علت از دست دادن حافظه: آلزایمر، افسردگی و موارد دیگر

مغز ما همیشه در حال مرتب سازی، ذخیره و بازیابی اطلاعات است. این یک کار پرمشغله است و طبیعی است که برخی چیزها در آن میان از بین برود. اما از دست دادن حافظه طبیعی نیست.

گاهی اوقات، از دست دادن حافظه به دلایل خاصی مربوط می‌شود و حتی نشانه یک مشکل بزرگتر است. اگر نمی‌دانید که علت این اختلال شما یا یکی از عزیزانتان چیست، باید به پزشک مراجعه کنید، این اولین اقدامی است که باید در نظر بگیرید.

با این حال ممکن است شرایطی پیش بیاید که شما بدون قرار گرفتن در پروسه پیری، به تدریج حافظه‌تان را از دست بدهید و ندانید که منشاء این مشکل از کجا است.

از این رو قصد داریم در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ علت از دست دادن حافظه را برای شما آشکار کنیم. با ما همراه باشید.

از دست دادن حافظه به چه معنا است؟

همه افراد گاهی اوقات چیزهایی را فراموش می‌کنند. شاید شما کلید ماشین خود را اشتباه بردارید یا نام شخصی که به تازگی ملاقات کرده اید را فراموش کنید و این طبیعی است.

درجاتی از مشکلات حافظه، و همچنین کاهش متوسط در سایر مهارت‌های تفکر، بخش نسبتا رایج پیری است. با این حال، بین تغییرات طبیعی در حافظه و از دست دادن حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر و اختلالات مرتبط با آن، تفاوت وجود دارد. گاها برخی از مشکلات حافظه، نتیجه شرایط خاص درمان است.

از دست دادن نرمال حافظه مرتبط با سن، اختلال قابل توجهی در زندگی روزمره شما ایجاد نمی‌کند. به عنوان مثال، ممکن است گاهی نام فردی را فراموش کنید، اما بعدا آن را به خاطر بیاورید.

ممکن است گاهی اوقات عینک خود را اشتباه بردارید. یا شاید لازم باشد برای به خاطر سپردن قرار ملاقات‌ها یا وظایف‌تان، بیشتر از گذشته، فهرستی را تهیه کنید. این تغییرات در حافظه عموما قابل کنترل هستند و بر توانایی شما برای کار، زندگی مستقل یا حفظ یک زندگی اجتماعی تأثیری نمی‌گذارند.

اما افرادی که با مشکل از دست رفتن حافظه مواجه هستند، اغلب با سایر توانایی‌های شناختی مانند توجه، تمرکز یا زبان هم مشکل دارند. مشکل واقعی هر چه که باشد، مربوط به ایجاد ناکارآمدی یا ناتوانی در فعالیت‌های روزانه آنها است.

از دست دادن حافظه، انواع مختلفی دارد که هر کدام، علائم و دلایل خاص خود را دارند:

از دست رفتن حافظه کوتاه مدت

حافظه کوتاه مدت شما اطلاعات را تا ۳۰ ثانیه ذخیره می‌کند. با از دست دادن حافظه کوتاه مدت، کارهایی را که اخیرا انجام داده اید فراموش می‌کنید.

علائمی که با علت از دست دادن حافظه کوتاه مدت نمود پیدا می‌کنند عبارتند از:

• فراموش کردن رویدادهای اخیر
• فراموش کردن چیزی را که در جایی گذاشته‌اید
• فراموش کردن چیزی که اخیرا دیده یا خوانده‌اید
• فراموش کردن سوالی که قبلا پرسیده‌اید

از دست دادن حافظه کوتاه مدت می‌تواند بخشی طبیعی از افزایش سن یا نشانه چیز جدی‌تری باشد. اگر این اختلال شما یا یکی از نزدیکانتان را نگران سلامت شناختی خود کرده است، توصیه می‌کنیم با پزشک خود مشورت کنید.

از دست دادن حافظه بلند مدت

حافظه بلندمدت، اطلاعات را در طول زمان نگه می‌دارد و ذخیره سازی نامحدودی از رویدادها، حقایق و درک چگونگی تکمیل وظایف را فراهم می‌کند.

حافظه بلند مدت می‌تواند با افزایش سن ضعیف شود و این امری طبیعی است. پیری معمولی مغز می‌تواند منجر به سرعت پردازش کندتر شود، و به طور بالقوه انجام چند کار را چالش برانگیزتر می‌کند.

اما حافظه، مهارت‌ها و دانش معمولا ثابت می‌مانند. تغییرات طبیعی مرتبط با سن که به علت از دست دادن حافظه مربوط می‌شود ، شامل موارد زیر است:

• در یافتن کلمه مناسب مشکل دارید
• هر از چند گاهی چیزهایی را گم می‌کنید
• گاهی اوقات نام‌ها یا قرار ملاقات‌ها را فراموش می‌کنید، اما بعدا آنها را به خاطر می‌آورید

اما از دست دادن بیشتر این مهارت‌ها می‌تواند نشانه یک مشکل جدی مانند زوال عقل باشد. از دست دادن حافظه بلند مدت ممکن است به صورت زیر نمود پیدا کند:

• مشکلات جدید در صحبت کردن و نوشتن (مانند مبارزه با واژگان)
• زمان یا مکان گیج کننده (مانند فراموش کردن اینکه کجا هستید و چگونه به آنجا رسیده اید)
• تغییرات در خلق و خو یا رفتار (مانند گیج شدن، مشکوک شدن، افسرده شدن، ترسیدن یا مضطرب شدن)
• مشکل در انجام کارهای روزمره

علت از دست رفتن حافظه چیست؟

هر چیزی که بر تفکر، یادگیری یا به خاطر سپردن تأثیر می‌گذارد، می‌تواند بر حافظه نیز تأثیر بگذارد – و این فهرست طولانی است. در اینجا به برخی از رایج‌ترین علل از دست دادن حافظه اشاره می‌کنیم.

داروها

داروهای تجویزی مانند بنزودیازپین‌ها و داروهای ضد تشنج با اختلالات حافظه مرتبط هستند. سایر داروها مانند داروهای ضد افسردگی بازدارنده بازجذب سروتونین، داروهای ضد تشنج جدیدتر، ایزوترتینوئین و سیکلوسپورین نیز به طور قابل توجهی با کاهش حافظه مرتبط هستند.

وارد شدن ضربه و آسیب به سر

وارد شدن یک ضربه به سر می‌تواند باعث از دست دادن حافظه شود که یا ثابت می‌ماند یا به مرور زمان بهبود می‌یابد. در همین حال، ضربات مکرر به سر – مانند ضربات بوکس یا فوتبال – می‌تواند باعث از دست دادن تدریجی حافظه و سایر مشکلات شناختی شود.

مشکلات تیروئید

در کم کاری تیروئید، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. از سوی دیگر، پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند.

این هورمون نحوه استفاده سلول‌ها از انرژی را کنترل می‌کند و زمانی که این سطوح کاهش می‌یابد، ممکن است مشکل از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت رخ دهد. در صورت درمان زودهنگام، این از دست دادن حافظه ممکن است برگشت پذیر باشد.

الکل: بدترین علت از دست دادن حافظه

بخش‌هایی از مغز که به حافظه مربوط می‌شوند، نسبت به سایر بخش‌های مغز در معرض آسیب‌های ناشی از مصرف الکل هستند. بنابراین، نوشیدن زیاد الکل می‌تواند روی حافظه تأثیر منفی بگذارد.

در واقع، زوال عقل مرتبط با الکل، ۱۰ درصد از کل موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد، و تخمین زده می‌شود که الکل در حدود ۲۹ درصد از سایر موارد زوال عقل نیز نقش داشته باشد.

اغلب، زمانی که فردی نوشیدن خود را متوقف می‌کند، از دست دادن حافظه او تا حدودی تثبیت می‌شود.

کمبود خواب

کم خوابی می‌تواند منجر به کاهش حافظه شود و آپنه خواب ممکن است باعث از دست دادن حافظه شود:

این یافته در مورد عواملی مانند جمعیت شناسی، رفتارها و سلامت روان صادق است.

کمبودهای غذایی

کمبود ویتامین B1 یا B12 کافی می‌تواند منجر به از دست دادن حافظه شود. B1 که تیامین نیز نامیده می‌شود، کلید رشد، توسعه و عملکرد سلول‌ها است. کمبود ویتامین B1 می‌تواند با وابستگی به الکل، اچ آی وی/ایدز و برخی داروها مرتبط باشد.

در همین حال، ویتامین B12 به حفظ سلامت خون و سلول‌های عصبی کمک می‌کند. با افزایش سن، سطح ویتامین B12 ما به طور طبیعی کاهش می‌یابد.

درمان سرطان

حدود ۷۰ درصد از افراد مبتلا به سرطان، مشکلات شناختی را گزارش می‌کنند و حدود یک سوم افراد همچنان پس از درمان مشکلاتی را دارند.

در حالی که «شیمی درمانی مغز» یک اصطلاح رایج برای توصیف مه روانی است که می‌تواند همراه با شیمی درمانی باشد، درمان‌های دیگر نیز می‌توانند بر علت از دست دادن حافظه تأثیر بگذارند؛ مانند پرتودرمانی، جراحی مغز و داروهایی مانند هورمون درمانی یا ایمونوتراپی.

سکته مغزی

از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت در بازماندگان سکته مغزی مسن‌تر شایع است. با گذشت زمان، حافظه ممکن است به خودی خود یا از طریق توانبخشی بهبود یابد.

اما علائم ممکن است سال‌ها طول بکشد و با مصرف برخی داروها، کمبود خواب و استفاده از الکل یا مواد مخدر بدتر شود. داروهای مربوط به مسائل مرتبط مانند اضطراب، افسردگی یا اختلالات خواب ممکن است به رفع از دست دادن حافظه پس از سکته کمک کنند.

مسائل مربوط به سلامت روان

رویدادهای مهم و آسیب‌زا می‌تواند منجر به از دست دادن حافظه شود و مشکل در تمرکز و به خاطر سپردن می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب و افسردگی باشد، به خصوص در افراد مسن.

محققان یک نشانگر زیستی را شناسایی کرده‌اند که به آنها کمک می‌کند تا این کمبودهای حافظه را بهتر درک و درمان کنند.

صرع

تحقیقات نشان می‌دهد که صرع می‌تواند افراد را در معرض خطر بیشتر از دست دادن حافظه بلند مدت قرار دهد. این اختلال یکی از بزرگترین عواملی است که در کیفیت پایین زندگی افراد مبتلا به صرع نقش دارد.

دانشمندان مطمئن نیستند که با سخت‌تر شدن کنترل تشنج، حافظه بدتر می‌شود و داروهای ضد تشنج می‌توانند بر توجه و تمرکز تأثیر بگذارند.

آلزایمر: بارزترین علت از دست دادن حافظه

بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل عصبی، با از دست دادن حافظه مشخص می‌شود. تغییرات غیرعادی مغز باعث کاهش مهارت‌های شناختی می‌شود که بر رفتار، روابط و عملکرد روزانه تأثیر می‌گذارد.

مشکلات حافظه کوتاه مدت یکی از آلزایمر عقل است و با بدتر شدن می‌تواند به از دست دادن حافظه طولانی مدت منجر شود. بسیاری از تغییرات مغزی که باعث زوال عقل می‌شوند دائمی هستند.

با این حال، در صورت رفع سایر مشکلات موجود مانند افسردگی یا مشکلات تیروئید، حافظه ممکن است بهبود یابد.

از دیگر علت های از دست دادن حافظه، دمانس است که شباهت بسیار زیادی با آلزایمر دارد. اما خوب است بدانید که تفاوت هایی اساسی بین این دو بیماری وجود دارد که اگر تمایل به دانستن آن دارید توصیه می کنم مقاله تفاوت دمانس و آلزایمر را مطالعه کنید. 

عفونت‌های مغز یا پوشش داخلی آن

عفونت‌هایی مانند HIV، سل و تبخال می‌توانند باعث مشکلات حافظه شوند. اچ آی وی عملکرد سلول‌های عصبی را با آلوده کردن سلول‌هایی که از آنها محافظت و پشتیبانی می‌کنند، در معرض خطر قرار می‌دهد.

با این حال، درمان به موقع می‌تواند این مشکلات را برطرف کند. در همین حال، ویروس هرپس سیمپلکس می‌تواند باعث ایجاد یک اختلال عصبی نادر به نام آنسفالیت هرپس سیمپلکس شود.

این التهاب مغزی می‌تواند به عنوان علت این اختلال تلقی شود. اگر درمان بلافاصله شروع شود، داروهای ضد ویروسی ممکن است کمک کننده باشند.

مقابله با از دست دادن حافظه

اگر حافظه شما به اندازه گذشته قوی نیست، چند راهکار ساده وجود دارد که می‌تواند در انجام فعالیت‌های روزانه به شما کمک کند؛ از جمله:

• از چک لیست‌ها برای کارهای روزمره‌تان استفاده کنید.
• چک لیستی از داروها و زمان مصرف آنها داشته باشید. برخی از افراد «نگهدارنده قرص» را مفید می‌دانند. شما می‌توانید این ظروف را در داروخانه محلی خود خریداری کنید. این ظرف به شما کمک می‌کند تا به یاد آورید که آیا داروی خود را مصرف کرده‌اید یا نه.
• دفترچه آدرس و تقویم خود را به روز نگه دارید.
• خانه خود را مرتب کنید و بر اوضاع آن مدیریت داشته باشید.
• از نظر اجتماعی فعال باشید و به سرگرمی‌هایی که علاقه دارید، بپردازید.
• اگر از دست دادن حافظه شما در حال پیشرفت یا شدید شدن است، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید و از شخصی که به او اعتماد دارید بخواهید همراه شما باشد.

راهکارهای درمانی برای علت از دست دادن حافظه

شرایط درمان عارضه از بین رفتن حافظه‌تان به علت آن وابسته است. در بسیاری از موارد، ممکن است حافظه شما با درمان قابل برگشت باشد.

به عنوان مثال، از دست دادن حافظه ناشی از داروها ممکن است با تغییر دارو برطرف شود. مکمل‌های غذایی می‌توانند در برابر این اختلال ناشی از کمبود مواد مغذی مفید باشند.

در صورتی که افسردگی یک عامل باشد، درمان آن ممکن است برای حافظه مفید باشد. در برخی موارد – مانند وضعیت پس از سکته مغزی – درمان ممکن است به افراد کمک کند تا به یاد بیاورند که چگونه کارهای خاصی مانند راه رفتن یا بستن بند کفش‌شان را انجام دهند. در برخی دیگر، ممکن است حافظه در طول زمان بهبود یابد.

درمان‌ها همچنین ممکن است مختص شرایط مربوط به علل از دست دادن حافظه باشد. به عنوان مثال، داروهایی وجود دارند که برای درمان مشکلات حافظه مربوط به بیماری آلزایمر در دسترس هستند و داروهای مختص کاهش فشار خون می‌توانند به کاهش خطر آسیب بیشتر مغزی ناشی از زوال عقل کمک کنند.

 چه زمان‌ می‌توانیم به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر از دست دادن حافظه در فعالیت‌های روزانه شما اختلال ایجاد می‌کند، ایمنی شما را تهدید می‌کند، پیشرفت می‌کند یا با علائم فیزیکی دیگر همراه است، زمان آن است که با پزشک خود مشورت کنید.

این اختلال می‌تواند ناشی از بیماری‌ها و شرایط مختلفی باشد که در صورت عدم درمان، ممکن است بدتر شوند.

کلام پایانی

در  مطلب حاضر درباره علل از دست دادن حافظه صحبت کردیم و گفتیم که با انجام چه راهکارهایی می‌توان با این مشکل مقابله کرد.

کم شدن حافظه بلند مدت می‌تواند ترسناک به نظر برسد، اما این اختلال جزئی می‌تواند بخشی طبیعی از افزایش سن برای بسیاری از افراد باشد.

در هر صورت اگر علت از دست دادن حافظه شما در زندگی روزمره‌تان اختلال ایجاد می‌کند، به پزشک خود مراجعه کنید. بسیاری از علل این اختلال ممکن است قابل درمان باشند.

سوالات متداول