالیت مشترک شکل بگیرد. آنها همچنین می‌توانند مهارت‌های اساسی اجتماعی، مانند برقراری ارتباط چشمی، لبخند زدن، صریح صحبت کردن و پرسیدن سوالات “چه” و “چگونه” را آموزش دهند.
روانشناسی کمرویی و چگونگی حمایت از آن
کمرویی یک حالت عاطفی است که رفتار و عناصر اضطراب را هنگام مواجهه با موقعیتهای اجتماعی، ترکیب می‌کند. طبیعی است که همه کودکان، گاهی آن را به عنوان بخشی از یادگیری زندگی و بزرگ شدن تجربه میکنند. کودکان نوپا تا تقریباً دو سالگی اکثراً تکانشی و کنجکاو هستند و با آسودگی از اوضاع اجتماعی استقبال میکنند. بین دو تا چهار سالگی، مرحله دوم اضطراب ظاهر می‌شود و در این سنین است که حمایت ما برای اینکه آنها بتوانند از طریق آن حرکت کنند و از نظر عاطفی گیر نکنند، حیاتی است.
کمرویی در بدترین حالت ممکن است باعث شود کودکان کاملاً از ترس دچار ناتوانی شوند. وقتی مغز یک تهدید بالقوه را درک می‌کند، آدرنالین آزاد می‌شود. این می‌تواند کودکان خجالتی را در مواجهه با یک موقعیت اجتماعی جدید، گاهی تا یک ساعت به گریه، لرزیدن، پنهان کردن و عرق کردن سوق دهد.
اگر ما از طریق این موقعیتهای جدید به درستی از کودکان حمایت نکنیم، بدون اینکه متوجه شویم، این می‌تواند بر نحوه ارائه این حالت عاطفی تأثیر بیشتری بگذارد. درصد بالایی از کودکان خجالتی از این طریق متولد می‌شوند و تیپ شخصیتی درون‌گرایانه‌تری دارند و تمایل بیشتری نسبت به احساس اضطراب دارند.
گاهی اوقات، کمرویی می‌تواند به برخی از کودکان یا جوانان کمک کند اما همچنین می‌تواند محدودیتی باشد که باعث می‌شود آنها از دست بروند. ما باید در اینجا به کودکان کمک کنیم تا درک کنند که خجالتی بودن نفرت‌انگیز نیست. این فقط بخشی از آنهایی است که هستند و بسیاری از خصوصیات زیبا برای خجالتی بودن وجود دارد که همه ما باید آنها را یاد بگیریم و درک کنیم.
موارد زیر در کودکان و جوانان خجالتی گاهی اوقات دیده می‌شوند:
- بی ادب
- نادان
- خوددرگیری با عزت نفس پایین
- متعصب
- تنها
- غیر دوستانه
- مشتاق
وقتی کمرویی شدید است و پشتیبانی نمی‌شود، کاملاً ممکن است برخی از عوامل فوق به راحتی شروع به رشد کنند. کودکانی که با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم میکنند، معمولاً هنگام رشد، خود را با کودکان برون‌گرا مقایسه میکنند. برخی از کودکان خجالتی نیز متفکران فوق‌العاده عمیقی هستند که مردم را عمیق مشاهده میکنند. این ممکن است به یک احتیاط منجر شود که می‌تواند به عنوان کمرویی ظاهر شود اما اساساً به عنوان یک مکانیسم محافظتی وجود دارد.
برخی از ویژگی‌های مثبت خجالتی بودن عبارتند از:
- بسیار بسیار مراقب
- حساس
- یک شنونده خوب
- بسیار ادراكی
- قوی اما محافظه‌کار
- خصوصی
- از نظر احساسی آگاه است
- خودپندار مثبت
- استقبال کننده
- آرامش درونی
- با ادب
- ملایم
- خوشحال بودن
- وفادار
- یک دوست خوب
- مهربان
کودک خجالتی که دارای ارزش شخصی مثبتی است، می‌تواند با یک رضایت درونی زندگی روزمره را مدیریت کند. بنابراین ضروری است که ما به عنوان والدین، مراقبان و متخصصان، ذهنیت مثبتی در مورد کمرویی کودکان و جوانان داشته باشیم. هرگونه منفی‌نگری از طرف ما، می‌تواند گفتگوی مخربی درباره آنچه آنها هستند؛ آغاز كند.
ساکت بودن و کمی مقید بودن، منفی نیست، اما باید تمام تلاش خود را بکنیم تا از عقب‌نشینی اجتماعی کودکان جلوگیری کنیم. زیرا اجتناب، می‌تواند منجر به از دست دادن بسیاری از تجربیات و لذت‌های جدید شود. خجالتی بودن بعضی اوقات ناخوشایند و ناجور است. اما ما باید اطمینان خاطر کودکان خود را با عشق و گرما راهنمایی کنیم تا آنها یاد بگیرند که شرایط اجتماعی را مدیریت کنند و با مهارت و اعتماد به نفس جدید خود شکوفا شوند.
اقدامات کوچکی که می‌توانند کمک بزرگی کنند
- کودک کمرو را در آغوش بگیرید، زیرا این کار او را به چیزی جذاب تبدیل می‌کند.
- مهارت‌های اجتماعی را از دوران جوانی بیاموزید.
- الگوی نقش رفتار اجتماعی مطمئن. اگر شما هم خجالتی هستید، با قدم‌های کوچکی مانند قاطعیت در رستوران‌ها شروع کنید، به راحتی در را باز نگه دارید یا لبخند بزنید و هنگام عبور از پارک در مقابل مردم، سلام کنید
- با دیگران مهربان باشید و به دیگران کمک کنید تا الگوی مهربان بودن و دوست داشتنی بودن آنها را بپذیرید.
- با ارائه بسیاری از اطلاعات اطمینان بخش و حمایتی برای کمک به کودکان، به آنها وقت کافی برای مدیریت موقعیتهای احتمالی جدید بدهید.
7 راه برای غلبه بر کمرویی و خجالت
خوشبختانه، برخی از راهکارهای موثر برای غلبه بر کمرویی و اضطراب اجتماعی و کسب اعتماد به نفس وجود دارد:
1- با اطمینان عمل کنید
اعتماد به نفس از طریق عمل، یادگیری، تمرین و تسلط حاصل می‌شود. یادتان می‌آید وقتی دوچرخه سواری یاد گرفتید؟ در ابتدا ترسناک بود، اما بعد از اینکه فقط به دنبال آن رفتید و آن را امتحان کردید، آن را دریافت کردید و احساس اطمینان کردید.
اعتماد به نفس اجتماعی نیز به همین روش عمل می‌کند. احساس اضطراب، مسئله نیست. پرهیز از تعاملات اجتماعی مسئله است. اجتناب را از بین ببرید و بر اضطراب خود غلبه کنید.
2- درگیر شوید
این به معنای شرکت در گفتگوهای کوچک در صف پرداخت و گفتگو با غریبه‌ها در بارها، فروشگاه‌ها، مسابقات ورزشی و سالن بدن‌سازی است. علاوه بر این، به افرادی که عاشقانه جذب آنها می‌شوید، نزدیک شوید و با آنها صحبت کنید و با آنها قرار ملاقات بگذارید.
زندگی کوتاه است. چه کسی اهمیتی می‌دهد که شما طرد شوید؟ هفت میلیارد نفر در این کره خاکی زندگی میکنند. انتظار نمی‌رود همه آنها را دوست داشته باشید یا مورد پسند شما قرار بگیرند. برخی از شانس‌ها را استفاده کنید و خود را در آنجا قرار دهید تا با افراد جدید ملاقات کنید.
3- چیزهای جدید را امتحان کنید، حتی اگر شما را مضطرب کند
به یک باشگاه، یک تیم ورزشی یا یک کلاس بپیوندید. یک پروژه جدید انتخاب کنید، یک کار دشوار را در محل کار انجام دهید یا یک مهارت جدید را یاد بگیرید. کاری انجام دهید تا از منطقه راحتی خود خارج شوید. بخشی از غلبه بر کمرویی در مورد ایجاد اعتماد به نفس در چندین زمینه از زندگی شماست و اجازه نمی‌دهد اضطراب، ترس از شکست، ترس از طرد شدن یا ترس از تحقیر مانع شما شود. با تمرین فعالیت‌های جدید، با ترس خود از ناشناخته‌ها روبرو می‌شوید و یاد می‌گیرید که اضطراب را به طور موثرتر کنترل کنید.
4- صحبت کنید
در هر فرصتی تمرین سخنرانی و گفتن جوک یا داستان را شروع کنید. در همه زمینه‌های زندگی خود پرحرف و گویاتر باشید. چه در محل کار خود باشید، چه با دوستانتان، با غریبه‌ها و چه در خیابان قدم بزنید، می‌توانید صحبت بازتر انجام دهید. اجازه دهید صدای شما و ایده‌های شما شنیده شود.
افراد با اعتماد به نفس، این مسئله را درگیر نمی‌کنند که آیا هرکسی قرار است حرف خود را دوست داشته باشد یا خیر. آنها حرف خود را می‌زنند زیرا می‌خواهند با دیگران به اشتراک بگذارند، درگیر شوند و ارتباط برقرار کنند. اضطراب و خجالتی بودن دلیل سکوت نیست.
5- خود را داوطلب کنید
ترس از قضاوت در ایجاد اضطراب و کمرویی اجتماعی نقش دارد. تنها راه غلبه بر این ترس، این است که خود را داوطلب و آسیب‌پذیر کنید. این کار را با افرادی که به آنها نزدیک هستید و می‌توانید به آنها اعتماد کنید؛ تمرین کنید. ممکن است شما هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، نزدیکتر به دیگران باشید و از این روابط لذت و معنای بیشتری کسب کنید.
این امر منجر به افزایش اعتماد به نفس و تعاملات اجتماعی خواهد شد. آسیب پذیر بودن به دیگران اجازه می‌دهد شما را واقعی ببینند. به خودت افتخار کن. اصیل و آسیب‌پذیر بودن اغلب کیفیتی است که دیگران در مورد شما قدردانی خواهند کرد.
6- تمرین نمایش زبان بدن با اعتماد به نفس
هنگام گفتگو با کسی تماس چشمی برقرار کنید. با سر بالا راه بروید. صدای خود را واضح و موثر ارائه دهید.
7- هوشیار باشید
ذهن آگاهی به عنوان آگاهی تعریف شده است. بیدار شده و در هر لحظه در تمام افکار، احساسات و خاطرات خود حضور داشته باشید. هیچ بخشی از تجربه شما نیست که مجبور شوید از آن فرار کنید یا از آن اجتناب کنید. یاد بگیرید که از خود و دنیای اطراف خود، از جمله افکار و احساسات “هراس‌آور” قدردانی کنید و بدون قضاوت، فقط آنها را متوجه شوید.
وقتی در لحظه کاملاً حضور داشته باشید، متوجه خواهید شد که تعاملات اجتماعی چیزی نیست که شما باید از آن اجتناب کنید. با تمرین، می‌توانید به طور مداوم مهارت‌های اجتماعی خود را که از دنیای اطراف یاد می‌گیرید؛ در خود بگنجانید و در نهایت احساس اعتماد به نفس بیشتری ایجاد کنید.
