چگونه یک بار برای همیشه از شکستن ناخن‌های خود جلوگیری کنیم؟
شکستن ناخن یک مشکل بسیار رایج است که می‌تواند همه افراد در گروه‌های سنی مختلف را تحت تاثیر قرار دهد؛ با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که این عارضه در زنان شایع‌تر از مردان است، به طوری که تقریبا ۲۷ درصد زنان از ابتلا به آن شکایت دارند.
شکننده بودن ناخن‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از عوامل محیطی گرفته تا بیماری‌های زمینه‌ای مثل کم خونی و اختلالات غده تیروئید.
در بسیاری از موارد می‌توان این مشکل را با راهکارهای خانگی مثل پوشیدن دستکش یا استفاده از مرطوب‌کننده برطرف کرد، اما گاهی‌اوقات برای رفع آن به درمان‌های پزشکی نیاز است.
در این مقاله از ایده آل مگ درباره دلایل شکنندگی ناخن صحبت می‌کنیم و راه‌های درمان آن را توضیح می‌دهیم؛ همچنین به شما می‌گوییم که در چه شرایطی باید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
ناخن‌های سالم چه شکلی هستند؟
ناخن‌های سالم معمولا صاف و بدون حفره یا شیار هستند؛ همچنین از نظر رنگ و قوام یکنواخت و بدون لکه به نظر می‌رسند. به گفته کارشناسان، صورتی سالم‌ترین رنگی است که یک ناخن می‌تواند داشته باشد.
گاهی اوقات روی ناخن‌های دست شیارهای عمودی بی‌ضرری وجود دارد که از کوتیکول تا نوک ناخن کشیده می‌شوند. این شیار عمودی معمولا با بالا رفتن سن بیشتر به چشم می‌آید؛ علاوه بر این، ممکن است به دلیل ضربه و آسیب‌دیدگی، روی ناخن‌های دست خطوط یا لکه‌های سفید ایجاد شود. این خطوط هم بی‌خطر تلقی می‌شوند و در نهایت با رشد ناخن از بین می‌روند.
با این حال، بعضی از تغییرات ناخن طبیعی نیستند. اگر متوجه تغییرات زیر شدید، حتما درباره آن‌ها با متخصص پوست مشورت کنید:
- تغییر در رنگ ناخن (ممکن است رنگ تمام قسمت‌های ناخن تغییر کند یا رگه‌های تیره زیر آن ایجاد شود)
- تغییر در شکل ناخن
- نازک یا ضخیم شدن ناخن
- جدا شدن ناخن از بستر خود
- خونریزی در اطراف ناخن
- تورم یا درد در اطراف ناخن
- رشد نکردن ناخن
دلایل شکستن ناخن
شکستن ناخن دلایل مختلفی دارد که رطوبت بیش از حد زیاد یا خیلی کم از شایع‌ترین موارد آن به شمار می‌رود.
به طور کلی، محققان ناخن‌هایی را که به دلیل رطوبت می‌شکنند به دو دسته تقسیم می‌کنند: ۱) ناخن‌های سفت و شکننده و ۲) ناخن‌های نرم و شکننده. در ادامه مهم‌ترین دلایل شکننده بودن ناخن‌ها را بررسی می‌کنیم.
۱. رطوبت بیش از حد زیاد
ناخن‌ها زمانی نرم و شکننده می‌شوند که رطوبت زیادی داشته باشند. این مشکل می‌تواند در اثر استفاده بیش از حد از مرطوب‌کننده روی دست‌ها اتفاق بیفتد؛ علاوه بر این، ممکن است نتیجه استفاده از مواد شیمیایی خشن مانند استون برای پاک کردن لاک ناخن باشد.
۲. رطوبت خیلی کم
ناخن‌های سفت و شکننده رطوبت کافی ندارند. وقتی که ناخن‌ها به دلیل فعالیت‌هایی مانند شستشوی دست یا شستن ظروف به طور مکرر خیس و خشک می‌شوند، مقدار زیادی از رطوبت خود را از دست می‌دهند؛ همچنین محیط‌های گرم و خشک یا فصول سرد سال هم می‌توانند در خشک شدن ناخن‌ها نقش داشته باشند.
۳. کم خونی
این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بدن شما هموگلوبین کافی تولید نمی‌کند. هموگلوبین یک نوع پروتئین است که اکسیژن را از ریه‌ها به سایر نقاط بدن حمل می‌کند. کم خونی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، اما در بیشتر موارد به دلیل کمبود آهن ایجاد می‌شود.
از شایع‌ترین علائم کم خونی می‌توان به خستگی شدید، سرگیجه و رنگ‌پریدگی اشاره کرد. پزشک کم خونی ناشی از فقر آهن را با آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح فریتین تشخیص می‌دهد. خوشبختانه این بیماری را می‌توان با مصرف غذاهای غنی از آهن و استفاده از مکمل به راحتی درمان کرد.
۴. اختلالات غده تیروئید
این عارضه باعث می‌شود تولید هورمون‌های تیروئید در بدن بیش از حد کاهش یا افزایش یابد. وقتی این اتفاق می‌افتد، جذب مواد معدنی تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ در نتیجه، ممکن است ناخن‌ها از بستر خود جدا شوند.
معمولا اختلالات غدد تیروئید با علائم متنوعی مثل ریزش مو، خستگی، تغییر وزن، افسردگی و یبوست یا اسهال مشخص می‌شوند. پزشک می‌تواند این بیماری‌ها را با آزمایش خون تشخیص دهد و آن‌ها را به کمک دارو درمان کند.
۵. افزایش سن
با بالا رفتن سن، ناخن با سرعت کمتری رشد می‌کند؛ در نتیجه، بیشتر از گذشته در معرض هوای خشک، آب و مواد ضدعفونی‌کننده قرار می‌گیرد و کدر و شکننده می‌شود. در افراد سالمند ناخن‌های پا ضخیم و سفت هستند، در حالی که ناخن‌های دست اغلب نازک‌تر و شکننده‌تر می‌شوند.
۶. سندرم رینود (Raynaud’s syndrome)
این بیماری که با مشکلات گردش خون در اندام‌ها مشخص می‌شود، می‌تواند بر سلامت ناخن‌ها تاثیر بگذارد. پزشک ممکن است از مسدودکننده‌های کانال کلسیم مانند آملودیپین و نیفدیپین یا جایگزین‌هایی مانند لوزارتان، فلوکستین یا سیلدنافیل برای درمان سندرم رینود استفاده کند.
۷. طول ناخن‌ها و استفاده از لوازم آرایشی
اگر به طور مداوم ناخن‌های خود را بلند نگه دارید یا از لوازم آرایشی ناخن استفاده کنید، بیشتر از زمانی که ناخن‌های شما کوتاه هستند، با مشکل ترک‌خوردگی و شکستگی مواجه می‌شوید.
بیشتر بخوانید: این عوارض کاشت ناخن را هیچکس به شما نمی گوید!
۸. سایر علل شکستن ناخن
سایر عواملی که می‌توانند باعث شکنندگی ناخن شوند عبارت‌اند از:
- بیماری‌های پوستی، مانند پسوریازیس یا اگزما
- بعضی از درمان‌های سرطان، از جمله شیمی درمانی
- عفونت‌های قارچی
- اختلالات خودایمنی و التهابی، مانند آلوپسی
- ضربه مستقیم به ناخن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شکستن ناخن یک اتفاق نگران‌کننده نیست؛ اما اگر با علائم دیگری همراه باشد، بهتر است درباره آن با متخصص پوست و مو مشورت کنید. به عنوان مثال، خستگی می‌تواند نشانه کمبود آهن یا کم خونی باشد یا تغییر وزن ناخواسته ممکن است در اثر بیماری تیروئید ایجاد شود.
علاوه بر این، اگر درمان‌های خانگی برای تقویت ناخن‌ها موثر نبودند، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت اصلی شکستن ناخن را شناسایی کند و درمان مناسب را به شما پیشنهاد دهد.
بهترین درمان برای شکستن ناخن چیست؟
بسیاری از علل شکنندگی ناخن خارج از کنترل شما هستند. برای مثال، شما نمی‌توانید کاری برای تغییرات مرتبط با افزایش سن انجام دهید؛ با این حال، راهکارهای زیر به حفظ سلامت و استحکام ناخن‌ها کمک می‌کنند:
۱. از محصولات تقویت‌کننده ناخن استفاده کنید
اگر ناخن‌های شما نرم و شکننده هستند، توصیه می‌کنیم استفاده از محصولات تقویت‌کننده ناخن را امتحان کنید. این محصولات به مرور زمان باعث استحکام ناخن‌ها می‌شوند و از شکستن آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
۲. مرطوب‌کننده بزنید
در صورتی که ناخن‌های شما خشک هستند، می‌توانید روی آن‌ها مرطوب‌کننده بزنید. بهتر است هر بار که دست‌های خود را می‌شویید و همچنین هر شب قبل از خواب از مرطوب‌کننده استفاده کنید. متخصصان توصیه می‌کنند که برای این کار به سراغ مرطوب‌‌کننده‌های حاوی لانولین یا آلفا-هیدروکسی اسید بروید.
۳. دستکش بپوشید
استفاده از دستکش هنگام شستن ظروف یا استفاده از محصولات پاک‌کننده باعث تقویت ناخن‌ها می‌شود و از آسیب‌دیدگی بیشتر آن‌ها جلوگیری می‌کند؛ علاوه بر این، اگر در روزهای سرد سال از منزل بیرون می‌روید، حتما باید دستکش بپوشید.
۴. رژیم غذایی سالم داشته باشید
رژیم غذایی ناسالم احتمال ترک خوردن، خشکی و شکنندگی ناخن‌ها را افزایش می‌دهد. با رعایت نکات زیر می‌توانید به تقویت ناخن‌های خود کمک کنید:
- به اندازه کافی پروتئین بخورید. ناخن‌ها عمدتا از پروتئین کراتین تشکیل شده‌اند؛ از این‌رو، مصرف غذاهای پر از پروتئین مثل گوشت قرمز، ماهی، مرغ، لبنیات کم چرب و حبوبات برای افزایش تولید کراتین و حفظ سلامت ناخن‌ها حیاتی است.
- از غذاهای غنی از آهن استفاده کنید. اگر به کم خونی فقر آهن مبتلا هستید، باید غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز را به رژیم غذایی خود بیفزایید؛ همچنین احتمال دارد به مکمل آهن نیاز داشته باشید. البته نباید بدون مشورت با پزشک از مکمل استفاده کنید، چون ممکن است با بعضی از داروها تداخل باشد یا برای شما مناسب نباشد.
- تحت نظر پزشک از مکمل غذایی استفاده کنید. بعضی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مکمل کلسیم و بیوتین (ویتامین B7) باعث افزایش استحکام ناخن‌ها می‌شود. کلسیم در لبنیات و بیوتین در تخم‌مرغ، ماهی سالمون، سیب‌زمینی شیرین و دانه‌ها یافت می‌شود.
۵. درمان‌های پزشکی را امتحان کنید
اگر بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم کاری تیروئید علت شکستن ناخن باشد، به احتمال زیاد درمان آن‌ها می‌تواند ظاهر و سلامت ناخن‌ها را بهبود بخشد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها باید راهکارهای توصیه شده توسط پزشک را با دقت دنبال کنید تا مشکلاتی که ناخن‌های شما را تحت تاثیر قرار داده‌اند، برطرف شوند.
چگونه از شکستن ناخن پیشگیری کنید؟
با رعایت نکات زیر می‌توانید احتمال شکستن ناخن‌ها را به حداقل برسانید:
- هنگام استفاده از لاک پاک‌کن، محصولات بدون استون را انتخاب کنید.
- هنگام شستن ظروف یا استفاده از مواد شیمیایی خشن از دستکش لاستیکی با روکش نخی استفاده کنید.
- تا حد امکان ناخن‌های خود را کوتاه نگه دارید.
- از جویدن ناخن‌هایتان بپرهیزید و اگر به انجام این کار عادت کرده‌اید، آن‌ها را کوتاه کنید. جویدن ناخن به بستر آن آسیب می‌رساند و احتمال بروز عفونت را افزایش می‌دهد.
- ناخن‌های خود را تمیز و خشک نگه دارید. این کار از رشد باکتری‌ها در زیر ناخن جلوگیری می‌کند و احتمال شکستن آن را کاهش می‌دهد.
- بعد از حمام که ناخن‌ها نرم هستند برای کوتاه کردن آن‌ها اقدام کنید.
- از غذاهای غنی از پروتئین، آهن، کلسیم و بیوتین استفاده کنید.
- مشکلات ناخن را نادیده نگیرید. در صورتی که این مشکلات خودبه‌خود از بین نرفتند یا با علائم و نشانه‌های دیگری همراه بودند، برای ارزیابی با متخصص پوست و مو مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره ژلیش ناخن کوتاه و بلند : مراحل، مدل ها و طرح ها
کلام پایانی
از نزدیک به ناخن‌های خود نگاه کنید. آیا محکم و سالم به نظر می‌رسند یا شکل غیرعادی دارند و به سرعت می‌شکنند؟ اگر از مشکل شکستن ناخن رنج می‌برید، راهکارهایی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم را امتحان کنید.
خوشبختانه، در بسیاری از موارد این مشکل با روش‌های خانگی برطرف می‌شود؛ اما اگر این راهکارها موثر نبودند، لازم است به پزشک مراجعه کنید؛ چون ممکن است به یک بیماری زمینه‌ای مثل کم خونی یا کم کاری تیروئید مبتلا باشید.
سوالات متداول
سرعت رشد ناخن‌های دست و پا چقدر است؟
بر اساس تحقیقات، در افراد بزرگسال ناخن‌های دست هر ماه 47/3 میلی‌متر رشد می‌کنند. سرعت رشد ناخن‌های پا کندتر است، به طوری که رشد آن‌ها در ماه به 62/1 میلی‌متر می‌رسد. اگرچه این اعداد در بین افراد مختلف متفاوت هستند، اما معمولا حدود 6 ماه طول می‌کشد تا ناخن‌های دست به طور کامل رشد کنند. این مدت زمان برای ناخن‌های پا تقریبا 12 ماه است.
چرا مراقبت از ناخن‌ها و توجه به ظاهر آن‌ها مهم است؟
ناخن‌های سالم نه تنها روی زیبایی دست‌ها تاثیر دارند، بلکه می‌توانند عملکرد بسیار بهتری نسبت به ناخن‌های ناسالم داشته باشند. ناخن‌ها که از لایه‌هایی از پروتئین به نام کراتین تشکیل شده‌اند از انگشت‌های دست و پا محافظت می‌کنند و به آن‌ها قدرت بیشتری می‌بخشند. از سوی دیگر، هر گونه تغییر در رنگ، شکل یا استحکام ناخن‌ها می‌تواند علامت یک بیماری زمینه‌ای مانند عفونت، بیماری التهابی یا بدخیمی باشد.
شکستگی ناخن اغلب در چه کسانی دیده می‌شود؟
این مشکل رایج می‌تواند همه افراد در گروه‌های سنی مختلف را درگیر کند، اما معمولا در بین زنان و افراد بالای 50 سال شایع‌تر است.
