یکی از مهمترین مسائل علم پزشکی، مسئله ناباروری یا کاهش باروری است. اهمیت موضوع ناباروری و توجه حکمای طب سنتی به علل ناباروری و درمان این اختلال را در گرو استفاده از دستورات غذایی دقیق میدانند، که میتواند اثر بخش باشد، زیرا تغدیه صحیح بر روی سلامت بدن بسیار تاثیر گذار است. جهت پیشگیری و درمان ناباروری با طب سنتی از دستورات غذایی در کنار طب نوین پزشکی استفاده میشود.
از شاخصهای ارزشمند در سلامتی افراد باروری و داشتن فرزند سالم است. افزایش ناباروری در جهان علاوه بر بار اقتصادی درمان، باعث ایجاد مشکلات روانی شده، که سلامت خانواده را تهدید میکند.
فهرست مطالب
معرفی اختلال ناباروری
ناباروری دارای تعاریف متعددی است که رایجترین آن به صورتی است که اگر زوجی پس از یک سال بدون استفاده از راهکارهای پیشگیری از بارداری باردار نشوند، نابارور محسوب میشوند. در كتب طب سنتی، ناباروري با واژه عقر و عقیمی قابل بررسی است. اهمیت باروری به علت بقای نسل و سلامت خانواده و جامعه بسیار مهم است، چنان که یکی از شاخصهای سلامت جامعه محسوب میشود.
در کشورهای مختلف دنیا شیوع نازایی بین ۱۵-۱۰% گزارش شده است. در ایران ناباروری بین زوجین ۴۵-۲۵ ساله حدود ۱۱% گزارش شده است. حدود ۴۵-۴۰% نازایی مربوط به ناباروری زنانه است و حدودا ۵۰-۳۰% نازایی مرتبط با ناباروری مردانه است و همچنین ۴۰-۳۰% از عوامل ناباروری مردان از دیدگاه طب سنتی به اختلالات اسپرم مربوط میشود. عوامل نازایی در زنان شامل اختلالات تخمدانی، اختلالات لولهای و لگنی، اختلالات رحمی میباشد.
نحوه زندگی و نوع تغذیه و عوامل محیطی به عنوان عوامل اصلی در نازایی به حساب میآید که بر روی کیفیت اسپرم و قدرت باروری تخمک تاثیر منفی میگذارد. از شایعترین علت نازایی در مردان، عدم توانایی در تولید و تعداد اسپرمهای سالم است.
علل اختلال ناباروری از دیدگاه طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی ناباروری علل مختلفی دارد که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
- اشکال در مایع منی (اختلال در کیفیت)
- اشکال در اعضای تولید کننده منی (تخمدانها و بیضهها) و آلت تناسلی
- شیوه زندگی و نوع تغذیه
- ضعف در عملکرد مغز، قلب، کبد، معده و کلیهها
- ترک نزدیکی به مدت طولانی
- استعمال دخانیات و مواد مخدر
- مصرف الکل
- اختلالات روحی و روانی
درمان نازایی با طب سنتی
در ابتدا یک نکته قابل تامل این است که درمان ناباروری با داروهای گیاهی بسیار مورد توجه حکمای طب سنتی قرار گرفته است. به طوری که از عصارههای گیاهی مختلف در جهت افزایش و کاهش باروری استفاده میشود. برخی از این گیاهان دارویی باعث افزایش تعداد و تحرک اسپرمها و تقویت تخمدان و افزایش تخمک گذاری میشوند. در منابع طب سنتی و اسلامی به مسئله سلامت قوای جنسی و باروری توجه زیادی شده است که راهکارها و روشهای تغذیهای بسیار دقیقی در این زمینه ارائه شده است.
چند مورد از گیاهان دارویی در درمان ناباروری زنان
مهمترین گیاهان دارویی در درمان نازایی زنان و تقویت تخمدانها شامل موارد زیر هستند:
- استفاده از تمشک قرمز جهت افزایش تخمک گذاری و تقویت تخمدان
- دمنوش چای سبز در افزایش تخمک گذاری
- گیاه پای شیر تنظیم کننده هورمونهای زنانه و عادتهای ماهیانه
- موثرترین راه افزایش تخمک گذاری استفاده از گیاه دارویی گزنه
- استفاده از روغن کتان جهت تنطیم روند تولیدمثل و تقویت تخمدان
- تنظیم زمان قاعدگی در زنان با گیاه شبدر قرمز
- گیاه پنجانگشت جهت افزایش هورمونهای زنانه و افزایش تخمک گذاری
- گیاه مارچوبه سبب تقویت تخمدان
- گیاه مریمگلی از گیاهان دارویی موثر در تقویت تخمدان و قوای جنسی
چند نمونه از گیاهان دارویی در درمان ناباروری مردان
- جعفری گیاهی از خانواده چتریان و خوراکی است. که یکی از داروهای گیاهی در درمان ناباروری مردان است که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و مانع از تشکیل رادیکالهای آزاد میشود و از آسیب سلول اسپرم به وسیله رادیکالهای آزاد جلوگیری به عمل آورده و کیفیت اسپرم را افزایش میدهد.
- سیر یکی دیگر از گیاهانی است که به دلیل آلیسین موجود در آن تعداد اسپرم در مردان افزایش یافته و همچنین باعث تقویت اسپرم میشود. سلنیوم موجود در سیر باعث افزایش تحرک اسپرم میشود. عصاره سیر آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز سلولی را در بیضه افزایش میدهد که به عنوان یک آنتی اکسیدان در حفاظت از اسپرمها در بافت بیضه و اپیدیدیم نقش ویژهاي ایفا میکند و کاهش این آنزیم در بدن باعث نازایی میشود. از نظر طب سنتی در ناباروری مردان سیر از قویترین گیاهان دارویی است که باعث ایجاد اسپرم در مردان میشود.
- طبق تحقیقات جدید طب سنتی، زردک یا هویچ ایرانی باعث تقویت قوای جنسی و بهبود عملکرد نعوظ میشود. زردک علاوه بر افزایش قوای جنسی در افزایش منی نیز بسیار موثر است.
- متخصصان طب سنتی اعتقاد دارند که خاکشیر ضعف قوای جسمانی در مردان را برطرف کرده و به درمان بیماری با طب سنتی کمک به سزایی میکند.
- گیاه بابونه آلمانی از تیره کاسنی و در طب سنتی از آن به عنوان دارویی جهت تقویت نیروی جنسی استفاده میشود. مصرف ۱۰۰ میلیگرم از عصاره بابونه به مدت هشت هفته، خاصیت آندروژنی داشته و باعث افزایش معنیدار وزن بیضهها میشود. آنتی اکسیدانهای موجود در عصاره بابونه باعث افزایش تعداد اسپرمها میشود.
راهکارهای کلی درمان ناباروری
روش اول : شیر+ عسل+ تخم مرغ+ پیاز
- عسل دو قاشق
- تخم مرغ یک عدد
- آب پیاز دو قاشق
- یک لیوان شیر
از دیدگاه طب سنتی کسانی که دارای تخمدان و اسپرمهای خیلی ضعیف هستند و قدرت باروری کمی دارند و بچهدار نمیشوند، میتوانند از ترکیب (شیر+ عسل+ تخم مرغ+ پیاز) یک روز در میان به مدت یک ماه کامل استفاده کنند. به طوری که دو قاشق آب پیاز، دو قاشق عسل و یک عدد تخم مرغ را در یک لیوان شیر به طور کامل حل کرده و قبل از خواب میل نمایند. بهترین داروی محرک قوای جنسی در زنان و تقویت اسپرم و اسپرماتوزوئید در مردان است.
روش دوم: عسل+ خرما
- دو قاشق عسل
- چند عدد خرما
خرما رو پوست گرفته و یک شب تا صبح داخل آب گذاشته تا کاملا نرم شود و همراه با دو قاشق عسل در داخل یک لیوان آب به طور کامل مخلوط کرده و میل بفرمایید.
متخصصان طب سنتی برای تقویت قوای جنسی و بهبود عملکرد تخمدانها و همچنین افزایش تعداد اسپرم و تحرک آن، استفاده از ترکیب عسل با خرما را توصیه کردهاند. عسل یک داروی بسیار موثر در ناباروری است به دلیل اینکه سرشار از ویتامن E بوده و مواد غذایی که دارای این ویتامین باشند به درمان ناباروری کمک بسیار زیادی میکنند. خرما نیز تقریبا دارای تمام املاح معدنی از جمله کلسیم، آهن، فسفر، سدیم، پتاسیم و منیزیم و روی میباشد.
همچنین خرما دارای ویتامینهای تیامین، ریبوفلاوین و نیاسین و ویتامین A و K است. که هریک از این مواد معدنی و ویتامینها باعث افزایش قوای جنسی و درمان ناتوانیهای جنسی میشود. خرما حاوی دو نوع ماده بسیار مهم از جمله فلانویید و استرادیول است که باعث افزایش قدرت تخمک سازی و تعداد اسپرمها و تحرک و کیفیت آنها میشود. این دو ماده باعث بزرگ شدن و افزایش وزن بیضهها نیز میشوند.
روش سوم: دمنوش کاکوتی+ نبات+ دارچین
- دمنوش یا گیاه کاکوتی به مقدار لازم
- نبات
- دارچین
در درمان سنتی ناباروری ترکیب دم کرده گیاه کاکوتی به اضافه نبات و دارچین یکی از بهترین ترکیب دارویی گیاهی برای تقویت قوای جنسی در زنان و مردان بوده و به درمان ناتوانی جنسی و ناباروری زنان کمک به سزایی میکند. دارچین میل جنسی را افزایش داده و همچنین باعث ایجاد شور و نشاط جنسی میشود.
روش چهارم: ترکیب پودر پسته، پودر گردو، بادام زمینی، عسل و شیر
- یک قاشق پودر پسته
- یک قاشق پودر گردو
- یک قاشق پودر بادام زمینی
- یک قاشق عسل
- یک لیوان شیر
یکی دیگر از روشهای درمان ناباروری با طب سنتی استقاده از یک ترکیب بسیار مقوی میباشد. از دیدگاه طب سنتی مغزهای پسته، گردو و بادام زمینی باعث افزایش قدرت تخمکها و تولید اسپرم و افزایش قوه جنسی میشوند. یکی از معجونهای پرکاربرد در طب سنتی جهت نازایی جنسی ترکیب یک قاشق پودر پسته، گردو، بادام زمینی و یک قاشق عسل را در یک لیوان شیر گرم خوب مخلوط کرده و هر روز یک لیوان از این معجون را میل کنید. البته میتوانید جهت افزایش قدرت معجون اندکی دارچین هم به آن اضافه کنید.
روش پنجم: ترکیب سیاه دانه، زعفران، مغز گردو و زیره سیاه با عسل و شیر
- پودر سیاه دانه یک قاشق
- یک قاشق دم کرده زعفران
- یک قاشق پودر مغز گردو
- پودر زیره سیاه یک قاشق
- یک قاشق عسل
- یک لیوان شیر
بیایبد به معرفی یکی دیگر از روشهای درمان ناباروری با طب سنتی بپردازیم. سیاه دانه، مغز گردو و زیر سیاه را کاملا کوبیده و خرد کرده از هر کدام یک قاشق برداشته و در داخل یک لیوان شیر گرم همراه با یک قاشق عسل طبیعی و یک قاشق دم کرده زعفران کاملا مخلوط کرده و هر روز صبح یک لیوان میل بفرمایید. سیاه دانه سرشار از ویتامین E است که باعث تقویت قوای جنسی میشود. گردو دارای امگا ۳ است که باعث افزایش کیفیت اسپرمها میشود و همچنین باعث افزایش قدرت باروری تخمکها در زنان میشود و تاثیر به سزایی در تقویت قوای جنسی و بدنی دارد.
مصرف روزانه ۳۰ میلیگرم از زعفران در طول یک هفته به طور مداوم باعث بهبود چشمگیر در عملکرد نعوظ میشود. همچنین خواص زعفران باعث تقویت باروری میشود. زعفران در طب سنتی به عنوان یک داروي تقویت کننده نیروي جنسی مشهور است. زعفران از آسیب دیدن کروموزومها جلوگیري کرده و بر طول عمر و تعداد تخمکها و اسپرماتوزوئیدها تاثیر مثبت میگذارد.
روش ششم: ترکیب موز با عسل و شیر
- نصف موز
- دو قاشق عسل
- یک لیوان شیر
نصف موز و دو قاشق عسل طبیعی را با یک لیوان شیر مخلوط کرده و میل بفرمایید. میوه موز سرشار از آنزیم بروملین است که این آنزیم نقش بسیار مهمی در تنظیم هورمونهای مردانه دارد. موز همچنین غنی از ویتامین B1، ویتامین A، و ویتامین C است که باعث افزایش تعداد اسپرم و قدرت باروری در مردان میشود.
کلام آخر
در این مقاله سعی شد تا روشهایی برای درمان اختلال ناباروری در طب سنتی ارائه شود؛ اما طب سنتی گستردهتر از آن است که بتوان همه جزئیات آن را به تحریر درآورد. با سری مقالات سلامت ایده آل مگ همراه باشید تا در هر جستار بتوانیم از این علم وسیع در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.