پریود چیست ؟ همه چیزهایی که خجالت می‌کشید بپرسید

پریود، قاعدگی یا عادت ماهانه بخش مهمی از زندگی زنان را تشکیل می‎‌دهد. شاید ساده‌ترین تعریفش این باشد که خانم‌ها چند روز در طول ماه با خونریزی از واژن روبرو می‌شوند که به آن پریود یا عادت ماهانه گفته می‌شود. اما تعریف دقیق پریود یا عادت ماهانه چیست؟ این اتفاق هر چند روز یک بار می‌افتد؟ ممکن است کسی پریود نشود؟ اساسا پریود از چه سنی شروع می‌شود و تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ اصلا چرخه قاعدگی چیست؟ در این مطلب به این پرسش‌ها پاسخ داده می‌شود.

چرخه قاعدگی چیست؟

برای آشنا شدن با پریود، اول باید مفهوم چرخه قاعدگی را متوجه شوید. چرخه قاعدگی مجموعه‌ای از اتفاقات است که هر ماه تکرار می‌شود و بدن را برای بارداری آماده می‌کند. هر زن 2 تخمدان دارد که هر ماه یکی از آن‌ها یک تخمک آزاد می‌کند. به این فرآیند «تخمک‌گذاری» می‌گویند. اگر تخمک آزاد شده با اسپرم بارور شود، فرد باردار می‌شود. اگر بارور نشود، پوشش داخلی رحم (آندومتر) می‌ریزد و همراه با خون از بدن خارج می‌شود که به آن پریود، عادت ماهانه یا قاعدگی گفته می‌شود.

به طور میانگین یک چرخه قاعدگی 28 روز طول می‌کشد؛ با این حال، طول آن می‌تواند از 21 روز تا 35 روز متغیر باشد.

چرخه قاعدگی و عادت ماهانه هر دو توسط هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون کنترل می‌شوند؛ بنابراین، برهم خوردن تعادل این هورمون‌ها روی مدت زمان قاعدگی و شدت خونریزی تاثیر دارد و حتی می‌‌تواند باعث توقف کامل قاعدگی شود.

چرخه قاعدگی از اولین روز پریود تا اولین روز پریود بعدی ادامه دارد و معمولا شامل مراحل زیر است:

• خونریزی قاعدگی: اگر بارداری رخ ندهد، خونریزی قاعدگی از روز اول چرخه شروع می‌شود و حدود هفت روز طول می‌کشد.
• فاز فولیکولار: این مرحله از چرخه معمولا از روز هشتم شروع می‌شود و در سیکل 28 روزه تا روز چهاردهم ادامه دارد. در این مدت، سطح هورمون استروژن افزایش می‌یابد تا پوشش داخلی رحم ضخیم ‌شود؛ علاوه‌براین، هورمون دیگری به نام هورمون محرک فولیکول (FSH) باعث رشد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها می‌شود. در طی روزهای 10 تا 14، یکی از فولیکول‌های در حال رشد، یک تخمک بالغ تشکیل می‌دهد.
• تخمک‌گذاری: این مرحله تقریبا در روز چهاردهم سیکل قاعدگی 28 روزه رخ می‌دهد. افزایش ناگهانی هورمون لوتئینه‌کننده (LH) باعث آزاد شدن یک تخمک از یکی از تخمدان‌ها می‌شود.
• فاز لوتئال: این مرحله از روز 15 تا 28 طول می‌کشد. تخمک از تخمدان خارج می‌شود و از طریق لوله‌های فالوپ به سمت رحم می‌رود. سطح هورمون پروژسترون برای کمک به ضخیم شدن پوشش رحم افزایش می‌یابد. اگر تخمک توسط اسپرم بارور شود و به دیواره رحم بچسبد، فرد باردار می‌شود. در غیر این صورت، سطح استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد و پوشش ضخیم رحم در طول قاعدگی می‌ریزد.

پریود یا عادت ماهانه چیست؟

این سوال که پریود چیست معمولا از سوی بسیاری از دختران نوجوان مطرح می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که پریود به معنی ریزش پوشش داخلی رحم است. در طی این فرآیند، خون همراه با بخشی از بافت دیواره داخلی رحم از طریق واژن از بدن خارج می‌شود.

قاعدگی توسط هورمون‌ها که پیام‌رسان‌های شیمیایی بدن هستند تنظیم می‌شود. غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد و تخمدان‌ها که بخشی از سیستم تناسلی هستند، در طول چرخه قاعدگی هورمون‌های خاصی را در زمان‌های مشخص تولید و ترشح می‌کنند.

هورمون‌ها باعث تخمک‌گذاری می‌شوند؛ همچنین پوشش داخلی رحم را ضخیم می‌کنند تا اگر حاملگی اتفاق افتاد، تخمک بارور شده بتواند در دیواره رحم لانه‌گزینی کند (به دیواره رحم بچسبد).

پریود از چه سنی شروع می‌شود؟

در بیشتر دختران، خونریزی قاعدگی از سن 12 سالگی شروع می‌شود؛ با این حال، احتمال وقوع آن از سن هشت سالگی تا اواخر 16 سالگی وجود دارد.

علایم پریود چیست؟

بعضی از زنان علائم قاعدگی را تجربه می‌کنند، در حالی که تعدادی از آن‌ها هرگز با این علائم مواجه نمی‌شوند. شدت این علائم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

شایع‌ترین علامت پریود، کرامپ یا گرفتگی عضلات در ناحیه لگن است. علت کرامپ این است که رحم منقبض می‌شود تا پوشش داخلی آن بریزد. سایر علائم عبارتند از:

• تغییر خلق و خو
• اختلال خواب
• سردرد
• هوس‌های غذایی
• نفخ
• حساسیت سینه‌ها
• آکنه

علت پریود چیست؟

عادت ماهانه به دلیل تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد. تخمدان‌ها هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را آزاد می‌کنند. این هورمون‌ها باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم می‌شوند تا تخمک بارور شده به آن بچسبد و شروع به رشد کند. اگر تخمک توسط اسپرم بارور نشود، پوشش داخلی رحم می‌ریزد و خونریزی پریود شروع می‌شود.

فواید پریود شدن چیست؟

چرخه قاعدگی به شما می‌گوید که چه زمانی هورمون‌های شما در تعادل هستند یا تعادل آن‌ها به هم خورده است. زمانی که این هورمو‌ن‌ها در تعادل باشند، احساس خوبی دارید، پرانرژی هستید، خوب می‌خوابید و به رابطه جنسی علاقه‌مند می‌شوید.

چرخه قاعدگی همچنین به شما کمک می‌کند که درباره غدد خود اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ برای مثال، وقتی غده تیروئید سالم است و به خوبی وظایف خود را انجام می‌دهد، احتمال اینکه قاعدگی شما منظم‌تر باشد بیشتر است.

محصولات بهداشتی دوران پریود چیست؟

هنگام پریود باید از یک وسیله بهداشتی برای جذب خون استفاده کنید. این روزها محصولات زیادی برای این کار وجود دارد، اما بیشتر افراد از پد، تامپون یا کاپ قاعدگی استفاده می‌کنند:

• پد (نوار بهداشتی): نوار بهداشتی در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف در دسترس است و با استفاده از چسب به لباس زیر می‌چسبد. نوار بهداشتی را باید هر سه تا چهار ساعت یک‌بار عوض کنید. این کار از تجمع باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.
• تامپون: تامپون در داخل واژن قرار می‌گیرد و مانند اسفنج خون قاعدگی را جذب می‌کند. اندازه و قابلیت جذب تامپون‌های مختلف می‌تواند با هم متفاوت باشد. بهتر است تامپون را بعد از چهار تا 6 ساعت عوض کنید.
• کاپ قاعدگی: کاپ یا فنجان قاعدگی از مواد انعطاف‌پذیر (از جمله سیلیکون) ساخته می‌شود و مثل تامپون در داخل واژن قرار می‌گیرد؛ اما برخلاف آن خون را جذب نمی‌کند، بلکه آن را جمع‌آوری می‌کند. کاپ قاعدگی را باید چند بار در روز خالی کنید.

علت نامنظم بودن پریود

اکنون که متوجه شدید پریود چیست، باید با مشکلات مرتبط با آن آشنا شوید. پریود نامنظم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• اختلالات خوردن، کاهش وزن یا ورزش: اختلالات خوردن (مانند بی‌اشتهایی عصبی)، کاهش وزن شدید و فعالیت بدنی شدید همگی چرخه قاعدگی را مختل می‌کنند.
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اختلالی است که در مبتلایان به آن کیسه‌های کوچک پر از مایع روی تخمدان‌ها ایجاد می‌شود.
• نارسایی زودرس تخمدان: نارسایی زودرس تخمدان به این معنی است که قبل از 40 سالگی عملکرد تخمدان‌ها کاهش پیدا می‌کند.
• بیماری التهابی لگن (PID): این بیماری که به عفونت اندام‌های تناسلی مربوط است می‌تواند باعث خونریزی نامنظم قاعدگی شود.
• فیبروئید رحم: فیبروئیدها توده‌های خوش‌خیمی هستند که باعث خونریزی‌های شدید و طولانی می‌شوند.

تغییرات چرخه قاعدگی در دوران یائسگی

چرخه‌ قاعدگی با افزایش سن تغییر می‌کند. بعضی از تغییرات رایج عبارتند از:

• پیش‌یائسگی: دوره پیش‌یائسگی معمولا از اواخر دهه 40 تا اوایل دهه 50 زندگی ادامه دارد و با علائمی مانند گرگرفتگی، اختلالات خواب و تغییرات خلقی همراه است. در طی این مرحله از زندگی، چرخه قاعدگی و تولید هورمون نامنظم می‌شود.
• یائسگی: وقتی چرخه قاعدگی به طور کامل متوقف ‌شود و 12 ماه متوالی پریود نشوید، پزشک یائسگی را تایید می‌کند. این به معنی پایان دوران باروری شما است. یائسگی معمولا بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد، اما ممکن است زودتر یا دیرتر اتفاق بیفتد.

تغییرات چرخه قاعدگی در دوران بارداری

چرخه قاعدگی تحت تاثیر هورمون‌ها است؛ به همین دلیل، قاعدگی در دوران بارداری متوقف می‌شود. گاهی اوقات، بارداری با خونریزی خفیف یا لکه‌بینی همراه است، اما شما نمی‌توانید هم باردار باشید و هم پریود شوید.

یک پریود واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که پوشش داخلی رحم در پایان چرخه قاعدگی شروع به ریزش می‌کند. در دوران بارداری، تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد و هورمون‌ها به بدن اعلام می‌کنند که پوشش رحم را حفظ کند؛ بنابراین، پوشش داخلی رحم نمی‌ریزد و شما پریود نمی‌شوید.

لکه‌بینی در دوران بارداری دلایل متعددی دارد؛ برای مثال، می‌تواند به لانه‌گزینی، سقط جنین، بارداری خارج از رحم یا عوارض بارداری مربوط باشد.

کلام پایانی

در این مقاله به این سوال که پریود چیست و چه تاثیری روی بدن دارد، پاسخ دادیم. اکنون می‌دانید که چرخه قاعدگی شما می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت سلامتی‌تان در اختیار پزشک قرار دهد.

اگر در مورد چرخه قاعدگی خود سوال یا نگرانی خاصی دارید، با متخصص زنان مشورت کنید. در بعضی موارد، نامنظم بودن چرخه قاعدگی نشانه یک بیماری زمینه‌ای است که به درمان نیاز دارد.

سوالات متداول