شما در دنیایی زندگی می‌کنید که به سرعت در حال تغییر است. جایی که به راحتی ممکن است حواستان پرت همه چیز شود! شما می‌توانید هر کاری را امتحان کنید؛ اما بدون تمرکز موفقیت در هر کدام از آن‌ها، تقریبا غیر ممکن است.
تمرکز واقعا می‌تواند همه چیز را تغییر دهد. همان‌طور که تونی رابینز می‌گوید: انرژی در جایی جریان دارد که تمرکز در آن‌جا وجود داشته باشد. وقتی روی چیزی تمرکز می‌کنید، بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود!
در این مقاله از مجله اینترنتی ایده آل مگ قصد داریم به بررسی ماهیت تمرکز و نقش مهم آن در موفقیت در زندگی بپردازیم. اگر دوست دارید درهای پیروزی و ترقی روی شما باز شوند، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
تمرکز چیست؟
تا زمانی که با معنی و مفهوم دقیق تمرکز آشنا نشویم، هرگز نمی‌توانیم درباره نقش آن در زندگی صحبت کنیم. در یک تعریف ساده، تمرکز به معنی داشتن یک یا چند هدف مشخص و روشن و وقف کردن زندگی و تلاش برای دستیابی به آن‌ها است.
تمرکز یعنی این‌که شما همیشه تلاش کنید که تصمیم‌های درستی بگیرید و این تصمیمات، در راستای رسیدن به اهدافی باشد که در ذهن دارید. تمرکز تنها زمانی به وجود می‌آید که به یک چیز آری بگوییم و همه چیزهای دیگر را در آن زمان، رد کنیم!
تیم فریس (Tim Ferriss) تعریف جالبی از تمرکز ارائه می‌دهد:
آن‌چه که انجام نمی‌دهید تعیین می‌کند که چه کاری می‌توانید انجام دهید.
به عبارتی دیگر، برای این‌که بتوانید روی یک هدف یا وظیفه مشخص متمرکز شوید، باید اول خود را از شر کارهای نه چندان مهم خلاص کنید! برای تمرکز کردن، به یک “نه” دائمی نیاز ندارید؛ یک “نه” فعلی هم کار شما را راه می‌اندازد! زیرا همیشه می‌توانید انجام کارهای بی‌اهمیت را به بعدا موکول نمایید.
حال با توجه به آن‌چه که تا این لحظه گفته شد، یک تعریف جامع و کلی برای تمرکز ارائه دهیم:
خب اکنون که به اندازه کافی با این مهارت فکر مهم و موثر آشنا شدیم، زمان است که برای به دست آوردن آن تلاش کنیم. احتمالا الان این سوال در ذهن شما هم شکل گرفته است که چگونه می‌توانیم روی یک هدف خاص متمرکز شویم و اجازه ندهیم حواسمان پرت شود؟
چرا من نمی‌توانم تمرکز کنم؟
بیشتر مردم در تمرکز کردن مشکل ندارند؛ آن‌ها در تصمیم‌گیری ناتوان هستند!
منظور ما این است که اکثر انسان‌ها مغز سالمی دارند که در صورت حذف عوامل حواس پرتی و عدم تمرکز، می‌تواند روی یک موضوع خاص، متمرکز شود. آیا تا به حال کاری داشته‌اید که کاملا مجبور به انجام آن باشید؟ نتیجه چه شد؟
شما آن را انجام دادید، زیرا مجبور به انجام آن بودید! شاید یک زمانی تعلل می‌کردید، اما به محض این‌که همه چیز فوری شد و مجبور به تصمیم‌گیری شدید، بلافاصله اقدام کردید!
از طرفی دیگر، ما معمولا می‌پذیریم که انجام چند کار همزمان، بهتر از متمرکز شدن روی یک هدف مشخص است. از نظر فیزیولوژیکی، انسان می‌تواند به صورت همزمان دو کار را انجام دهد: شام درست کند و سریال مورد علاقه خود را ببیند.
اما آن‌چه که غیر ممکن به نظر می‌رسد، تمرکز همزمان روی دو کار است! شما یا روی سریال تمرکز می‌کنید و ماکارونی می‌سوزد؛ یا حواستان به ته دیگ سیب زمینی است و قسمت مهم سریال را از دست می‌دهید! به عبارتی دیگر، در یک لحظه، تنها می‌توانید روی یکی از این دو کار، تمرکز کنید.
خاصیت چند وظیفه‌ای، مغز شما را وارد می‌کند که خیلی سریع تمرکز خود را از روی یک کار بردارید و به کار دیگر انتقال دهد. اگر مغز می‌توانست همزمان روی دو کار متمرکز می‌شد خیلی خوب بود، اما متاسفانه نمی‌تواند!
پرداختن به چند کار به صورت همزمان، بزرگترین دشمن تمرکز است! چند وظیفه‌ای بودن باعث می‌شود هر بار که یک کار را برای انجام کار دیگر قطع می‌کنید، یک هزینه ذهنی بپردازید. این هزینه که همان ناتوانی در متمرکز شدن است، در علم روانشناسی، هزینه سوئیچینگ نام دارد.
بنابراین تاکنون فهمیدیم که پرداختن به چند کار همزمان (که بسیاری از ما از روی تنوع و خسته نشدن، به آن علاقمند هستیم) عامل اصلی ناتوانی در متمرکز شدن است! حال یک سوال مهم: چگونه تمرکز کنیم؟
چگونه تمرکز خود را افزایش دهم؟
بیایید در مورد غلبه بر تمایل خود به انجام چند کار همزمان و تمرکز روی یک چیز صحبت کنیم. از بین گزینه‌های زیادی که پیش روی شما قرار دارد، چگونه می‌توانید روی یک هدف مشخص متمرکز شوید؟ چگونه می‌دانید انرژی و توجه خود را به کجا هدایت کنید؟
یکی از روش‌های موثر برای متمرکز کردن توجه روی چیزهایی که اهمیت دارد، استراتژی سرمایه‌گذار معروف، آقای وارن بافت (Warren Buffett) است:
بافت از یک استراتژی بهره‌وری سه مرحله‌ای ساده استفاده می‌کند تا به کارکنانش کمک کند اولویت‌ها و اقدامات خود را تعیین کنند.این روش برای تصمیم‌گیری و متعهد ساختن خود به انجام یک کار در کمترین زمان ممکن، کاملا مفید است.
بیشتر بخوانید: نشانه های عدم تمرکز در کودکان
یک روز، آقای بافت از خلبان شخصی خود خواست که یک تمرین ۳ مرحله‌ای را برای افزایش تمرکز انجام دهد:
مرحله اول: بافت از خلبان شخصی خود به نام مایک فلینت (Mike Flint) خواست تا ۲۵ هدف برتر شغلی خود را بنویسد. (شما می‌توانید این کار را برای اهداف کوتاه مدت‌تر انجام دهید: مثلا ۲۵ کاری که باید در هفته آینده انجام دهید)
مرحله دوم: سپس بافت از فلینت خواست تا این ۲۵ هدف را مرور کرده و ۵ مورد مهم‌تر را یادداشت کند .
مرحله سوم: اکنون فلینت دو لیست داشت: لیست A که ۵ هدف مهم‌تر بودند و لیست B که از ۲۰ هدف دیگر، تشکیل می‌شد.
فلینت تایید کرد که کار روی ۵ هدف اصلی را بلافاصله شروع خواهد کرد. این‌جا بافت از او سوال کرد که قصد داری در مورد ۲۰ مورد دیگر چکار کنی؟
فلینت پاسخ داد: آن‌ها هنوز مهم هستند، بنابراین من به طور متناوب روی آن‌ها کار خواهم کرد. این ۲۰ هدف آنقدرها هم فوری نیستند، اما من همچنان قصد دارم برای آن‌ها تلاش ویژه‌ای انجام دهم.
روش بافت شما را وادار می‌کند حتی چیزهای خوب را هم فدای هدف‌های عالی نمایید. اغلب کارهایی که ما را از مسیر تمرکز خارج می‌کنند، در ظاهر کارهای خوبی هستند؛ اما سوال این‌جاست که آیا آن‌ها بهترین هدف و بهترین کار ممکن محسوب می‌شوند؟
بنابراین اگر می‌خواهید روی یک هدف مهم متمرکز شوید، نه تنها باید کارهای بی‌اهمیت را حذف کنید، بلکه باید قید بعضی از هدف‌های خوب را هم بزنید. شما آنقدر فرصت و زمان ندارید که به همه هدف‌های خود برسید؛ پس بهترین‌ها را انتخاب کنید.
یک توصیه مهم: پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید
تمرکز اغلب به دلیل کمبود بازخورد محو می‌شود! مغز شما میل طبیعی دارد که بداند آیا در حال پیشرفت به سمت اهداف خود هستید یا خیر و غیرممکن است که بدون دریافت بازخورد، پاسخ این سوال را به دست بیاورید.
همه ما حوزه‌هایی از زندگی داریم که می‌گوییم برای‌مان مهم هستند، اما آن‌ها را اندازه نمی‌گیریم! اگر می‌خواهید تمرکز خود را روی یک هدف مشخص حفظ کنید، حتما میزان موفقیت خود در دستیابی به آن را اندازه‌گیری کنید. به عبارتی دیگر، همیشه بدانید که در چه مرحله‌ای هستید و چقدر پیشرفت کرده‌اید.
اندازه‌گیری کنید تا خودتان را بهتر بشناسید. اندازه‌گیری کنید تا ببینید آیا واقعا برای چیزهایی که مهم هستند وقت می‌گذارید یا خیر. اندازه‌گیری کنید؛ زیرا به شما کمک می‌کند روی چیزهایی که مهم هستند تمرکز کرده و چیزهایی که اهمیت ندارند را نادیده بگیرید.
تمرکز را به یک بخش مهم از زندگی تبدیل کنید
تا الان فقط درباره چگونگی به دست آوردن تمرکز و فرار از حواس پرتی صحبت کردیم. الان وقت آن است که به اهمیت تمرکز هم بپردازیم. فراموش نکنید که تمرکز می‌تواند زندگی فردی، عاطفی، شغلی و همه جنیه‌های شما را تحت تاثیر قرار دهد!
بیایید چند دلیل برای اهمیت تمرکز در زندگی بیاوریم:
- بدون تمرکز، حتی نمی‌توانید فکر کنید.
- تمرکز می‌تواند همه چیز را در زندگی شما تغییر دهد.
- تمرکز فرصت‌هایی را در اختیار شما قرار می‌دهد که قبلا هرگز آن‌ها را تجربه نکرده‌اید.
- دانش شما را گسترش می‌دهد.
- به شما امکان می‌دهد بهره‌وری بیشتری داشته باشید.
- مسیر رسیدن به موفقیت را هموارتر می‌کند.
- به شما کمک می‌کند تا به اهداف خود برسید.
زمانی که متمرکز هستید، انتخاب‌های بسیار بهتری انجام می‌دهد. این موضوع به این دلیل است که با تمرکز، تا حد زیادی می‌توانید جهت‌گیری روشنتری داشته باشید. تمرکز می‌تواند به شما کمک کند که چیزی که دوست دارید را به زندگی خود اضافه کنید.
چه یک کارگر ساده نیمه وقت باشید و چه مدیر عامل یک شرکت بسیار بزرگ، بهرحال بدون تمرکز نمی‌توانید کار خود را به درستی انجام دهید! به همین دلیل است که متمرکز شدن در محیط کار، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
برای افزایش تمرکز خود در کسب و کارتان، تکنیک‌های زیر را امتحان کنید:
- اطمینان کسب کنید که از نظر فنی، به روز هستید.
- محیط کارتان را تمیز و مرتب نگه دارید.
- در زمان کار، از رسیدگی به چیزها و موضوعات شخصی و خانوادگی پرهیز کنید.
- چهار اصل مهم کسب و کار را در نظر بگیرید: انجام، فرآیند، ارائه و بهره‌وری.
اگر از ۱۰۰ تاجر موفق در مورد دلیل موفقیت‌شان در کسب و کار سوال کنید، احتمالا ۹۹ نفر از آن‌ها یک پاسخ می‌دهند: داشتن تمرکز! اگر می‌خواهید در کار خود پیشرفت کنید، حتما و حتما و حتما باید روی آن متمرکز باشید.
نقش تمرکز در موفقیت در زندگی
موفقیت ابعاد مختلفی دارد؛ اما با قاطعیت می‌توان گفت که تمام ابعاد آن، به تمرکز وابسته هستند! بسیار بعید است که بدون داشتن تمرکز کافی، بتوانید در یک هدف مشخص، موفق شوید.
اگر موفقیت را دستیابی به یک هدف تعریف کنیم، اولین و مهم‌ترین قدم در راه رسیدن به آن، متمرکز شدن و اختصاص توجه و وقت کافی است. تمرکز باعث می‌شود مغز خود را به تک وظیفه‌ای بودن (البته در یک زمان واحد) عادت دهیم و از حواس پرتی دور شویم.
تنها راه به دست آوردن دوباره انگیزه و سخت‌کوشی، فقط و فقط تمرکز است. اگر به دنبال موفقیت هستید باید کفش‌های آهنی به پا کرده و با انگیزه زیاد، در مسیر دشوار رو به جلو، تلاش کنید. محرک شما اما در این مسیر، تنها متمرکز شدن بر هدف و جلوگیری از حواس پرتی و ناامیدی است.
دلیل این‌که امروزه جهان برای ما به یک مکان بهتر تبدیل شده و زندگی راحت‌تر از گذشته جریان دارد، این است که فردی در زمان‌های قبل، فردی علی‌رغم همه ناملایمت‌ها، روی هدف خود تمرکز کرده و در نهایت موفق شده است.
بیشتر بخوانید: افزایش تمرکز هنگام مطالعه
برای اثبات این ادعا، تنها کافیست بدانیم که توماس ادیسون که لامپ الکتریکی را اختراع کرد، هزار تلاش ناموفق داشت! به نظر شما اگر او در تلاش سوم یا احتمالا ۹۹۹ انگیزه خود را از دست می‌داد، چه اتفاقی می‌افتاد؟ او متمرکز بود و تمام آن شکست‌ها را گام‌هایی برای رسیدن به اهدافش می‌دید.
در جامعه امروز ما، دلایل زیادی برای حواس پرتی وجود دارد: برخی به خاطر آسودگی و راحتی از هدف‌های خود دست می‌کشند. بعضی دیگر در نیازهای اولیه مانند غذا و پوشاک می‌مانند و فرصتی برای رسیدن به آرزوها و هدف‌های خود ندارند!
اما دردناک‌ترین قصه مربوط به افرادی است که هیچ اطلاعی از هدفمند کردن زندگی ندارند! آن‌ها یک مسیر کاملا بدون جهت را دنبال می‌کنند و بدیهی است که هیچ موفقیتی در انتظارشان نخواهد بود!
اگر به دنبال موفقیت هستید، همه چیز واضح و روشن است و نیازی به تحلیل‌های اضافه و پیچیده نیست: استعدادها و علاقمندی‌های خود را در نظر بگیرید و بر اساس آن‌ها، یک هدف برای خود بسازید. در ادامه، فقط کافیست که روی رسیدن به آن، تمرکز کنید! در پایان این مسیر، قطعا فرد موفقی تلقی خواهید شد.
در گذشته افراد زیادی بوده‌اند که روی هدف خود متمرکز شده و با موفقیت خود، زندگی امروز را برای ما آسان کرده‌اند. ما هم باید به این دعوت پاسخ دهیم و خود را در مقابل نسل‌های بعدی مسئول بدانیم! موفقیت ما در رسیدن به هدف‌هایمان، جهان را برای آیندگان، به یک مکان بهتر تبدیل خواهد کرد.
کلام آخر
اگر می‌خواهید در زندگی موفق باشید، باید تمرکز کنید. البته اگر نگاه ویژه‌ای به موفقیت ندارید، طبیعتا نیازی هم به متمرکز شدن نخواهید داشت! اما مطمئن هستیم که همه شما عزیزان، با هدف موفق شدن در زندگی، تا اینجای این مقاله، با ما همراه بوده‌اید.
در صورتی که همچنان درباره تمرکز و نقش آن در موفقیت در زندگی سوال یا ابهامی دارید، حتما در بخش نظرات همین مقاله با ما در میان بگذارید تا در اولین فرصت، پاسخ‌گوی شما عزیزان باشیم.
