علائم اختصاری آزمایش خون
آزمایش خون کاربردهای گسترده‌ای دارد و یکی از متداول‌ترین انواع آزمایش پزشکی است. به عنوان مثال، آزمایش خون می‌تواند برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- ارزیابی سلامت عمومی
- بررسی وجود عفونت
- بررسی عملکرد اندام‌های خاصی مانند کبد و کلیه
- غربال شرایط ژنتیکی خاص
اگر تاکنون آزمایش خون داده‌اید، ممکن است متوجه حروف اختصاری آزمایش خون در برگه آزمایش شده باشید. این اختصارها، برای شناسایی آزمایش‌های خاص استفاده شده بر روی نمونه‌های خون کشیده شده، مورد استفاده قرار می‌گیرند. شما حق دارید دقیقاً بدانید که چه آزمایشاتی روی شما انجام می‌شود، هرچند بررسی‌های بیشتری برای فهم اینکه هر آزمایش چیست و چگونه کار می‌کند، لازم خواهد بود.
در این مقاله، حداقل با رمزگشایی همه این اختصارات، کلمات مخفف و کاربردهای آن‌ها به عنوان راهنمای آزمایش خون آشنا خواهید شد.
علائم اختصاری آزمایش خون
اکثر آزمایش‌های خون فقط چند دقیقه طول می‌کشند و توسط پزشک، پرستار یا فلبوتومیست (متخصص در گرفتن نمونه خون) انجام می‌شود. گاهی اوقات پیش می‌آید که برخی افراد، عجله دارند قبل از رسیدن به پزشک، از جواب آزمایش خود مطمئن شوند؛ اما هیچ علمی از نشانه‌های درون یک برگه آزمایش ندارند. به عبارتی علائم اختصاری را در جواب آزمایش نمی‌شناسند. در این مطلب سعی بر این امر داریم که به شما علائم اختصاری، نشانه و ویژگی‌های هر یک را بیان کنیم.
| نام اختصاري آزمايش | عنوان آزمايش | كاربرد |
|---|---|---|
| W.B.C
| شمارش گلبول‌هاي سفيد | شمارش تعداد كلي و افتراقي گلبول‌هاي سفيد |
| R.B.C | شمارش تعداد گلبول‌هاي قرمز | تعداد گلبول‌های قرمز |
| Hemoglobin (Hgb) | هموگلوبين | اندازه گيري مقدار هموگلوبين در خون |
| Hematcrit | هماتوكريت | درصد گلبول هاي قرمز در خون |
| M.C.H | میانگین هموگلوبين | برای اطلاع از وضعیت کم خونی و عفونت. بازه نرمال: 27.5 – 33.2 پیکوگرم |
| M.C.V | حجم متوسط هموگلوبين | برای اندازه‌گیری بسیاری از اجزای مختلف خون از جمله گلبول‌های قرمز. بازه نرمال: 80-95 فمتولیتر |
| M.C.H.C | میانگین غلظت هموگلوبین | ارزیابی شدت و علت کم خونی بازه نرمال در افراد بالغ: 33.4-35.5 گرم در هر دسی‌لیتر |
| M/E | نسبت سلول‌هاي زاينده گلبول سفيد به قرمز | |
| R.D.W | اندازه گلبول‌های قرمز | برای اطلاع از علت اصلی کم خونی بازه نرمال: 6-8 میکرومتر |
| UA | تجزيه كامل ادرار | عواملي نظير PH، رنگ، بو وتوده‌هاي متراكم بازه نرمال برای زنان: 2.5-7.5 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر بازه نرمال برای مردان: 4-8.5 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر |
| Uric Acid | اسيد اوريك | میزان اسید اوریک موجود در خون را تعیین می‌کند. این آزمایش می‌تواند به تعیین چربی بدن و اسید اوریک کمک کند. بازه نرمال برای زنان: 2.4-6 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر بازه نرمال برای مردان: 3.4-7 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر |
| BUN | نيتروژن اوره خون | عملكرد متابوليكي كبد و كليه بازه نرمال: 7-20میلی‌گرم بر دسی‌لیتر |
| PPD skin test | تست پوستي ppd | تشخيص عفونت سل بازه نرمال: 0.1 میلی‌لیتر مایع حاوی 5 PPD است |
| CTni , CTnT | تروپونين | در بيماري‌هاي عضله قلب بكار مي‌رود |
| TGs | تري گليسيريد | براي ارزيابي خطر بيماري‌هاي قلبي و عروقي و ميزان چربي |
| Stool for OB | بررسي مدفوع از نظر خون | پيدا كردن مواردي كه سبب پيدا شدن خون در ادرار مي‌شود |
| Na+ | سديم | برای تعیین اینکه آیا میزان سدیم در حد طبیعی است یا خیر که کمک به نظارت بر درمان بیماری‌هایی که می‌توانند در اثر سطح غیر طبیعی سدیم در بدن ایجاد شوند بکار می‌رود. بازه نرمال در افراد بالغ: 136-145 میلی‌مول بر لیتر |
| Semen Analysis | تجزيه مايع مني | شمارش و بررسي اسپرم و مايع مني بازه نرمال: 20 – 200 میلیون |
| Retic Count | شمارش رتيكولوسيت | جهت عملكرد مغز استخوان |
| HiA | آزمون سرخك | با استفاده از تست ELISA |
| PFTS | تست‌هاي عملكرد ريه | ناهنجاري‌هاي ريوي و تنفسي |
| PT | زمان پروترومبين | ارزيابي مسير خارجي و مشترك در سيستم انعقاد خون |
| Protein, blood | پروتئين‌هاي خون | تشخيص آلبومين خون، سرم و گلوبولين |
| HCG | تست حاملگي | تعيين HCG به روش آگلوتيناسيون (AIT) از ادرار و RIA از طريق خون |
| K+ | پتاسيم | كاتيون اصلي داخل سلولي |
| Platelet Count | شمارش پلاكت‌ها | در خون ريزي‌هاي خود به خودي |
| P | فسفات خون | فسفات غيرآلي بدن |
| POP smeer | گسترش پاپ | تعيين سلول هاي بدخيم در ترشحات واژن و گردن رحم |
| PTT,APTT | زمان ترومبوپلاستين نسبي و فعال شده | مسير داخلي و مشترك در انعقاد خون |
| Mammography | ماموگرافي | آزمايش پستان با اشعه X براي شناسايي سرطان |
| MRI | بررسي با استفاده از ميدان مغناطيسي | |
| Mg | منيزيوم | برای ارزیابی حفظ عملکرد قلب و سیستم عصبی بازه نرمال: 1.5-2.5 mEq/L |
| HDL | ليپوپروتئين با دانسيته بالا | ميزان چربي داراي كلسترول |
| LDL | ليپوپروتئين با دانسيته كم | ميزان چربي با خطر بالا |
| VLDL | چربي با دانسيته خيلي كم | بازه نرمال: 2-30 mg/dL |
| LDH | لاكتات دهيدروژناز | تشخيص سكته قلبي |
| IVP | پيلوگرافي داخل وريدي | برای ارزیابی کلیه‌ها ، مجرای ادرار و مثانه و کمک به تشخیص خون در ادرار یا کمردرد |
| Immunoglobulin electrophoresis | الكتروفورز ايمنوگلوبولين | توليد ميزان ايمنوگلوبولين‌ها در عفونت‌هايي نظير IgE,IgM,IgA,IgG |
| Helicobacter | آنتي بادي هليكوباكتر | تعيين عامل زخم هاي پپتيك و سرطان معده |
| GHb | هموگلوبين گليكوزيله | براي كنترل درمان بيماري ديابت |
| GTT | آزمايش تحمل گلوكز | براي تعيين ديابت |
| FSB | آزمايش قند خون | بازه نرمال: 70-99 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر |
| GGTP | گاماگلوتامين ترانس پپتيداز | شناسايي اختلال در سلول‌هاي كبد |
| ESR | سديمان خون
| اندازه‌گيري سرعت رسوب گلبول‌هاي قرمز |
| Biopsy | نمونه‌برداري براي مطالعه ميكروسكوپي | بایوپسی نمونه‌ای از بافتی است که از بدن گرفته می‌شود تا بررسی شود. وقتی که آزمایش اولیه نشان می‌دهد که نواحی از بافت در بدن طبیعی نیست پزشک باید بایوپسی را توصیه کند. |
| ECG | الكتروكارديوگرافي | فعالیت الکتریکی قلب را اندازه می‌گیرد |
| C&S | كشت و تعيين حساسيت | تعيين بيماري هاي نزديك به عفونت |
| Cratine | ميزان كراتين خون | سطح یک مواد اضافی معروف به کراتینین را در خون و ادرار اندازه گیری می‌کند |
| CXR | عكس قفسه سينه | ارزيابي دستگاه قلبي و ريوي |
| Beta-HCG | تعيين حاملگي با استفاده از آزمايش خون | هورمونی است که در دوران بارداری توسط جفت ایجاد می‌شود و به طور معمول در خون تشخیص داده می‌شود. |
| Cholesterol | ميزان كلسترول خون | بدترين نوع چربي |
| VDRL | جستجوي آزمايشگاهي براي پيدا كردن بيماري هاي آميزشي | برای یافتن بیماری سفلیس که یک عفونت مقاربتی است بکار می‌رود. |
| inflammation | عفونت | برای تشخیص مقدار پروتئین در خون استفاده می‌شود که در این روش مقدار پروتئین نشانگر عفونت می‌تواند باشد |
| Ova of parasites | انگل | برای یافتن اینکه آیا انگل‌ها سیستم گوارشی را آلوده کرده‌‌اند یا نه بکار می‌رود. |
| Protozoa cyst | كيست انگل‌هاي تك سلولي | |
| Occult blood
| خون مرموز در مدفوع | برای بررسی نمونه‌های خون مدفوع که ممکن است حاکی از سرطان روده بزرگ یا پولیپ روده باشد. |
| CPK | كراتين فسفوكيناز | هنگامی که سطح CPK بسیار بالا باشد، اغلب به معنای آسیب یا استرس به عضله، قلب یا مغز است. |
| CT scan of the brain | سي تي اسكن مغز | انفاركتوس مغزي و انواع بيماري‌هاي مغزي |
| Colposcopy | اندوسكوپي | واژن وگردن رحم |
| Cl | كلر | بخشي از الكتروليت‌هاي مؤثر بر سيستم عصبي |
| Coronary angiography | كتتريزاسيون قلب | مشاهده حفرات داخل قلب، مجراي شريان ها و عروق بزرگ |
| Ca++ | كلسيم | ارزيابي غده پاراتيروئيد و متابوليسم كلسيم |
| Bronchoscophy | برونكوسكوپي | رؤيت حنجره تراشه و برونشي از طريق آندوسكوپي |
| Brest sonogram | سونوگرافي پستان | توده‌هاي در سينه فرد ديده شده تعيين تومور بودن يا كيست بودن آن |
| Bone marrow biopsy | بايوپسي مغز استخوان | بررسي مغز استخوان در بيماران با مشكلات خوني انواع سلول هاي مؤثر در خون سازي |
| Blood typing | نوع گروه خوني | آزمایش تعیین گروه خونی. نمونه خون با آنتی بادی‌های ضد خون نوع A و B مخلوط می‌شود. |
| BT | زمان خونريزي | ارزيابي وضعيت عروق و پلاكت ها در هموستاز |
| Bilirubin,blood | بيلي روبين خون | تعيين مقدار بيلي روبين حاصل از كبد |
| BE | عكس‌برداري با اشعه X از كلون | تعيين پوليپ،تومور و … |
| AST | آسپارتات آمينوترانسفراز | در موارد مشكوك به بيماري‌هاي عروق كرونر |
| Angiography | آنژيوگرافي | فرستادن يك ماده حاجب به داخل شريان براي بررسي وجود يا عدم وجود بدخيمي يا بيماري عروقي |
| ABG | آزمايش گازهاي خون شرياني | برای دیدن چگونگی عملکرد سلامت ریه‌ها و تعیین میزان اثربخشی روش‌های درمانی تنفسی استفاده می‌شود. |
| ANA | آنتي بادي ضد هسته‌اي | تشخيص بيماري لوپوسي |
| Amniotic analysis | آمينوسنتز | جمع‌آوري اطلاعات درباره جنين |
| ELISA | تست اليزا | يافتن ويروس ايدز و هپاتيت |
| BAS | شمارش تعداد بازوفیل ها در خون | برای کمک به تشخیص برخی مشکلات بهداشتی |
سخن پایانی ایده‌آل مگ
بعد از گرفتن نمونه خون، آن را درون یک بطری قرار داده و با نام و جزئیات شما برچسب‌گذاری می‌کنند. این نمونه سپس به آزمایشگاه فرستاده می‌شود که بسته به آنچه که باید مورد بررسی قرار گیرد، مورد آزمایش قرار می گیرد. نتایج به بیمارستان یا پزشک معالج شما ارسال می‌شود. برخی از نتایج آزمون در همان روز یا چند روز بعد آماده خواهند بود.
اگرچه برخی دیگر ممکن است برای چند هفته طول بکشند. بعضی اوقات، دریافت نتایج می‌تواند استرس‌زا و ناراحت‌کننده باشد. اگر از نتیجه آزمایش نگران هستید، ممکن است دوست و یا خویشاوند قابل اعتماد خود را با خود ببرید. برای برخی از آزمایشات مانند ایدز به شما مشاوره تخصصی داده می شود تا به شما در رسیدگی به نتایج کمک کند.
