تفاوت لمینت و کامپوزیت چیست؟ استفاده از کدام روش بهتر است؟ لمینت طبیعی‌تر است یا کامپوزیت؟ کدام روش دوام بیشتری دارد؟
اگر به دنبال روش‌های ترمیم و زیباسازی دندان‌های خود هستید، احتمالا با این سوالات مواجه شده‌‌اید. وجود دندان‌های سفید، سالم و مرتب، لبخند شما را به مراتب زیباتر می‌کند؛ اما مطمئنا برای شما مهم است که این لبخند، با‌دوام بوده و کاملا طبیعی به‌نظر برسد. بنابراین، برای تصمیم‌گیری بهتر، لازم است تا اطلاعات صحیحی در این‌باره کسب کنید.
ما در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا با دانستن تفاوت لمینت و کامپوزیت، انتخاب مناسب‌تری برای دندان‌های خود داشته باشید. پس تا انتها، با مجله ایده ال مگ همراه باشید.
لمینت چیست؟
لمینت یا (Dental laminate)، پوشش‌هایی همرنگ دندان‌ها هستند که به صورت لایه‌ای نازک و مقاوم، روی سطح بیرونی دندان‌ها را می‌پوشانند. این لایه‌های نازک که به عنوان روکش پرسلن یا لمینت چینی دندان نیز شناخته می‌شوند، با یک‌دست کردن دندان‌ها، لبخند زیباتری به فرد می‌دهند.
کاشت لمینت، مشکلاتی مانند تغییر رنگ، شکستگی لبه دندان، ناهماهنگی یا فاصله بین دندان‌ها را اصلاح می‌کند. لمینت به صورت سفارشی برای هر دندان ساخته شده و با چسب مخصوص روی سطح آن‌ها، محکم می‌شود. لمینت دندان با مراقبت و نگهداری مناسب، می‌تواند تا سال‌ها دوام بیاورد.
مراحل انجام لمینت
به طور معمول، انجام لمینت در دو جلسه به اتمام می‌رسد. اما در ادامه، مراحل انجام آن را به صورت دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:
- برای انجام لمینت، در قدم اول باید دندان‌های شما مورد معاینه قرار گیرد تا مواردی مثل پوسیدگی و دیگر مشکلات احتمالی، حل شوند.
پس از انجام مشاوره، ممکن است انجام عکس‌برداری نیز لازم باشد تا دندانپزشک بهتر بتواند درباره وضعیت قرارگیری لمینت‌ها تصمیم بگیرد. - دندانپزشک، با در نظر گرفتن ضخامت لمینت، اقدام به تراشیدن سطح دندان‌ها خواهد کرد. این کار با ظرافت بسیار زیادی انجام می‌شود؛ در حدی که سطح دندان‌ها صاف شده و فضای مناسب برای قرارگیری لمینت‌ها ایجاد شود.
- سپس دندانپزشک از دندان‌ها قالب‌گیری کرده و آن را به لابراتوار می‌فرستد.
- در این مرحله، می‌توانید درباره رنگ لمینت‌ها با دندانپزشک خود مشورت کنید. برخی ترجیح می‌دهند رنگ‌های کاملا سفید را انتخاب کنند، اما در مقابل، بسیاری از افراد، رنگ‌های طبیعی‌تر و نزدیک به رنگ دندان‌های خود را ترجیح می‌دهند. به هر حال، این موضوع تا حدی سلیقه‌ای است و البته توجه به نظر و تجربه دندانپزشک متخصص هم کمک می‌کند تا تصمیم بهتری بگیرید.
- آماده شدن لمینت‌ها فرایند زمان‌بری است و بین دو تا چهار هفته طول می‌کشد. در طول این زمان، دندانپزشک برای محافظت از دندان‌های تراشیده شده و حساس شما، لمینت‌های موقت به کار می‌برد.
- برای دائمی کردن کار، روی سطح دندان‌ها، مقدار بسیار کمی تراش ایجاد می‌کنند تا لمینت‌ها بهتر به آن‌ها بچسبند. در ادامه، لمینت‌ها را به کمک یک لایه رزین مخصوص و حساس به نور، روی سطح دندان‌ها قرار داده و با تاباندن پرتوهای لیزر، آن‌ها را کاملا محکم می‌کنند.
مراقبت های پس از لمینت چیست؟
برای دوام بیشتر و بهتر لمینت‌ها، این مراقبت‌ها را جدی بگیرید:
- استفاده هر روزه از نخ دندان و مسواک، بعد از وعده‌های غذایی را فراموش نکنید.
- رژیم غذایی خود را رعایت کنید و از مصرف بیش از حد قندها که می‌توانند باعث پوسیدگی دندان‌ها شوند، خودداری کنید.
- سیگار نکشید.
- از مصرف بیش از حد نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه که می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند، خودداری کنید.
- به دندان‌های خود فشار نیاورید؛ ممکن است این کار باعث شکستن و خرد شدن لمینت‌ها شود.
- استفاده از دهان‌شویه‌های ضد‌عفونی‌کننده نیز، سلامت دهان و دندان‌های شما را بالاتر می‌برد.
مزایا و معایب لمینت
لمینت مانند هر روش دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه، ابتدا به مزایای لمینت می‌پردازیم و پس از آن، معایب احتمالی این روش را مرور خواهیم کرد:
مزایای لمینت چیست؟
مهم‌ترین مزایای لمینت عبارتند از:
- به طرح لبخند و زیبایی ظاهری شما کمک زیادی می‌کند و می‌تواند دندان‌های بد‌رنگ را به خوبی بپوشاند.
- فواصل بین دندان‌ها، شکستگی یا به هم ریختگی جزئی دندان‌ها و بدشکلی آن‌ها را پوشش می‌دهد.
- می‌تواند عمل جویدن را اصلاح کند.
- می‌تواند از دندان‌های شما در برابر شکستگی، پوسیدگی و سایش، محافظت کند.
- در صورت استفاده از ایمپلنت، لمینت‌ها پوششی مناسب و زیبا هستند که می‌توانند راهی برای اتصال بریج‌ها به دندان باشند.
- می‌توان برای ترمیم دندان‌های عصب‌کشی شده، از پوشش لمینت استفاده کرد.
معایب لمینت چیست؟
دقت داشته باشید که ممکن است استفاده از لمینت، در کنار تمام مزایای خود، معایبی نیز به دنبال داشته باشد که برخی از آن‌ها گذرا و کوتاه مدت هستند، اما برخی ممکن است عوارض جدی‌تری ایجاد کنند. به این موارد توجه کنید:
- ممکن است دندان‌ها نسبت به سرما و گرما، حساس شده و لثه‌ها، ملتهب شوند.
- در صورتی که دندانپزشک، ارتفاع مناسب لمینت را رعایت نکند، فرد هنگام جویدن غذا احساس نامطلوب و آزاردهنده‌ای خواهد داشت.
- اگر روکش و دندان به طور کامل به هم نچسبند، احتمال تجمع باکتری‌ها و ایجاد پوسیدگی دندان‌ها، افزایش می‌یابد.
- در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عمر لیمنت کوتاه می‌شود و ممکن است مشکلاتی مانند لق شدگی یا شکستگی بروز کند که در این صورت، زودتر از موعد، نیاز به تعویض روکش دندان خواهد بود.
- ممکن است در موارد نادر، فرد نسبت به مواد روکش دندان، آلرژی داشته باشد. البته استفاده از مواد باکیفیت، احتمال بروز این مشکل را کاهش می‌دهد.
کامپوزیت چیست؟
یکی از موادی که سال‌هاست برای ترمیم و پر کردن دندان‌ها به کار می‌رود، «آمالگام» نام دارد. این ماده ترکیبی از جیوه و فلزات دیگری مانند نقره و مس است. پس از پر کردن دندان با آمالگام، بخش پر شده دندان به رنگ نقره‌ای درمی‌آید که ظاهر جذابی نخواهد داشت. اما پیشرفت‌های دندانپزشکی باعث شد تا ترکیبات دیگری برای ترمیم دندان به کار گرفته شوند که هم استحکام بالایی دارند و هم شبیه دندان طبیعی فرد به نظر برسند.
این مواد چسبنده، کامپوزیت (composite) هستند که در ترکیبات آن‌ها، مخلوطی از مواد شیشه‌ای، پلاستیکی و رزین به کار رفته است. این مواد در نهایت، شکلی خمیر مانند پیدا می‌کنند و به راحتی در حفره‌ها و ناهمواری‌های دندان‌ها می‌نشینند. آن‌ها حتی قابل رنگ کردن هستند.
مراحل انجام کامپوزیت
پیش از انجام کامپوزیت، دندانپزشک اقدام به رفع مشکلات دندان‌ها می‌کند. برای مثال، پوسیدگی‌ها، جرم‌ها یا عفونت‌های دندان و لثه، باید برطرف شوند. همچنین، در صورت نیاز، دندان‌های معیوبی که قابل ترمیم نیستند، کشیده می‌شوند و در موارد لازم، کانال‌کشی ریشه یا حتی سفید کردن اولیه دندان‌ها انجام می‌شود. در ادامه، مراحل زیر انجام می‌شود:
- از یک ماده اسیدی برای سفت کردن مینای دندان‌ها استفاده می‌شود تا مواد کامپوزیت، محکم‌تر روی دندان‌ها قرار گیرند. به این کار، اچ کردن مینای دندان گفته می‌شود.
- در ادامه، دندانپزشک با توجه به رنگ دندان‌های بیمار، اقدام به انتخاب رنگ کامپوزیت می‌کند. کامپوزیت‌ها رنگ‌های متفاوتی مانند xbw دارند که انتخاب آن‌ها، باید متناسب و سازگار با رنگ دندان‌های طبیعی باشد.
- در این مرحله، چسب و مواد باندینگ و پس از آن، مواد کامپوزیت به صورت لایه لایه روی دندان‌ها اعمال می‌شود. بسته به اینکه هدف از کامپوزیت چیست، مراحل ترمیم دندان متفاوت خواهد بود. برای مثال، ممکن است دلیل استفاده از کامپوزیت، بستن فاصله بین دندان‌ها باشد و یا بخواهید با استفاده از کامپوزیت، دندان شکسته یا دندان نیش خود را ترمیم کنید. در هر حال، دندانپزشک پس از فرم‌دهی این مواد روی دندان‌ها، آن‌ها را با کمک نور آبی، سفت و محکم می‌کند.
انواع کامپوزیت کدام است؟
ترکیبات موجود در کامپوزیت‌ها بر اساس تعداد و اندازه ذرات‌شان، انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
۱)کامپوزیت‌های نوع هیبرید:
این کامپوزیت‌ها ذرات بزرگ‌تری دارند و محکم‌تر هستند، به همین دلیل برای ترمیم دندان‌های خلفی به کار می‌روند.
۲)کامپوزیت‌های میکروفیلد:
این کامپوزیت‌ها، سطح صاف‌تر و براق‌تری دارند، اما به همین نسبت، مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها هم ریزتر است و استحکام کمتری دارد. بنابراین، این مدل کامپوزیت‌ها، انتخاب مناسبی برای ترمیم دندان‌های ظریف جلو، محسوب می‌شوند.
۳)کامپوزیت‌های نانوفیلد:
نانوفیلدها، هم استحکام و هم زیبایی را به طور همزمان در ترمیم دندان‌ها به وجود می‌آورند و حاصل پیشرفت دندانپزشکی در ساخت مواد کامپوزیتی بهتر و با‌کیفیت‌تر هستند.
۴)کامپوزیت‌های آی پی اس:
این کامپوزیت‌ها، حاوی ذرات سرامیکی بوده و به همین دلیل، به آن‌ها کامپوزیت‌های سرامیکی هم می‌گویند. آن‌ها شباهت زیادی به لمینت‌های سرامیکی دارند و نسبت به سایر انواع کامپوزیت، از ثبات رنگ و استحکام بالاتری برخوردارند.
مراقبت های بعد از کامپوزیت چگونه است؟
پس از انجام کامپوزیت، مراقبت‌های زیر را جدی بگیرید:
۱)از شکستن مواد خوراکی سخت، مانند پسته و بادام با دندان‌ها خودداری کنید. این کار حتی می‌تواند باعث ایجاد شکستگی یا لب پریدگی در دندان‌های طبیعی شود.
۲) از نگه داشتن اجسام خارجی مانند گیره مو، سوزن و موارد این‌چنینی با دندان کامپوزیت شده، خودداری کنید.
۳) برای جلوگیری از پوسیدگی‌های بعدی، مصرف روزانه مسواک و نخ دندان را فراموش نکنید.
۴) مصرف مواد رنگی، مانند چای، قهوه یا سیگار و قلیان کشیدن می‌تواند تاثیرنامطلوبی بر تغییر رنگ کامپوزیت‌های دندان، داشته باشد. دقت کنید که در این مورد، آسیب‌پذیری کامپوزیت‌ها بیشتر از لمینت‌های سرامیکی است. بنابراین، مصرف این مواد را به حداقل برسانید.
۵) مراجعه سالیانه به دندانپزشک را فراموش نکنید.
مزایا و معایب کامپوزیت
اگر می‌خواهید شیوه درمانی مناسبی را در پیش بگیرید، لازم است از تمام جنبه‌های روش درمانی خود، آگاه باشید. در مورد کامپوزیت نیز، مزایا و معایب متفاوتی وجود دارد که در ادامه، آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
مزایای کامپوزیت دندان
استفاده از کامپوزیت، مزایای زیر را در‌بر دارد:
- کامپوزیت‌ها کاملا همرنگ دندان هستند و در ترکیب آن‌ها از هیچ ماده فلزی استفاده نمی‌شود.
- با استفاده از کامپوزیت‌ها، می‌توانید فاصله دندان‌ها را از بین برده و یا فرم و رنگ نامطلوب دندان‌ها را اصلاح کنید.
- برای استفاده از کامپوزیت، نیازی به تزریق داروی بی‌حسی نیست. مگر اینکه دندان‌ها به خاطر سایش حساس شده یا دچار پوسیدگی قبلی باشند.
- استفاده از این روش درمانی، زمان‌بر نیست و در یک جلسه، قابل انجام است.
- در این روش، نیازی به تراش دادن دندان‌ها نیست و مواد کامپوزیتی به راحتی روی مینای دندان‌ها چسبانده می‌شوند.
- استفاده از کامپوزیت‌ها نسبت به لیمنت‌های سرامیکی، ساده‌تر و ارزا‌تر است.
معایب کامپوزیت
معایب استفاده از کامپوزیت، عبارتند از:
- معمولا استفاده از کامپوزیت، محدود به یک یا چند دندان است و برای ترمیم دندان‌های بیشتر و اصلاح طرح لبخند، روش‌های دیگری مانند لمینت، مناسب‌تر است.
- تاثیرپذیری کامپوزیت از رنگ‌های خوراکی مانند چای، قهوه و… نسبت به انواع لمینت‌های سرامیکی بیشتر است. بنابراین لازم است مسواک زدن هر روزه را جدی بگیرید و از پالیش‌های دوره‌ای برای تمیز و سفید کردن دندان‌ها استفاده کنید.
مهم ترین تفاوت لمینت و کامپوزیت
اگر در انتخاب روش ترمیم و زیباسازی دندان‌های خود، دچار تردید هستید، حتما ادامه مطلب را بخوانید. این مقایسه به شما کمک می‌کند که با دید بازتری تصمیم بگیرید:
ماندگاری
ماندگاری و استحکام لمینت‌ها، خیلی بیشتر از کامپوزیت‌ها است. آن‌ها در دمایی بالاتر از ۷۰۰ درجه سانتیگراد و داخل کوره‌های مخصوص دندانپزشکی ساخته می‌شوند. به همین علت، ساختار بسیار مقاوم و محکمی دارند. لمینت‌ها، حدود دو برابر کامپوزیت عمر می‌کنند.به طور متوسط، عمر کامپوزیت‌ها، پنج تا هفت سال و عمر لمینت‌ها، بین ۱۰ تا ۱۵ سال است که در صورت مراقبت صحیح می‌تواند تا ۲۰ سال هم افزایش یابد.
قیمت
لمینت‌های سرامیکی (ونیر پورسلین) در لابراتورها و توسط تکنیسن‌های دندانپزشکی ساخته می‌شوند؛ بنابراین، هزینه تمام شده ساخت آن‌ها، بالاتر از کامپوزیت‌ها است. البته قیمت‌گذاری نهایی لمینت، با توجه به هزینه لابراتوار، دیگر مواد مورد استفاده، سابقه و تجربه دندانپزشک تعیین خواهد شد.
این، در شرایطی است که هزینه کامپوزیت، تقریبا نصف لمینت خواهد بود. البته این مورد را هم در نظر داشته باشید که کامپوزیت، باید ظرف پنج سال تعویض شود و ترمیم دندان‌ها نیز هزینه‌های جدایی خواهند داشت.
روش انجام
در صورت استفاده از کامپوزیت، طول درمان کوتاه‌تری را در پیش خواهید داشت. کامپوزیت‌ها با بافت خمیری شکل خود، به راحتی روی قسمت‌های مختلف دندان قرار گرفته و با نور آبی، سفت می‌شوند؛ تمام این کارها فقط در یک جلسه، قابل انجام است. این در حالی است که برای استفاده از لمینت، نیاز به قالب‌گیری دندان‌ها و استفاده از خدمات لابراتوار خواهد بود. به‌علاوه، لازم است مدتی لمینت‌ها به طور موقت روی دندان‌های شما قرار گیرند تا در صورتی که مشکلی نداشته باشید بتوان آن‌ها را ثابت کرد.
نکته دیگر این است که در صورت شکستن کامپوزیت، امکان ترمیم در فضای داخل دهان وجود دارد، اما لمینت‌ها قابل ترمیم نیستند و حتما باید تعویض شوند. به علاوه، استفاده از لمینت، به خاطر تراش خوردن مینای دندان‌ها، یک روش ترمیمی غیر‌قابل برگشت است و بنابراین، پیش از انتخاب آن باید تمام جوانب این امر را بسنجید. همچنین در صورت استفاده از کامپوزیت، حداقل سالی یکبار، پولیش دندان‌ها لازم است.
کاربردها
معمولا برای درمان مشکلات جدی‌تر دندان‌ها مانند فاصله‌های مشهود بین دندان‌ها یا دندان‌های بسیار کج، لمینت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما در صورت ترمیم یک یا دو دندان، استفاده از پوشش‌های کامپوزیتی، انتخاب بهتر و به‌صرفه‌تری است.
تفاوت ظاهری
در نظر داشته باشید که جنس سرامیکی لمینت‌ها، قابلیت تغییر رنگ آن‌ها را کمتر خواهد کرد. بنابراین، در صورت مراقبت صحیح از لمینت‌ها، امکان حفظ ظاهر زیبای اولیه آن‌ها برای مدتی طولانی، دور از انتظار نیست. در حالی که تغییرات رنگی کامپوزیت‌ها محسوس‌تر است و در صورت مراقبت نادرست از آن‌ها، این تغییرات رنگی، خیلی زودتر از آنچه فکرش را کنید، اتفاق خواهد افتاد.
عوارض
استفاده از هر روش، عوارض خاص خود را دارد. برای مثال در مورد لمینت، ممکن است مواد به کار رفته در ساختار آن، ایجاد حساسیت کنند. همچنین احتمال دارد در اثر بی‌دقتی دندانپزشک یا مراقبت نادرست، دندان‌ها دچار پوسیدگی شوند.
در مواردی، امکان ایجاد بیماری‌های پریودنتال (بیماری لثه) و یا تغییر رنگ لمینت را هم باید در نظر داشت. در مورد کامپوزیت، ممکن است متحمل هزینه‌های جانبی بیشتری شوید.
همان‌طور که گفتیم، کامپوزیت‌ها، دوام و استحکام کمتری نسبت به لمینت‌ها دارند و در صورت مراقبت نادرست، به زودی می‌توانند دچار تغییر رنگ شوند.
لمینت بهتر است یا کامپوزیت؟
واقعیت این است که استفاده از هر یک از این روش‌های ترمیمی، شرایط خاص خود را دارد. برای مثال، با وجود اینکه لمینت‌ها، ظاهر بسیار زیبایی به دندان‌ها می‌دهند، برای افراد زیر مناسب نیستند:
- افرادی که مینای دندان‌های آن‌ها، تحلیل رفته و بافت و تراکم ایده‌آلی نداشته باشد، گزینه مناسبی برای لیمنت نیستند.
- افرادی که به خاطر پوسیدگی‌ها، شکستگی‌های وسیع، پر کردن دندان‌های بزرگ و ناراحتی‌های شدید لثه، دندان‌های ضعیفی دارند، نمی‌توانند از لمینت استفاده کنند.
- کسانی که عادات ناسالمی مانند دندان قروچه یا ناخن جویدن دارند، فشار مضاعفی بر لیمنت‌ها وارد می‌کنند و بنابراین، گزینه مناسبی برای استفاده از لیمنت نیستند.
- نصب لیمنت روی دندان‌هایی که بیش از حد، زاویه‌دار یا بدشکل هستند، امکان‌پذیر نیست.
- افرادی که به مراقبت‌های بعد از لیمنت و چکاپ‌های دوره‌ای دندانپزشکی، مقید نیستند، نباید از لیمنت استفاده کنند.
سخن پایانی
امیدواریم با دانستن تفاوت لمینت و کامپوزیت، بتوانید تصمیم درستی بگیرید. همان‌طور که در مطالب بالا ذکر شد، هر کدام از این روش‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و این شما هستید که با توجه به شرایط خود، باید انتخاب مناسب‌تری داشته باشید.
در هر حال، مشورت با یک دندانپزشک با تجربه را فراموش نکنید. شاد و تندرست باشید.
سوالات متداول
زیبایی ظاهری لمینت بیشتر است یا کامپوزیت؟
لیمنت‌ها در محیط لابراتوار و در کوره‌های مخصوص پخته می‌شوند. لعاب سطحی آن‌ها و جنس سرامیک که نور را بهتر از خود عبور می‌دهد، باعث می‌شوند که لمینت‌ها، ظاهر درخشان‌تر و زیباتری داشته باشند.
دقت استفاده از لمینت بیشتر است یا کامپوزیت؟
از آنجا که لمینت‌ها در محیطی خارجی و داخل لابراتوار ساخته می‌شوند، بسیار دقیق‌تر هستند. در حالی که کامپوزیت‌ها، در داخل دهان بیمار شکل داده می‌شوند و خستگی بیمار و دندانپزشک، ممکن است دقت کار را پایین بیاورد.
آیا استفاده از لمینت یا کامپوزیت در دوران بارداری مجاز است؟
بله، خانم‌های باردار می‌توانند در سه تا ۶ ماهگی بارداری، به راحتی از این روش‌ها استفاده کنند.
