9 مورد از جان سخت ترین موجودات مقاوم به گرما!

اینکه برخی از حیوانات برخلاف انسان‌ها می‌توانند با موفقیت در شرایط آب‌و‌هوایی مختلف زندگی کرده و دوام آورند، بسیار شگفت‌انگیز است. بعضی از حیوانات در دمای انجمادی زندگی می‌کنند و بعضی دیگر، مقاوم به گرما هستند که بهترین شرایط زندگی برای آن‌ها، دمای بالا و گرمای بیشتر است.

دمایی که معمولا انسان‌ها را به داخل خانه‌هایشان و کنار دستگاه‌های تهویه مطبوع قوی و مدرن می‌کشاند، برای حیواناتی که ابزاری جز بدنشان برای زنده ماندن ندارند، شرایط مطبوعی محسوب می‌شود. در این مطلب از مجله ایده آل مگ، به معرفی ۹ حیوان که از جان سخت ترین موجودات مقاوم به گرما هستند، می‌پردازیم. برای آشنایی با آن‌ها، با ما همراه باشید.

1. شتر؛ صبور و پرطاقت

تقریبا همه می‌دانیم فیزیولوژی بدن شتر به او توانایی زنده ماندن در بیابان‌هایی را می‌دهد که آب و غذا به‌شدت در آن‌ها کمیاب است. کوهان این حیوان مقاوم به گرما، چربی (نه آب) را برای تغذیه او در مواقع نیاز ذخیره می‌کند.

شترها همچنین می‌توانند هربار بیش از ۲۰ گالن آب بنوشند. این میزان آب، آن‌ها را برای هفت روز کامل، از آب بی‌نیاز می‌کند. گلبول‌های قرمز بیضی شکل و البته ساختار بدن شتر، به حفظ آب در بدنش کمک می‌کند و او را دربین حیواناتی که در گرما زندگی می‌کنند، سرآمد می‌سازد. برای مثال، پوشش داخلی مرطوب بینی و سوراخ‌های بزرگ آن، می‌تواند رطوبت هوا را هنگام تنفس حیوان، به داخل کشیده و حفظ کند. 

2. لاکپشت صحرایی؛ آرام و پنهان

لاک پشت صحرایی یکی دیگر از جان سخت ترین حیوانات مقاوم به گرما است که در جنوب غربی ایالات متحده و شمال غربی مکزیک زندگی می‌کند. این حیوانِ گرما دوست، قادر است با تونل زدن در زمین، حتی دمای 60 درجه سانتیگراد را نیز تحمل کند.

لاکپشت صحرایی، تقریبا ۹۸ درصد از عمر خود را زیر زمین مانده و در آنجا زندگی می‌کند؛ دو درصد باقی مانده را نیز برای پیدا کردن غذا و تغذیه از گیاهان، از گودال‌ها و تونل‌های زیر‌زمینی خود خارج می‌شود. این حیوان نه‌تنها در بین حیواناتی که در گرما زندگی می‌کنند و در بیابان زنده می‌مانند قرار می‌گیرد، بلکه عمر آن تا ۸۰ سال هم می‌رسد.

3. روباه شنی؛ ریز نقش و بی‌ادعا

روباه شنی یا (روپل)، در بیابان‌های شمال آفریقا و خاورمیانه زندگی می‌کند؛ درست در مناطقی که بعضی از آن‌ها، خشن‌ترین جغرافیای روی کره زمین را دارند. یکی از این مناطق، کویر لوت ایران است که دمای جیوه در آن تقریباً به 71 درجه سانتیگراد می‌رسد؛ اما ساختار و فرم بدن این روباه که از جان سخت ترین حیوانات مقاوم به گرما محسوب می‌شود، به او توانایی زندگی و بقا در این دمای بالا را می‌دهد.

پاهای خزدار روباه شنی، به او اجازه می‌دهد بدون هیچ مشکل یا آسیبی، روی شن‌های سوزان راه برود. ادرار غلیظ آن هم باعث می‌شود که آب بدن این حیوان گرما دوست، به خوبی و به‌اندازه نیازش حفظ شود. همچنین متابولیسم (سوخت‌و‌ساز) فوق‌العاده پایین و جثه کوچک، انرژی مصرفی روباه شنی را تاحد زیادی کاهش می‌دهد. این حیوان، بیشتر شکار خود را در شب و زمانی که هوا خنک‌تر است انجام می‌دهد.

4. الاغ وحشی یا دیبوکالی؛ گوش دراز گرمایی

دیبوکالی یا الاغ وحشی یکی دیگر از خاص‌ترین حیواناتی است که در گرما زندگی می‌کنند. این حیوان، در مناطق شمال شرقی آفریقا، یعنی جایی که دمای هوا تقریبا به 50 درجه سانتیگراد می‌رسد، زندگی می‌کند. دیبوکالی گوش‌های بزرگی دارد که از آن برای خنک نگه داشتن خود در زیر آفتاب سوزان صحرا استفاده می‌کند.

۵- موش کیسه‌دار جربوآ؛ موجود کوچک و عجیب

جربوآ، حیوانی جونده و چیزی بین موش و کانگورو است. این حیوان مانند کانگورو، پاهای عقب بلندی دارد که به او اجازه می‌دهد به طور موثر حرکت کند و در زمان لازم در ماسه‌های صحراهای محل سکونتش، حفاری کند. جربوآ برای محافظت از خود دربرابر گرما، در گودال‌هایی که حفر کرده ساکن می‌شود.

این حیوان گرما دوست، آب بدن خود را از رطوبت موجود در حشرات و پوشش گیاهی‌ای که از آن‌ها تغذیه کرده، تامین می‌کند؛ به‌همین‌ترتیب، در شرایط کم آب زیستگاه بیابانی آفریقایی و آسیایی خود، زنده می‌ماند. جربوآ که آن را موش کانگورویی نیز می‌نامند، تمام آب غذایی که می‌خورد را جذب کرده و مدفوع کاملا خشک و رسوبی شکلی دارد.

6. بیلبی بزرگ، استرالیایی گرما دوست

بیلبی بزرگ (بزرگ گوش) یک کیسه‌دار استرالیایی است که برای فرار از گرما و زندگی در دماهای سردتر، به عمق زمین پناه می‌برد. پاهای جلویی این حیوان مقاوم به گرما، پنجه‌های بلندی دارد که نه‌تنها به او در حفاری کمک می‌کند بلکه در پیدا کردن علوفه و پوشش‌های گیاهی‌ای که از آن‌ها تغذیه می‌کند نیز به کارش می‌آید. بیلبی، مانند جربوآ تمام رطوبت و آب مورد نیاز خود را از غذا دریافت می‌کند.

7. شترمرغ، بی‌تفاوت به گرما و شرایط سخت

شترمرغ، یکی از حیوان بومی آفریقا است. آنچه او را در بین جان سخت ترین حیوانات مقاوم به گرما قرار می‌دهد، تکنیک‌های تنظیم حرارتی است که از آن‌ها استفاده می‌کند. این تکنیک‌ها دمای بدن شترمرغ را نسبتا ثابت نگه می‌دارد. پرهای این پرنده بزرگ، به او اجازه پرواز نمی‌دهد؛ اما برایش نقش یک چتر غول پیکر در برابر نور خورشید را بازی می‌کنند.

تا آنجایی که هیدراتاسیون (توانایی بدن برای جذب آب) به شترمرغ‌ها کمک می‌کند، این حیوان می‌تواند در گرما زندگی کند و آب مورد نیاز خود را از تغذیه گیاهان به‌دست آورد؛ اما ممکن است هیدراتاسیون و تعریق بالا، باعث شود که آن‌ها پس از مدتی نیاز به نوشیدن مستقیم آب داشته باشند.

8. مورچه نقره‌ای صحرایی؛ پرتلاش و ‌جان‌سخت

مورچه نقره‌ای صحرایی حیوان دیگری است که با زندگی در صحراهای بزرگ آفریقا در لیست حیواناتی که در گرما زندگی می‌کنند قرار می‌گیرد. به همین دلیل به آن مورچه صحرایی می‌گویند. این مورچه در دمای نزدیک به ۱۲۰ درجه فارنهایت هم زنده می ماند. او برخلاف بسیاری از حیوانات ساکن صحرای آفریقا، یعنی سایر حیوانات مقاوم به گرما، در طول روز به‌دنبال غذا است. مورچه نقره‌ای از پوشش‌های گیاهی برای تغذیه استفاده می‌کند. هنگامی که این مورچه به دنبال غذا می‌گردد، این کار را بسیار سریع انجام می‌دهد و در بازه‌های ۱۰ دقیقه‌ای خود را به یک گیاه می‌رساند و سپس به‌سرعت به لانه‌های زیرزمینی که برای درامان ماندن از گرما ساخته است برمی‌گردد. اینکار به او کمک می‌کند تا درطول روز هم خنک شود.

9. خرس آبی، گرما دوست آبزی

در این فهرست ۹‌تایی از حیواناتی که در گرما زندگی می‌کنند، خرس آبی عنوان کوچکترین حیوان را به خود اختصاص می‌‌دهد؛ البته هم کوچکترین و هم سرسخت‌ترین که نه‌تنها در گرما، که در هر شرایطی به بقا ادامه می‌دهد. خرس آبی یا «tardigrade»، موجودی میکروسکوپی است که در آب زندگی می‌کند.

این موجود می‌تواند با رفتن به حالتی بین مرگ و زندگی، در دمای 100 درجه سانتیگراد زنده بمانند. همچنین برای چند دقیقه، در دمای منفی 272 درجه سانتیگراد که تنها یک درجه از دمای صفر مطلق بالاتر است، دوام می‌آورند.

وقتی این موجود عجیب خارج از آب قرار می‌گیرد، به حالتی که شبیه مرگ کامل است رفته و متابولیسم آن تقریباً متوقف می‌شود، سپس بعد از اینکه در آب قرار می‌گیرد، فعالیتش آغاز می‌شود. خرس آبی می‌تواند چندین دهه در این حالت دوام بیاورد؛ بنابراین، دربین جان سخت ترین حیوانات مقاوم به گرما، خرس آبی از همه سخت‌جان‌تر است!

چالش گرمایش زمین

همه حیواناتی که در گرما زندگی می‌کنند، با چنین محیط سختی سازگار شده‌اند؛ اما تغییرات اقلیمی و گرم‌تر شدن زمین ایجاب می‌کند که هم حیوانات مقاوم‌به‌گرما و هم دیگر حیوانات، برای همگام شدن با این تغییرات، سریع‌تر سازگار شوند. 

حقیقت این است که حیوانات نمی‌توانند به‌سرعت خود را با گرمایش جهانی وفق دهند؛ زیرا سازگاری، فرآیندی آهسته و تدریجی است که شامل تغییراتی در ژن‌ها، صفات و رفتار، در طول نسل‌ها می‌شود.

متاسفانه حیوانات با تهدیدهای دیگری از‌جمله از‌دست‌دادن زیستگاه، خشکسالی، آتش‌سوزی، بیماری و فعالیت‌های انسانی نیز روبرو هستند.

بنابراین، بهترین راه برای محافظت از حیوانات در برابر گرمایش زمین، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و محدود کردن افزایش دمای کره زمین است.