چقدر شاهدانه و خواص بی‌نظیرش را می‌شناسید؟ آیا می‌دانستید این دانه‌های روغنی ریز قدیم‌ترها، خوراکی خوشمزه مقوی در جیب بزرگترهای ما بوده‌اند؟ یا این‌که می‌دانستید این دانه مقوی از چه خواصی برخوردار است؟
اگر تاکنون این دانه مغذی را نادیده گرفته‌اید، قطعا از خواص جادویی آن بی‌خبر بوده و نمی‌دانستید چقدر برای سلامتی‌تان مفید و ضروری است. امروزه متخصصان تغذیه در پی بررسی خواص شاهدانه به این نتیجه رسیده‌اند که این دانه‌ها حاوی ارزش غذایی بسیار بالایی هستند.
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم شما را با خواص شاهدانه برای سلامتی آشنا کنیم. اگر دوست دارید در رابطه با این دانه مفید و البته کهن، اطلاعات بیشتری به دست بیاورید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
معرفی گیاه شاهدانه
درمان دیابت، سلامت روان، منبع خوب پروتئین، کاهش کلسترول، سلامت پوست و مو، سلامت قلب و عروق و… از جمله فواید شاهدانه در طب سنتی به شمار می روند.
اگر می خواهید بدانید این دانه‌های ریز و مقوی محصول کدام گیاه هستند، باید بگوییم این گیاه یک ساله دارای مشخصاتی به شرح زیر است:
- این گیاه متشکل از برگ‌هایی کشیده و قطره‌ای (شبیه به گیاه گزنه) ، غنچه‌های متعدد، میوه‌های ریز روغنی و ارتفاعی حدود ۲ متر است.
- بر حسب اظهارات مورخان این گیاه از نخستین گیاهانی بوده که به دست بشر کشت شده است. برخی کتاب‌های قدیمی نشان داده‌اند که این گیاه، کانابیس یعنی گیاه مقدس نام داشته است و چیزی حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد نیز، از برگ و غنچه آن به عنوان کانابانوید استفاده کرده‌اند.
- این گیاه حاوی درصد بالایی از تی.اچ.سی( تتراهیدروکانابینول) است. از برگ و غنچه این گیاه بنگ تولید می شود و دارای خواص آرام بخش است.
- جالب است بدانید از بخش، بخش این گیاه مشتقات متفاوتی تولید می شود یعنی میتوان گفت این گیاه دور ریز ندارد. تولید موادهای توهم زایی مانند ماری جوانا و حشیش و همچنین تخم و الیاف شاهدانه از جمله محصولات تولیدی این گیاه به شمار می روند.
- کاهش درد قاعدگی و درمان افسردگی و… از جمله خواص شاهدانه به شمار می روند.
- تولید روغن و صابون از محصولات دانه‌های ریز این گیاه به شمار می روند.
۲۰ خواص شاهدانه برای سلامتی
چرا امروزه متخصصان تغذیه مصرف این دانه‌هارا آ‌ن‌قدر توصیه می‌کنند؟ آنان کشف کرده‌اند که این دانه‌ها از جمله شاهدانه و سیاه دانه سرشار از مواد مغذی هستند و مصرف آن برای سلامتی انسان ضروری است.
این دانه‌ها سرشار از اسیدهای آمینه، پروتئین و اسیدهای چرب ضروری هستند و متخصصان، مصرف آن را به ویژه برای ورزشکاران توصیه می‌کنند. این دانه‌ها منبع خوب مواد معدنی برای تغذیه و عضله‌سازی طبیعی ورزشکاران است.
در زیر به ۲۰ مورد از خواص شاهدانه اشاره کرده‌ایم:
موثر برای لاغری
اگر از چاقی خود رنج می‌برید و دیگر راهی نمانده که برای کاهش وزن خود امتحان نکرده باشید، مصرف این دانه جادویی را نیز امتحان کنید! قطعا اثر بخش خواهد بود. شاهدانه به جهت میزان فیبر بالایی که دارد در فرد، ایجاد سیری می‌کند و اشتها را برای مدتی طولانی سرکوب می‌کند.
این دانه‌ها بسیار مقرون به صرفه‌تر و مفید‌تر از داروهای شیمیایی لاغری هستند. شما می‌توانید دانه را به راحتی به رژیم غذایی خود از جمله سالاد‌ها اضافه کرده و میل کنید.
خواص شاهدانه در بارداری
در فواید شاهدانه میتوان کمک به سلامت جنین و مادران را نیز نام برد، چرا که شاهدانه منبع غنی پروتئین خوب است. از آنجایی که زنان در بارداری از مشکلاتی نظیر یبوست رنج می‌برند و به دلیل حساس بودن موقعیتشان نمی توانند هر نوع دارویی را برای درمان یبوست خود استفاده کنند، ما به آن‌ها توصیه می کنیم از این دانه شگفت‌انگیز کمک بگیرند.
همانطور که گفتیم این دانه حاوی فیبر بالایی است و برای درمان یبوست بسیار اثر بخش عمل خواهد کرد.
کمک به رشد کودکان
قطعا اگر پدر و مادرها بدانند این دانه‌های روغنی، چقدر می‌توانند در رشد کودکانشان موثر باشند، حتما از این به بعد ترجیح می‌دهند آن را به لیست خریدهای خود اضافه کنند. شاهدانه حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای چرب مفید مانند امگا۳ و ۶، پروتئین و آهن است که مصرف آن در رشد کودکان بسیار اثر بخش عمل خواهد کرد.
بد نیست بدانید مصرف این دانه حتی برای کودکانی هم که به محصولات گلوتن آلرژی دارند، هیچ ممنوعیتی ندارد؛ چرا که شاهدانه فارغ از گلوتن است.
خواص شاهدانه برای بدنسازی
یکی دیگر از فواید شاهدانه کمک به عضله سازی و دریافت انرژی چشم‌گیر برای بدنسازان است. از آنجایی که شاهدانه سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب و آمینه ضروری برای بدن انسان است، متخصصان تغذیه، مصرف آن را برای ورزشکاران بسیار توصیه می‌کنند.
بدنسازان می‌توانند دوز مورد نیاز روزانه خود را با اضافه کردن مقدار مناسب این دانه به سالاد، ماست یا اسموتی دریافت کنند.
کمک به سلامت قلب و عروق
یکی دیگر از خواص شاهدانه کمک به سلامت قلب و عروق، و بهبود جریان خون در بدن است. این دانه به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید منجر به کاهش کلسترول و از بین رفتن التهاب می‌شود.
همچنین در این راستا پروتئین موجود در این دانه خطر تشکیل پلاک در عروق خونی را کاهش م دهد و بیمار را از بروز سکته قلبی ایمن می‌سازد.
۶- کاهش دیابت و قند خون
طبق گفته‌های متخصصان تغذیه، شاهدانه با میزان فیبر بالایی که دارد، می تواند گلوکز اضافی در خون را دفع کرده و میزان قند خون را کاهش و آن را تبدیل به انرژی کند.
کسانی که از بیماری دیابت و قند خون رنج می‌برند، می‌توانند از خواص این دانه جادویی برای درمان قند خون خود کمک بگیرند. توجه داشته باشید پیش از مصرف آن، حتما با پزشک معالج خود مشورت داشته باشید و خودسر آن را مصرف نکنید.
بهبود هضم
به جرات میتوان گفت این دانه شگفت انگیز، در هر مورد که فکرش را بکنید، می‌تواند تاثیرگذار باشد. شاهدانه برای کسانی که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند نیز مفید بوده و می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش آ‌ها کمک کند.
سم زدایی دستگاه گوارش، بهبود هضم، درمان نفخ، درمان یبوست و گرفتگی معده از جمله فواید شاهدانه برای دستگاه گوارش است.
بهبود آلزایمر و پارکینسون
دانه‌های روغنی شاهدانه آرام‌بخش هستند و می‌توانند با کمک اسیدهای چرب مفیدی که در خود دارند به بهبود بیماری‌هایی چون پارکینسون، آلزایمر، ام اس و همچنین اختلاتی نظیر استرس و ضعف حافظه کمک کنند.
مناسب برای گیاه خواران
از آنجایی که افراد گیاه‌خوار از خوردن گوشت اجتناب می‌کنند، میزان پروتئین در بدن آن‌ها کاهش می‌یابد. بدن به تنهایی قادر به تولید پروتئین و اسیدهای چرب نیست و نیازمند دریافت آن‌ها از طریق مواد غذایی است.
در چنین مواقعی افراد گیاه‌خوار می‌توانند با خوردن شاهدانه، پروتئین مورد نیاز بدن را تامین کنند. این دانه از درصد بالایی از پروتئین برخوردار است و مصرف آن برای برای تقویت عضلات بدن گیاهخواران، بسیار اثربخش است.
جلوگیری از سرطان
این دانه‌ها که منبع خوب پروتئین و اسیدهای چرب مفید برای بدن هستند، بدن را در برابر سلول‌های سرطانی ایمن می‌سازند و به درمان انواع سرطان، نظیر سرطان روده بزرگ، پروستات و سرطان سینه کمک می‌کنند.
کاهش کلسترول خون
میزان پروتئین، اسیدهای چرب مفید و فیبر بالایی که در شاهدانه موجود است، به خوبی می‌تواند کلسترول خون را کنترل کند. افرادی که از بیماری کلسترول خون بالا رنج می برند می‌توانند با گرفتن مشورت از پزشک خود، این دانه‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کرده و از آن‌ها برای کنترل کلسترول خون خود، کمک بگیرند.
کاهش استرس
خاصیت آرام‌بخش بودن این دانه، دقیقا برای درمان استرس کاربرد دارد. شاهدانه منبع خوب آهن است و مصرف آن، می‌تواند به افراد در مقابل استرس، کمک شایانی بنماید.
درمان کم خونی
اغلب افرادی که با مشکل کم خونی در بدن خود مواجه هستند، دچار علائمی مانند خستگی، سردرد، بیحالی و ضعف عضلانی و … می‌شوند.
این افراد نیز می‌توانند برای خون‌سازی در بدن خود، از شاهدانه کمک بگیرند. اثر بخشی این دانه در درمان کم خونی به این‌گونه است که با تولید گلبول‌های قرمز در خون، کم خونی را جبران کند.
مقبله با پوکی استخوان
همانطور که گفتیم، این دانه‌ها به دلیل داشتن مواد معدنی، می‌توانند در رشد کودکان بسیار اثر بخش عمل کنند. شاهدانه دارای درصد قابل توجهی از کلسیم بوده و در درمان پوکی استخوان، بسیار خوب عمل می‌کند.
رفع بی خوابی
اگر می‌گویند شاهدانه، دانه‌ای همه فن حریف است بیراه نگفته‌اند! چرا که این دانه حتی برای مشکل بی‌خوابی هم چاره‌ای دارد. شاهدانه حاوی مقادیری منیزم است.
منیزیم در واقع با عملکرد هورمون‌های خواب در ارتباط است و سروتونین را تولید می‌کند. سروتونین بعد از انتقال به مغز به ماده ملاتونین تبدیل شده و خواب را تنظیم می‌کند.
درمان التهاب
گامالینولنیک نوعی اسید است که خاصیت ضد التهابی دارد. این نوع اسید بدن را دربرابر آلرژی، آرتریت و اگزما ایمن می‌سازد. خوشبختانه شاهدانه سرشار از گامالینولنیک بوده و به خوبی شما را در برابر التهاب، ایمن می‌کند.
آرتریت
آرتریت روماتوئید عاملی است که التهاب را در مفاصل ایجاد می‌کند. کسانی که از علائم آرتریت و روماتیسم رنج می‌برند، می‌توانند با مصرف شاهدانه یا روغن آن، خود را در مقابل علائم روماتیسم، ایمن سازند.
تنظیم عملکرد هورمونی
یکی دیگر از فواید شاهدانه تنظیم عملکردهای هورمونی مانند تیروئید و پانکراس است. بانوانی که از مشکلات ناشی از سندروم پیش از قاعدگی و یائسگی رنج می‌برند، می‌توانند با مصرف این دانه‌ها، از این علائم جلوگیری کنند.
اسید گاما لینولئیک موجود در این دانه‌ها، با تنظیم عملکرد هورمونی بدن، به بهبود علائمی چون تغییرات خلق و خو و افسردگی کمک می‌کند.
خواص شاهدانه برای پوست
افراد مختلف می‌توانند برای مقابله با خشکی پوست خود، از شاهدانه یا روغن آن بهره بگیرند. این دانه برای کاهش بیماری‌های پوستی نظیر درماتیت، پسوریازیس و اگزما بسیار کاربرد دارد.
خواص شاهدانه برای مو
از دیگر خواص شاهدانه میتوان به کاهش ریزش مو، تقویت ریشه مو و رشد آن اشاره کرد. این دانه که منبع خوب پروتئین و اسیدهای چرب مفید برای بدن است، قطعا می‌تواند موهای شما را در مقابل عفونت‌های پوستی، خشکی و ریزش مو ایمن سازد.
مواد معدنی موجود در شاهدانه
بر اساس مطالعات و آزمایش‌های انجام شده، هر ۱۰۰ گرم شاهدانه، حاوی املاح و مواد معدنی زیر است:
- ۱۴۵ میلی گرم کلسیم
- ۱۴ میلی گرم آهن
- ۴۸۳ میلی گرم منیزیم
- ۷ میلی گرم منگنز
- ۱۱۶۰ میلی گرم فسفر
- ۸۵۹ میلی گرم پتاسیم
- ۷ میلی گرم روی
- ۴ میلی گرم فیبر
- ۵۵۳ میلی گرم کالری
- ۴۸.۷۵ میلی گرم چربی
- ۳۱.۵۶ میلی گرم پروتئین
چگونه شاهدانه را مصرف کنیم؟
پیش از هر چیز بهتر است پوست دانه را جدا کنید؛ چرا که پوست شاهدانه دیر هضم بوده و ممکن است برای کسانی که مشکلات گوارشی دارند، مضر باشد. این دانه‌ها را میتوان به انواع سالاد، ماست، اسموتی، و… اضافه کرد.
انواع شاهدانه بو داده را می‌توانید از عطاری‌های معتبر خریداری کنید. شاهدانه در هر دو صورت خام یا بو داده، از خواص بی‌نظیری برخوردار است و برای جلوگیری از بسیاری از بیماری‌هایی که در بالا ذکر کردیم، کاربرد دارد.
مضرات مصرف شاهدانه
خوشبختانه تاکنون جز در بعضی موارد که بروز اسهال دیده شده. مضراتی برای این نوع دانه، اثبات نشده است. به افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و با کوچک‌ترین تغییر در برنامه غذایی خود، حساسیت نشان می‌دهند توصیه می شود، اول مقدار کمی از دانه را مصرف کرده و در صورت نداشتن آلرژی، به مرور میزان مصرف را افزایش دهند.
جالب است بدانید:
- کنف نام دیگر گیاه شاهدانه است.
- در گذشته این دانه به عنوان یک آجیل محبوب در بین ایرانیان بسیار محبوب بوده است و به قلب شاهدانه شهرت داشته است.
- از آنجایی که شاهدانه از مشتقات تولید موادی چون ماری جوانا و حشیش است، کشت آن در برخی نواحی ممنوع است.
- از گیاه این دانه الیاف کنفی تولید می شود. کاغذ کنفی از کیفیتی بسیار بالاتر از کاغذهای چوب معمولی است. نمونه کاغذ کنفی را در موزها می توان دید که طی سالیان متوالی اصلا زرد نشده است.
- گیاه شاهدانه تقریباً با هر خاکی سازگاری دارد و قابل رشد است. این گیاه در هر خاکی رشد کند، آن را خالص سازی می کند و مانع از رشد علف‌های هرز می شود.
- طناب، لباس، غذا، کاغذ، پارچه، پلاستیک، صابون، روغن و… همه محصولات این گیاه شگفت انگیز هستند.
کلام آخر
شاهدانه در گذشته محبوب‌تر از امروز بوده است تنها به این دلیل که بزرگترها به خوبی از خواص شاهدانه آگاه بوده‌اند اما امروزه آن را نادیده می گیرند چرا که نمی دانند چقدر برای سلامتی بدن فایده دارد.
همانطور که گفتیم این دانه سرشار از مواد معدنی ضروری بدن است. اگر به سلامتی خود اهمیت می دهید از فواید شاهدانه غافل نشوید.
